Sosna oścista (Pinus aristata) nazywana też kolczastą to gatunek drzewa iglastego zaliczanego do rodziny sosnowatych (Pinaceae). Jej ojczyzną są górzyste rejony Ameryki Północnej, ale spotykana jest też w innych krajach świata.
Sosna ościasta należy do najbardziej długowiecznych drzew na świecie. Rośnie bardzo wolno i po 30 latach może osiągać zaledwie 3-4 m. wys. (docelowo może dorastać do ok. 15 m. wys., ale w Polsce rzadko przekracza 8-10 m.). Pień u podstawy potrafi być bardzo gruby. Drzewo ma krzaczasty, nieregularny pokrój i luźną koronę, złożoną z krótkich, zwykle powyginanych i poskręcanych gałęzi.
Jego pędy są gęsto pokryte niebieskozielonymi, sztywnymi, krótkimi igłami (ok. 3-4 cm. dł.), z wyraźnie widocznymi na powierzchni białymi kłaczkami żywicy, przypominającymi mszyce wełniste. Igły zebrane są po 5 w niewielkie pęczki i mogą pozostać na drzewie nawet przez kilkanaście lat (są długowieczne). Opadają głównie w dolnej części pędów, przy pniu, dlatego starsze gałęzie wyglądają jak puszyste, kocie ogony.
Sosna ościasta rodzi nieduże (ok. 10 cm. dł.), jajowate, początkowo czerwonawe, później jasnobrązowe szyszki, pokryte ościstymi, haczykowatymi łuskami (dojrzewają po ok. 1,5 roku).
Wymagania i uprawa
Sosna ościasta to roślina mało wymagająca i bardzo odporna na niekorzystne warunki środowiskowe. Potrzebuje słonecznego stanowiska i umiarkowanie żyznego, przepuszczalnego, lekko wilgotnego podłoża, ale poradzi sobie też na każdej typowej, a nawet kamienistej, piaszczystej i jałowej glebie.
Jest mrozoodporna i wytrzymała – doskonale znosi niskie temperatury, upały, suszę, wiatry i zanieczyszczenia miejskie. Nie wymaga nawożenia ani szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Ze względu na kępiasty pokrój i powolny wzrost, nie oczekuje też ciecia.
Gatunek można rozmnażać z nasion, natomiast odmiany ozdobne przez szczepienie.
Zastosowanie
Sosna ościasta ze względu na niewielkie rozmiary i malowniczy pokrój polecana jest do uprawy nawet w małych, przydomowych ogrodach. Pięknie prezentuje się na skalniakch i w ogrodach żwirowych. Doskonale wygląda też w ogrodach japońskich, gdzie może być formowana na ogrodowe drzewko bonsai.
Niskie odmiany idealnie nadają się do tworzenia kompozycji rabatowych z innymi roślinami iglastymi, ale mogą być też uprawiane w pojemnikach na balkonach i tarasach.
Wybrane odmiany
- 'Sherwood Compact' – odm. karłowa o bardzo gęstym, stożkowatym pokroju
- 'Bingo' – odm. karłowa o gęstym, kulistym pokroju
- 'Lemon Frost' – odm. karłowa o gęstym pokroju i przebarwiających się jesienią na lekko żółty kolor igłach
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: iVerde