Szarotka alpejska (Leontopodium alpinum) to gatunek niskiej byliny górskiej z rodziny astrowatych (Aseraceae). Naturalnie występuje w górach na terenie Europy (głównie w piętrze alpejskim). Jest objęta jest ochroną gatunkową.
Szarotka alpejska dorasta do ok. 15-20 cm. wys. i tworzy rozłożystą, gęstą rozetę odziomkowych, bezogonkowych, zwężających się u podstawy, wąsko-lancetowatych liści, pokrytych szaro-srebrzystym, miękkim, filcowym kutnerem.
Roślina zakwita latem (VII-IX), wydając niewielkie, żółtawe, rurkowe kwiaty, zebrane w małe koszyczki na szczytach wzniesionych, sztywnych, filcowato owłosionych pędów, z rzadka porośniętych wąskimi, lancetowatymi, gęsto owłosionymi liśćmi. Kwiaty właściwe są niepozorne, ale otaczają je od spodu wydłużone, lancetowate, ułożone gwiazdkowo liście przykwiatkowe, podobnie jak inne części rośliny, pokryte jedwabistym, srebrzystoszarym, miękkim, gęstym, filcowatym kutnerem.
Wymagania i uprawa
Szarotka alpejska z racji swego pochodzenia ma dość szczególne wymagania i nie jest łatwa w uprawie. Oczekuje w pełni słonecznego stanowiska oraz bardzo przepuszczalnego, ubogiego, dość suchego, najlepiej kamienisto-piaszczystego podłoża, koniecznie o zasadowym odczynie pH. Jest bardzo wrażliwa na zacienienie (w miejscu słabo oświetlonym zielenieje) i nadmiar wody w podłożu, szczególnie w okresie zimowym (jej korzenie szybko gniją).
Kolejnym problemem w jej uprawie może być zima. Wprawdzie szarotki rosną w górach, wiec powinny być przygotowane do chłodów, ale w uprawie trudno jest zapewnić im takie warunki, jakie mają w naturze, a więc grubą okrywę śnieżną i dostatecznie suche podłoże, dlatego może się zdarzyć, że rośliny zimy w ogrodzie nie przetrwają.
Trudna jest nie tylko uprawa, ale też rozmnażanie szarotek w warunkach, gdyż z siewu nasion uzyskuje się potomstwo o różnym stopniu wybarwiania liści i kwiatów, a z kolei podział nie zawsze się udaje.
Zastosowanie
Szarotka alpejska to roślina mała, ale wyjątkowo efektowna, niestety, jej uprawa na terenach nizinnych jest trudna, dlatego poleca się uprawiać ją w rejonach górzystych, bądź sadzić w najwyższych punktach ogrodu (np. na murkach, skalniakach, w szczelinach skalnych, alpinaraiach).
Kwiaty doskonale nadają się do ciecia i suszenia, gdyż po zasuszeniu bardzo długo zachowują swoją niezwykłą urodę.
Ciekawostka
Nazwa rodzajowa szarotki – Leontopodium, pochodzi od dwóch greckich słów określających lwa lub kota (léōn) oraz stopę lub łapę (pódion). Wzięło się to z tego, że kwiatostan rośliny kojarzył się właśnie z puchatą, kocią łapką.
Szarotka jest chętnie wykorzystywana jako roślina symboliczna (można ją znaleźć np.: w herbie Podhala, monetach austriackich, logotypach wszelkiego typu, mundurach itd.). Jest też kwiatem narodowym Szwajcarii.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcie tytułowe: Simon, Jens Frei, sabrinas88, Hans/Pixabay