Czy biedronki azjatyckie stanowią zagrożenie dla przyrody i dla ludzi? Czy są tak niewinne, jak wyglądają? Obalamy mity

Jakie są skutki inwazji biedronek azjatyckich w Polsce?

Biedronka azjatycka, nazywana również biedronką ninja lub arlekinem, pochodzi ze środkowej i wschodniej Azji. W Polsce pierwsze osobniki pojawiły się już 15 lat temu, ale prawdziwa inwazja rozpoczęła się stosunkowo niedawno. Choć niektóre z nich mogą przypominać nasze rodzime biedronki siedmiokropki, różnią się od nich wieloma cechami. Mogą przybierać różne kolory - od żółtego, przez pomarańczowy, aż po czarny. Ich pokrywy skrzydeł mogą być ozdobione nawet 23 czarnymi kropkami!

Biedronki azjatyckie, choć na pierwszy rzut oka przypominają nasze rodzime gatunki, stanowią zagrożenie dla ekosystemu i mogą być uciążliwe dla ludzi.

Czym biedronki azjatyckie różnią się od naszych biedronek?

Nasza rodzima biedronka, znana jako siedmiokropka czy boża krówka, jest łatwo rozpoznawalna dzięki czerwonej barwie i siedmiu czarnym kropkom. Jest niezwykle pożyteczna, odżywiając się szkodnikami roślin, takimi jak mszyce czy przędziorki. Biedronki azjatyckie również jedzą mszyce, lecz skrywają pewne mroczne cechy – kiedy brakuje im pożywienia, zaczynają żerować na owocach i zjadają nasze rodzime biedronki. Mogą również ukąsić człowieka, co w niektórych przypadkach może być niebezpieczne.

Co może zrobić biedronka azjatycka?

Oprócz tego, że stanowią zagrożenie dla naszych rodzimych biedronek, mogą być niebezpieczne dla ludzi. Właściciele winnic muszą się przed nimi chronić, ponieważ te owady żerują na owocach winorośli. Co gorsza, potrafią dostać się do wnętrza owocu, czyniąc go niejadalnym. Ugryzienie biedronki azjatyckiej może wywołać alergię, objawiającą się stanem zapalnym błony śluzowej nosa, astmą, pokrzywką czy obrzękiem. Osoby nieuczulone mogą odczuwać swędzenie i zaczerwienienie skóry.

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez This Might be the Wine Talking (@thismightbethewinetalking)

Czemu biedronki wchodzą do domu?

Zmieniające się warunki pogodowe, charakteryzujące się gwałtownymi zmianami temperatur, wpływają na zachowanie wielu gatunków owadów, w tym biedronek azjatyckich. Te niewielkie stworzenia, podobnie jak my, dążą do komfortu i bezpieczeństwa, zwłaszcza w okresie, gdy zbliża się zima. Nagłe ocieplenie jest dla nich sygnałem, że nadchodzi idealny moment, by znaleźć schronienie przed nadchodzącymi chłodami.

Nie jest to jedynie kwestia komfortu dla biedronek. Dla nich znalezienie odpowiedniego miejsca do przezimowania to kwestia przetrwania. W naturalnym środowisku szukałyby one zakamarków w korze drzew, pod liśćmi czy w innych ukrytych miejscach. Jednak w otoczeniu miejskim czy podmiejskim, nasze domy stają się atrakcyjnym miejscem, które oferuje im ciepło i ochronę przed drapieżnikami.

Dla wielu ludzi obecność tych owadów w domu może być uciążliwa, ale warto pamiętać, że biedronki nie mają na celu nam zaszkodzić. Dążą jedynie do przetrwania w trudnych warunkach. Aby zminimalizować ich obecność w naszych mieszkaniach, warto zastosować się do poniższych rad dotyczących zabezpieczenia domu przed ich inwazją.

Biedronka azjatycka to gatunek obcy, inwazyjny, który zabiera pokarm i niszę środowiskową naszym biedronkom. Wypiera je z ich naturalnych stanowisk dzięki znacznie większej płodności, i poprzez agresywne zachowanie larw, które atakują larwy polskich biedronek. Dorosłe osobniki, choć drapieżne wobec pokrewnych gatunków, są również wegetarianami: żywią się owocami. Wyobraźmy sobie produkcję wina, gdy biedronki wchodzą do wnętrza owoców i winogrona psują się przez rozkładające się w nich ciała - mówi entomolog, prof. Stanisław Ignatowicz.

Biedronki azjatyckie na zimę przemieszczają się w góry. Miejskie bloki są dla nich odpowiednikiem skał, zaś mieszkania - szczelin skalnych, w których chcą się gromadzić i przezimować. Naukowiec z Zakładu Entomologii Stosowanej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie jest przeciwny myśleniu o biedronkach azjatyckich jako o pożytecznych - zjadających mszyce. Jego zdaniem mamy prawo, a nawet powinniśmy pozbywać się tych biedronek z mieszkań, w trosce o własne zdrowie, jak też o biedronki siedmiokropki, dwukropki, oczatki i inne rodzime gatunki

Biedronki skupiają się w dużych ilościach dzięki substancji zapachowej zwanej feromonem agregacyjnym. Wydzielając ten feromon biedronka komunikuje innym: Chodźcie, tu jest fajnie i w ten sposób zbiera wokół siebie inne osobniki. Ponadto biedronki wydzielają inne substancje, m.in. żółty płyn zawierający dwa silne alergeny HARA1 i HARA2. Jeżeli uszkodzimy biedronkę i dotkniemy tej gorzkiej wydzieliny, a potem potrzemy dłonią oczy lub usta, mogą pojawić się objawy alergiczne. Osobom bardzo wrażliwym może zaszkodzić samo oddychanie powietrzem, w którym unoszą się suche cząstki tej wydzieliny - dodaje naukowiec.

Jak się bronić przed biedronkami? 

Okna to jedno z głównych miejsc, przez które biedronki mogą dostać się do wnętrza. Moskitiery nie tylko chronią przed komarami, ale także skutecznie zatrzymują biedronki. Jeśli nie masz moskitier, warto zainwestować w nie, zwłaszcza w okresie, gdy biedronki są najbardziej aktywne.

Olejki eteryczne, takie jak pomarańczowy czy cytrynowy, to naturalne środki odstraszające. Ich intensywny zapach cytrusów jest nieprzyjemny dla biedronek azjatyckich. Regularne spryskiwanie framug okien i drzwi tymi olejkami nie tylko odstraszy owady, ale także doda wnętrzu przyjemnego aromatu.

Warto pamiętać, że regularne czyszczenie i kontrola otoczenia domu również odgrywają ważną rolę w zapobieganiu inwazji. Upewnij się, że wokół twojego domu nie ma resztek jedzenia czy innych atrakcji dla biedronek. Dzięki temu twoje mieszkanie będzie bezpieczne i wolne od niechcianych intruzów.

Upewnij się, że wszystkie okna, drzwi i inne otwory w domu są dobrze uszczelnione. Biedronki azjatyckie często wkraczają do domów w poszukiwaniu schronienia na zimę.

Jak skutecznie zwalczyć biedronki azjatyckie? 

Jeśli chcesz zabezpieczyć swój dom lub ogród przed inwazją biedronek azjatyckich, oto kilka skutecznych sposobów:

1. Mechaniczne usuwanie: Regularnie sprawdzaj rośliny i inne miejsca, gdzie mogą przebywać biedronki. Jeśli zauważysz je, usuń ręcznie, używając rękawiczek.

2. Pułapki feromonowe: Są dostępne w sklepach ogrodniczych i działają na zasadzie przyciągania biedronek za pomocą feromonów. Jednak pamiętaj, że mogą one przyciągać również nasze rodzime gatunki. 

3. Naturalni wrogowie: Niektóre ptaki i owady drapieżne, takie jak modliszki, są naturalnymi wrogami biedronek azjatyckich. Zachęcanie ich do odwiedzania twojego ogrodu może pomóc w kontroli populacji.

4. Środki chemiczne: Jeśli problem staje się poważny, możesz rozważyć użycie środków chemicznych (spray na owady latające będzie dobrym wyborem). Jednak zawsze stosuj je zgodnie z instrukcją i pamiętaj o potencjalnych skutkach dla środowiska.

5. Edukacja i świadomość: Informuj sąsiadów i społeczność o problemie z biedronkami azjatyckimi. Wspólna akcja może być bardziej skuteczna w zwalczaniu inwazji.

Pamiętaj, że celem jest kontrola populacji biedronek azjatyckich, a nie ich całkowite wyeliminowanie. Działaj odpowiedzialnie i z szacunkiem dla środowiska. Jeśli masz wątpliwości co do najlepszego sposobu działania, skonsultuj się z ekspertem ds. szkodników lub lokalnym biurem ds. ochrony środowiska. 

Tekst: ZO, zdjęcie tytułowe: muro, Hamilton / Adobe Stock
Źródło cytatów: PAP Nauka w Polsce