Parocja perska (Parrotia persica) nazywana czasem żelaznym drzewem, należy rodziny oczarowatych (Hamamelidaceae). Pochodzi z północnych terenów Iranu i z Kaukazu. Jest gatunkiem endemicznym, a na terenach klimatu umiarkowanego to ceniona roślina ogrodowa.
To wolno rosnące drzewo jest traktowane jako małe – w ogrodach w Polsce dorasta do ok. 5 metrów. W naturze jednak może osiągnąć ok. 20 m wysokości ale dopiero po wielu latach (średnica przekroju pnia u najstarszych osobników miewa nawet 1,5 m!).
Roślina ma przekrój kulisty, "krzewiasty", koronę gęstą i rozłożystą i bardzo długie konary, które mają tendencję do skręcania się i zrastania. Parocja perska jest przeważnie drzewem wielopiennym. Kora drzewa jest gładka o odcieniu brunatnym, czasem lekko różowawym. Łuszczy się większymi, niemal okrągłymi płatami, które odpadając pozostawiają jasnożółte lub jasnobrązowe plamy (podobnie jak u platana).
Liście rośliny są podłużne lub okrągłe, często odwrotenie-jajowate u nasady klinowate. Mają 5-20 cm długości i 3-7 szerokości. Mogą być całobrzegie lub karbowane. Są sztywne, lekko owłosione i mają pofalowany brzeg. Gdy są młode na wiosną mają różowawy odcień, a jesienią przebarwiają się na piękne kolory – od żółci do purpury. Utrzymują się na roślinie nawet do grudnia!
Parcoja w warunkach polskich kwitnie w kwietniu (w naturze nawet od stycznia!). Kwiaty rozwijają się wiosną przed liśćmi. Są małe, niepozorne, koloru różowego i zebrane w kwiatostany. Pojedynczy kwiat posiada wiele czerwonych pręcików.
Wymagania i uprawa
Parocja choć daje sobie też radę też w półcieniu najlepiej rośnie i wygląda na stanowiskach słonecznych. Dobrze rośnie na niemal każdej glebie, choć najbardziej lubi podłoże umiarkowanie wilgotne o odczynie lekko kwaśnym (nie znosi gleb zasadowych, wapiennych). W czasie susz wymagają podlewania.
Rośliny te są średnio odporne na mróz (szczególnie młode okazy należy okrywać na zimę). Najlepiej sadzić ją w miejscach osłoniętych od wiatru.
Zastosowanie
Parocja perska wspaniale wygląda w każdym ogrodzie, ponieważ jest prawdziwym klejnotem jesieni. Jej wielokolorowe liście dodatkowo przebarwione o tej porze roku prezentują się świetnie w sąsiedztwie iglaków i roślin ciemno-zielonych.
Wybrane odmiany
- 'Persian Spire' – liście o czerwonym obrzeżeniu, kolumnowy pokrój
- 'Lamplighter' – białe i kremowe zabarwienie na liściach
- 'Spinners' – liście purpurowe, mocno błyszczące
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Couleur/Pixabay, anro0002/CC BY-SA 2.0/Flickr, iVerde, MDBolin/CC BY-SA 2.0/Flickr, anro0002/CC BY-SA 2.0/Flickr