Ślaz zaniedbany Malva neglecta

Ślaz zaniedbany (Malva neglecta) to gatunek rośliny należący do rodziny ślazowatych (Malvaceae). Pochodzi z południowej i środkowej Europy oraz Azji Zachodniej, ale dzięki dużej odporności rozprzestrzenił się niemal na całym świecie i bywa uznawany za gatunek inwazyjny. Choć nieczęsto uprawiany celowo w ogrodach, spotykany jest w siedliskach ruderalnych, na nieużytkach, przy płotach i ścieżkach.

Jak wygląda ślaz zaniedbany?

Ślaz zaniedbany to roślina jednoroczna lub dwuletnia, o płożącym pokroju z lekko wzniesionymi końcami pędów. Osiąga zwykle od 20 do 60 cm wysokości, ale jego pędy mogą się także rozkładać nisko przy ziemi i zakorzeniać w węzłach, tworząc gęste kobierce. Pędy są delikatnie owłosione, podobnie jak ogonki liściowe i blaszki liściowe. Liście są nerkowate lub okrągławo-sercowate, karbowane na brzegach, osadzone na długich ogonkach. Z wierzchu są ciemnozielone, od spodu jaśniejsze i miękko owłosione, co nadaje im przyjemną w dotyku fakturę.

Roślina kwitnie od czerwca do września, a nawet dłużej – aż do pierwszych przymrozków. Kwiaty są niewielkie, pięciopłatkowe, bladoróżowe lub biało-różowe z wyraźnym, purpurowym unerwieniem. Pojawiają się w kątach liści pojedynczo lub po kilka. Choć niepozorne, przyciągają wzrok subtelną urodą i są chętnie odwiedzane przez pszczoły i inne owady zapylające. Owocem jest rozłupnia przypominająca mały dysk – potocznie nazywana "chlebkiem świętojańskim".

Wymagania uprawowe ślazu zaniedbanego

Ślaz zaniedbany rośnie dobrze nawet w miejscach zaniedbanych – stąd jego nazwa. Najlepiej czuje się na stanowiskach słonecznych lub lekko półcienistych, choć w pełnym cieniu także sobie poradzi, choć będzie mniej obficie kwitł. Co do gleby – preferuje gleby przepuszczalne, umiarkowanie żyzne, lekko zasadowe lub obojętne, ale doskonale radzi sobie również na glebach ubogich, żwirowych i piaszczystych. Jest w pełni mrozoodporny, co czyni go odpornym towarzyszem dzikich zakątków ogrodu.

Roślinę można rozmnażać przez nasiona, które łatwo się rozsiewają. Często spotyka się ją w miejscach, gdzie wcześniej rosła – dzięki samosiewom.

Pielęgnacja – czy ślaz trzeba doglądać?

To jedna z tych roślin, które rosną praktycznie same. Nie wymaga podlewania, chyba że długo utrzymuje się susza. Wtedy warto raz na jakiś czas nawodnić podłoże, zwłaszcza na glebach bardzo piaszczystych. Nie wymaga nawożenia, ale jeśli rośnie na wyjątkowo jałowej glebie, można go wspomóc niewielką dawką kompostu lub naturalnego nawozu wiosną. Nie wymaga przycinania, choć usuwanie przekwitłych kwiatów może nieco przedłużyć okres kwitnienia i zapobiec niekontrolowanemu rozsiewaniu.

Co więcej, roślina dobrze znosi koszenie – w miejscach silnie eksploatowanych przez ludzi lub zwierzęta może się regenerować z przyziemnych pędów.

Choroby i szkodniki – co może atakować roślinę?

Choć ślaz zaniedbany jest generalnie odporny na choroby, może być czasami atakowany przez rdzę ślazową (Puccinia malvacearum) – chorobę grzybową objawiającą się pomarańczowymi lub brązowymi plamami na spodniej stronie liści. Dłuższe utrzymywanie się wilgoci i słaba cyrkulacja powietrza sprzyjają jej rozwojowi. W rzadkich przypadkach może też pojawić się mączniak prawdziwy. Ze szkodników niekiedy żerują na nim gąsienice i mszyce, jednak rzadko dochodzi do poważnych uszkodzeń.

Gdzie prezentuje się najlepiej? Zastosowanie ślazu

Choć nadal rzadko spotykany w ogrodach jako celowo sadzona roślina, ślaz zaniedbany świetnie sprawdzi się w ogrodach naturalistycznych, dzikich rabatach i łąkach kwietnych. Może być sadzony jako roślina okrywowa na skarpach, wzdłuż ogrodzeń czy na obrzeżach grządek, gdzie stworzy naturalnie wyglądający zielony dywan.

Warto dać mu szansę również w ogrodach przydomowych na rabatach kwietnych. Z uwagi na łatwość w rozprzestrzenianiu, warto kontrolować jego ekspansję, by nie zagłuszył bardziej wrażliwych roślin.

Ślaz zaniedbany znajduje też zastosowanie w ziołolecznictwie – liście i kwiaty są bogate w śluzy roślinne, które działają osłaniająco i łagodząco na błony śluzowe. Wykorzystywane są m.in. przy suchym kaszlu, stanach zapalnych jamy ustnej i gardła, a także zewnętrznie – na podrażnienia skóry.

Zdjęcia: gabriffaldi, evbrbe, Corinne Prado / AdobeStock

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!