Jeżotka rozpierzchła (Hystrix patula syn. Elymus hystrix) to średniej wysokości kępiasta trawa bylinowa z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Jej naturalne stanowiska znajdują się w Ameryce Północnej, ale jest też uprawiana w wielu innych rejonach świata jako roślina ozdobna.
Jeżotka rozpierzchła może dorastać do ok. 60-120 cm wys. Tworzy równowąskie, szarozielone, zwężając się na wierzchołku, szorstkie w dotyku i łukowato przewieszające się na zewnątrz liście, zebrane w luźne, wzniesione kępy. Liście łodygowe rozmieszczone są na pędzie rzadko i naprzemiennie. Jesienią liście przebarwiają się na kolor beżowy lub beżowo-żółty.
Jeżotka zakwita latem (VI-VIII), wydając drobne kłoski kwiatostanowe, zebrane na szczycie pędu w groniaste kwiatostany. Każdy kłosek złożony jest z 2-4 kwiatków i posiada bardzo długą, szczeciniastą, sztywną, wystającą ość. Kłoski zebrane są po kilka w kępki wyrastające na osi kwiatostanowej. Początkowo kwiatostany są bardziej zwarte i zielone, jednak w miarę rozwoju stają się jasnobrązowe i rozpierzchłe (kwiaty układają się niemal prostopadle do osi kwiatostanowej). Rozwinięte kwiatostany są bardzo charakterystyczne i przypominają wyglądem najeżoną szczotkę do butelek.
Wymagania i uprawa
Jeżotka rozpierzchła w naturalnym środowisku chętnie zasiedla stanowiska leśne, ale pojawia się też na glebach kamienistych, dlatego w uprawie będzie oczekiwała półcienistego lub cienistego stanowiska i lekko wilgotnej, przepuszczalnej, próchniczej gleby, choć poradzi sobie także na podłożu kamienistym i dość suchym. W naszym klimacie jest zwykle dostatecznie mrozoodporna, jednak zimą wymaga podłoża przepuszczalnego i dość suchego, inaczej może zagniwać.
Jeżotka rozpierzchła nie lubi przesadzania, dlatego najlepiej rozmnażać ją za pomocą siewu nasion (na dobrych stanowiskach może też dawać samosiew). Warto też od razu wybrać dla niej docelowe stanowisko, aby nie było konieczności przesadzania rośliny w różne miejsca.
Zastosowanie
Jeżotka rozpierzchła w ogrodzie może mieć wiele zastosowań. Dobrze prezentuje się jako soliter w zacienionym miejscu ogrodu żwirowego lub trawnika, ale może też rosnąć w jasnym cieniu pod drzewami i wysokimi krzewami.
Idealnie nadaje się do uprawy w ogrodach leśnych i naturalistycznych, a jej kwiaty szczególnie atrakcyjnie wyglądają na tle jednolitych, ciemnozielonych żywopłotów. Rośliny mogą też tworzyć ciekawe kompozycje z innymi trawami ozdobnymi oraz bylinami (np. liliowce, pluskwice, bodziszki).
Kwiaty jeżotki nadają się do ciecia i suszenia, choć mogą być też uzupełnieniem kompozycji z żywych kwiatów.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Daderot/Public Domain/Link, zzz