Mietelnik żakula Bassia scoparia

Mietelnik żakula (Bassia scoparia, syn. Kochia scoparia) występujący często pod nazwą kochia lub określeniem potocznym cyprysik letni, to jednoroczna roślina z rodziny komosowatych (Chenopodiaceae). Pochodzi z Europy Wschodniej i Azji, gdzie stała się niezwykle popularna w Japonii. W Polsce uprawiana przede wszystkim jako efektowna roślina sezonowa do ogrodów i pojemników.

Wygląd mietelnika żakuli

Mietelnik żakula tworzy gęste, wąskostożkowate lub kuliste kępy, które w wyglądzie przypominają miniaturowe iglaki. W sprzyjających warunkach dorasta zwykle do 80-120 cm, a na żyznych stanowiskach nawet do ok. 150 cm wysokości.

Pędy są silnie rozgałęzione, gęsto ulistnione, a liście wąskie, nitkowate i miękkie w dotyku – przez większą część sezonu intensywnie zielone.

Fot. Marc / AdobeStock

Ulistnienie jest skrętoległe, liście są siedzące i całobrzegie, co pomaga utrzymać wyraźny, iglako-podobny kontur kępy. To dzięki nim mietelnik przypomina puchate kule.

🎅 Nie wiesz, co kupić pod choinkę na Święta? Zobacz prezentownik 2025, a w nim 40+ pomysłów na upominki

Jesienią roślina przebarwia się na płomienny czerwono-bordowy kolor, co jest jej największą ozdobą.

Kwitnie zwykle od lipca do września lub października. Kwiaty są jednak mało dekoracyjne, drobne i zielonkawe. Po przekwitnięciu tworzą drobne, kanciaste "orzeszki", które można zebrać na nasiona.

Fot. a.yorimichi / AdobeStock

Najmocniejszy efekt kolorystyczny uzyskasz w pełnym słońcu i po kilku chłodnych nocach wczesnej jesieni – wtedy cienkie pędy "zapłoną" intensywnym, niemal neonowym bordo.

Wymagania i uprawa mietelnika żakuli

To roślina mało wymagająca i łatwa w prowadzeniu. Najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym (dopuszczalny jest też lekki półcień), w glebie przepuszczalnej, przeciętnej lub piaszczystej, o odczynie zbliżonym do obojętnego, a nawet lekko zasadowym. Na glebach żyznych i próchnicznych rośnie szybciej i intensywniej się wybarwia jesienią. Dobrze znosi krótkotrwałą suszę i umiarkowane zasolenie podłoża.

Jako gatunek jednoroczny nie zimuje w gruncie – sezon kończy zwykle pierwszy silniejszy przymrozek.

Kiedy i jak wysiewa się mietelnika?

Mietelnika żakula można wysiać w marcu do ciepłego inspektu i wysadzić rośliny do ogrodu po ustąpieniu wiosennych przymrozków, albo siać wprost do gruntu w kwietniu lub maju na docelowe miejsce. Na odpowiednim stanowisku mietelnik potrafi dawać obfity samosiew.

Jak dbać o mietelnika żakula?

W codziennej pielęgnacji najważniejsze jest umiarkowane podlewanie i unikanie zalewania korzeni. Na stanowiskach suchych podlewamy rzadziej, ale obficiej; w żyznym, przepuszczalnym podłożu roślina radzi sobie dobrze bez intensywnego nawadniania.

Dla lepszego wzrostu i intensywniejsze koloru jesienią warto zapewnić żyźniejsze podłoże (np. wcześniej zasilone kompostem).

W trakcie sezonu roślinę można przycinać i formować – bardzo dobrze to znosi.

Na jakie szkodniki i choroby uważać?

Mietelnik uchodzi za odporny na większość chorób i szkodników, jednak na zbyt mokrych, zimnych lub zacienionych stanowiskach staje się podatny na mączniaka prawdziwego i gnicie korzeni.

Zastosowanie mietelnika żakuli

Mietelnik to świetny wybór na jesienne rabaty – może zastąpić wrzosy i niskie trawy ozdobne, gdyż ma w miarę podobny pokrój. Dodatkowo wprowadza do ogrodu niezwykle intensywne kolory. Wygląda znakomicie na obwódkach, w nasadzeniach liniowych jako jednoroczny żywopłot oraz w pojemnikach na balkonach i tarasach.

Roślina dobrze komponuje się z bylinami o późnym kwitnieniu (np. rudbekiami, jeżówkami, niektórymi floksami), a także z roślinami o srebrzystych liściach, które podkreślają intensywny kolor jesiennych pędów mietelnika. W ogrodach miejskich docenimy jego tolerancję na suszę i lekko zasolone podłoże.

Fot. Robert / AdobeStock

Gdy nadchodzi przełom września i października, mietelniki stopniowo czerwienieją. W kompozycjach grupowych dają zachwycający, wielotonowy pokaz kolorów.

Zdjęcie tytułowe: tamu / AdobeStock

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!