Gęsiówka macedońska / Gęsiówka wczesna Arabis ferdinandi-coburgii

Gęsiówka macedońska lub gęsiówka wczesna (Arabis ferdinandi-coburgii syn. Arabis procurrens) to mała bylina zadarniająca z rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Naturalnie występuje na terenach górzystych Południowej Europy (góry Pirin w Bułgarii), zasiedlając skaliste łąki, kamieniste zbocza i szczeliny skalne, ale w postaci odmian jest też uprawiana w ogrodach jako roślina ozdobna.

Jak wygląda gęsiówka macedońska?

Gęsiówka macedońska dorasta do ok. 5-10 cm wys i rozwija odziomkowe, zimozielone lub półzimozielone, lancetowate lub odwrotnie jajowate, szarozielone, błyszczące z wierzchu, krótkoogonkowe liście, zebrane ponad ziemią w rozłożyste rozetki.

Gęsiówka macedońska zakwita wczesną wiosną (IV-V), rozwijając małe, czteropłatkowe, promieniste, białe kwiaty osadzone na krótkich szypułkach i zebrane na szczytach wzniesionych, cienkich, wałeczkowatych, rzadko ulistnionych pędów w groniaste, gęste kwiatostany. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w owocostany (smukłe, fioletowo nabiegłe strąki), zawierające drobne, brunatne nasiona. Roślina może powtarzać kwitnienie jesienią.

Od znacznie bardziej popularnej gęsiówki kaukaskiej, roślina odróżnia się większymi, gładkimi, całobrzegimi, błyszczącymi, a u odmian dodatkowo dwukolorowymi liśćmi i mniejszymi kwiatami.

Wymagania i uprawa gęsiówki macedońskiej

Gęsiówka macedońska preferuje słoneczne lub lekko półcieniste stanowiska i przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, lekkie, wapienne gleby, o obojętnym lub zasadowym odczynie pH. Lepiej znosi przejściową suszę, niż zalanie, gdyż nie toleruje wody zalegającej wokół jej korzeni. Ponieważ jest umiarkowanie mrozoodporna (znosi mróz do ok. -18/-23°C).

Gęsiówkę macedońską najlepiej rozmnażać przez podział rozrośniętych egzemplarzy.

Jak dbać o gęsiówkę?

Gęsiówka macedońska to roślina mało wymagająca i nie oczekująca szczególnej uwagi. Dobrze rośnie na niezbyt żyznych, przepuszczalnych glebach, dlatego nie oczekuje specjalnego nawożenia i podlewania.

Po przekwitnieniu warto ją natomiast przyciąć, dzięki czemu lepiej się rozkrzewi i zachowa ładny, zwarty pokrój. Ponieważ odmiany o pstrych liściach mają tendencję do tworzenia rewersji (wypuszczania zaniku cech odmianowych), rośliny należy systematycznie kontrolować i w razie potrzeby usuwać wszystkie niepożądane, zielone rozetki liściowe, które szybko mogłyby zdominować przyrosty posiadające cechy odmianowe.

W chłodniejszych rejonach kraju warto okrywać ją na zimę stroiszem.

Co 2-3 lata roślinę dobrze jest także odmłodzić przez podział, dzięki czemu lepiej się rozkrzewią i zachowają ładniejszy pokrój.

Rzadko choruje i nie jest podatna na ataki szkodników, dlatego nie potrzebuje ochrony chemicznej.

Jakie zastosowanie ma gęsiówka macedońska w ogrodzie?

Gęsiówka macedońska to doskonała roślina skalniakowa, która najlepiej prezentuje się na murkach, skałkach, w szczelinach skalnych i między kamiennymi płytami, ale też w ogródkach żwirowych. Ponieważ ładnie się rozrasta, tworząc z czasem zwartą darń, nadaje się również jako roślina okrywowa na ciepłe, słoneczne stanowiska i dobrze zdrenowane gleby.

Może być także uprawiana w donicach na balkonach i tarasach lub posłużyć do tworzenia mini-skalniaków w pojemnikach. Bywa też czasami sadzona na cmentarzach.

Dobrze wygląda w towarzystwie rojników, rozchodników i innych gęsiówek.

Popularne odmiany

• 'Old Gold' – (zdj. 4) liście dwukolorowe, zielone z nieregularnym, kremowo-żółtym obrzeżem
• 'Variegata' – liście dwukolorowe, zielone z nieregularnym, białym obrzeżem

Zdjęcia: Anna Gratys, skymoon13 / AdobeStock

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!