Rannik zimowy (Eranthis hiemalis) to bylina należąca do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Pochodzi z Azji Mniejszej i Europy Południowej i Środkowej. W Polsce czasem dziczeje.
Jak wygląda rannik? Po czym go rozpoznać?
Rannik zimowy to niska, bardzo wczesnowiosenna bylina o niskim, kępiastym i zwartym pokroju. Wytwarza liście odziomkowe (wyrastające przy ziemi), które mają długie ogonki i z pozoru okrągłą blaszkę, ale blaszka jest głęboko, dłoniasto podzielona. Warto też pamiętać, że rannik jest tzw. rośliną efemeryczną: liście zaczynają zasychać w maju i roślina znika z rabaty przechodząc w spoczynek do kolejnego sezonu.
Rannik kwitnie bardzo wcześnie, najczęściej w lutym i marcu (w łagodne zimy potrafi pojawić się nawet pod koniec stycznia). Kwiat jest pojedynczy, intensywnie żółty, osadzony na krótkiej łodyżce z charakterystycznymi podsadkami – silnie podzielonymi listkami przykwiatowymi tuż pod kwiatem. Sam kwiat składa się zwykle z sześciu żółtych listków okwiatu, a wewnątrz znajdują się rurkowate miodniki (to przekształcone płatki), nad którymi wystają pręciki. Rannik jest uznawany za roślinę miododajną i jest ważnym, wczesnym źródłem pokarmu dla owadów.
Ciekawą cechą rośliny jest "reakcja" kwiatu na pogodę – w słońcu kwiaty szerzej się otwierają, a przy chłodzie, wietrze lub pod wieczór mogą wyglądać na bardziej przymknięte.
Pod ziemią rannik tworzy małe bulwy połączone z kłączami.
Jakie wymagania ma rannik zimowy i jak go uprawiać?
Rannik zimowy jest bardzo łatwy w uprawie. Preferuje stanowiska półcieniste i chłodne (uwaga: rannik jest bardzo wrażliwy na wysoką temperaturę i gdy ta wzrasta powyżej 10°C, roślina potrafi błyskawicznie przekwitnąć). Podłoże powinno być przepuszczalne, próchnicze i o odczynie od obojętnego do zasadowego, a jednocześnie nie może długo trzymać wody (zastoje wilgoci nie służą bulwom).
Rannik lubi stałą, umiarkowaną wilgotność, zwłaszcza w czasie kwitnienia, więc przy suchej wiośnie warto go podlewać małymi dawkami. Nawożenie można stosować tylko wiosną i najlepiej oszczędnie – polecane są kompost i inne nawozy naturalne.
Rośliny rozmnaża się przez wysiew lub podział. Warto wiedzieć, że w naturze ranniki rozmnażają się dość łatwo i szybko, gdyż wytwarzają dużo nasion i mają "naturalnych" sojuszników – mrówki! Owady te mogą roznosić nasiona ranników na duże odległości.
Jakie zastosowanie ma rannik zimowy w ogrodzie?
Rannik zimowy doskonale komponuje się w rabatach z przebiśniegami, pierwiosnkami czy wrzoścem czerwonym, który jest doskonałym tłem dla rannika. Jest często sadzony na skalniakach i pojemnikach.
Sprawdza się jako roślina do cienia pod większymi drzewami i krzewami.
Ciekawostki o ranniku
Podobnie jak przebiśnieg, rannik jest jedną z niewielu roślin zwiastujących nadejście wiosny, stąd jego polska nazwa nawiązująca do "porannej", czyli kwitnienia w bardzo wczesnych miesiącach w ciągu roku.
Zdjęcia: Gabriela Fink / Pixabay, anyaivanova@gmail / Depositphotos, 3268zauber / CC BY-SA 3.0 / Link