Fiołek wonny (Viola odorata)

Fiołek wonny (Viola odorata) nazywany też fiołkiem pachnącym to rozłogowa bylina z rodziny fiołkowatych (Violaceae). Gatunek można spotkać na stanowiskach naturalnych w całej Polsce, ale też w innych krajach Europy i Azji. W naturze zasiedla widne, leśne polany, zarośla, obrzeża lasów i łąki.

Fiołek wonny dorasta do ok. 5-10 cm. wys. i tworzy wzniesione rozetki dość dużych, częściowo zimozielonych, jajowatych lub sercowatych, ząbkowanych na brzegach liści.

Zakwita wiosną (III-IV), ale może powtarzać kwitnienie także jesienią, wydając małe, ale pięknie pachnące kwiaty o charakterystycznym wyglądzie (dwa płatki skierowane w górę, trzy w dół, środkowy płatek dolny z ostrogą).

Kwiaty osadzone są pojedynczo na szczycie delikatnej, cienkiej łodyżki i zwykle mają kolor niebieski lub fioletowy, rzadziej biały. Większe kwiaty w szerszej palecie barw posiadają odmiany ozdobne (np. białe, kremowe, bordowe, różowe).

Fiołek wonny tworzy podziemne rozłogi za pomocą których się rozmnaża i rozrasta w duże kępy.

Wymagania i uprawa

W uprawie powinniśmy zapewnić fiołom wonnym półcieniste stanowiska i żyzne, próchnicze, przepuszczalne, lekko wilgotne podłoże. Nie toleruje suszy, ale nie lubi też mokrej gleby, która szkodzi mu szczególnie w okresie zimowym.

Roślina może rozmnażać się z nasion (daje samosiew), sianych zaraz po zbiorze na rozsadniku, ale potomstwo nie zawsze zachowuje cechy rośliny matecznej, dlatego odmiany lepiej rozmnażać przez podział dorosłych egzemplarzy wczesną wiosną lub późnym latem.

Gatunek jest dostatecznie mrozoodporny i nie wymaga zimowego okrycia, ale jego odmiany ozdobne często są delikatniejsze, dlatego warto zabezpieczyć je przed zimą warstwą liści lub stroiszem.

Zastosowanie

Fiołek wonny to doskonała roślina okrywowa, nadająca się do sadzenia pod drzewami i krzewami oraz zadarniania wolnych przestrzeni w półcienistych zakątkach ogrodu. Można go też wykorzystać jako element niskiej łąki kwietnej lub sadzić w grupach na skalniakach.

Jego kwiaty nadają się do cięcia i tworzenia małych bukiecików, a ponieważ są jadalne, można je też dodawać do sałatek i surówek, a nawet kandyzować w cukrze.

Wybrane odmiany

Fiołek wonny w ogrodzie może być uprawiany jako gatunek, ale bardziej atrakcyjne są jego odmiany ozdobne jak np.:

• 'Alba' – kwiaty białe
• 'Aurea' – kwiaty fioletowe, liście żółto-zielone
• 'Red Charm' – kwiaty ciemnoróżowe
• 'Sulphurea' – kwiaty kremowo-żółte
• 'Flore Pleno' – kwiaty fioletowe, pełne
• 'Rosea' – kwiaty różowe

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Hans Braxmeier, WikimediaImages/Pixabay