Jodła kalifornijska (Abies concolor) nazywana też jodłą jednobarwną, to drzewo iglaste z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Pochodzi z terenów na obszarach górskich w centrum i na zachodzie Stanów Zjednoczonych. W postaci odmian ozdobnych jest powszechnie uprawiana w ogrodach znajdujących się w klimacie umiarkowanym na całym świecie.
Jak wygląda i czym się charakteryzuje jodła kalifornijska?
W naturze jodła kalifornijska dorasta do ok. 40 m wysokości, ale w polskich ogrodach najwyżej do ok. 20 metrów, a większość odmian ozdobnych jest jeszcze niższych. Roślina ta rośnie szybko (przyrastając nawet ok. 25 cm rocznie). Ma piękny, regularny, stożkowy pokrój. Pędy drzewa są prawie nagie, koloru oliwkowego i mają charakterystycznie ożywicowane pąki.
Igły są długie (do 6-7 cm), szaro- lub srebrzysto-zielone. Charakterystycznie, sierpowato zakrzywione do góry. Są tępe lub delikatnie wcięte na końcach. Po roztarciu pachną cytryną.
Jodła ta wytwarza bardzo ozdobne szyszki. Są one stojące (co jest typowe dla wszystkich jodeł), niebiesko-fioletowe, walcowate i mają do 12 cm długości. Rozpadają się we wrześniu.
Jakie wymagania uprawowe ma jodła kalifornijska?
Jodła kalifornijska jest łatwa w uprawie. Dobrze czuje się na otwartych i wietrznych przestrzeniach. Potrzebuje dużo słońca – na stanowisku ocienionym rośnie słabiej i szybko gubi igły na dolnych gałęziach. Jest tolerancyjna jeśli chodzi o rodzaj gleby – dobrze rośnie na średnio wilgotnych, suchych lub żwirowatych glebach, ubogich w składniki odżywcze. Jest to najbardziej odporny na mróz, suszę i zanieczyszczenie powietrza gatunek jodły.
Rozmnażanie jodeł odbywa się głównie przez szczepienie, ponieważ w trakcie rozmnażania z nasion (które jednocześnie nie jest trudne) nie ma tzw. ciągłości cech ozdobnych danych odmian.
Jak pielęgnować roślinę?
Młode egzemplarze warto podlewać w czasie suszy, aby dobrze się ukorzeniły, natomiast starsze rośliny świetnie znoszą nawet długotrwały brak wody. Nie lubi podmokłej, gliniastej ziemi, najlepiej czuje się na glebach przepuszczalnych.
Jodła kalifornijska nie wymaga intensywnego nawożenia, ale na ubogich glebach można zastosować wiosną niewielką dawkę nawozu do iglaków. Jesienią nie powinno się już nawozić rośliny, by nie pobudzać wzrostu przed zimą.
Jodła kalifornijska ma naturalnie regularny, stożkowy pokrój, dlatego nie wymaga przycinania. Można jednak usuwać suche, chore lub uszkodzone gałęzie oraz delikatnie korygować kształt wczesnym latem. To roślina idealna dla osób szukających ozdobnego drzewa, które nie sprawia problemów w uprawie.
Jakie choroby i szkodniki jej zagrażają?
Jodła kalifornijska jest odporna na większość chorób i szkodników, ale w niekorzystnych warunkach może być atakowana m.in. przez mszyce i ochojniki, które osłabiają igły i pędy. Sporadycznie może także mieć choroby grzybowe (np. zamieranie pędów), szczególnie przy nadmiernym zagęszczeniu i wilgoci.
Zastosowanie jodły kalifornijskiej w ogrodzie
Jodła kalifornijska to roślina o bardzo szerokim zastosowaniu w ogrodach. Dzięki szybkiemu wzrostowi i regularnemu, stożkowemu pokrojowi doskonale sprawdza się jako soliter ozdobny przez cały rok. Zależnie od odmiany, można ją sadzić również w grupach, tworząc wyższe nasadzenia, które z czasem stanowią naturalną osłonę przed wiatrem lub tłem dla niższych roślin. Warto też wiedzieć, że karłowe odmiany jodły kalifornijskiej są bardzo popularne i świetnie prezentują się w ogrodach skalnych, na wrzosowiskach lub w pobliżu ścieżek.
Ciekawe odmiany
- 'Gable's Weeping' – karłowa, do 1,5 m wys.; starsze gałęzie przewieszające się (zdj. 1)
- 'Archer's Dwarf' – igły bardzo wyraźnie odgięte w kierunku pnia, bardzo jasno-srebrzyste
- 'Compacta' – karłowa, po 30 latach ok. 2-3 m wys; zwarty, szeroki, nieregularny pokrój, krótkie igły
Zdjęcia: wiha3, Lindasky76 / AdobeStock; "Abies concolor 'Gable's Weeping' 2015" / F. D. Richards / CC BY-SA 2.0; iVerde; "White Fir" / S. Rae / CC BY 2.0; "Abies concolor 'Candicans' / F. D. Richards / CC BY-SA 2.0