Metody uprawy kiełków: w słoiku, na wacie, w doniczce, czy w kiełkownicy?

kiełki fot. DoubleMcK

Wielki "buum" na kiełki trwa nieprzerwanie od lat. Nie dzieje się tak bez przyczyny. To wartościowe źródła witamin oraz składników pokarmowych, które można tanio i szybko produkować. Do wyboru mamy wiele gatunków kiełków i różne sposoby uprawy.

Posłuchaj
00:00
220
Spis treści
Dlaczego warto samemu uprawiać kiełki? Jakie nasiona najlepiej nadają się do uprawy na kiełki? Jak najłatwiej uprawiać kiełki w domu? Porównujemy różne metody! Kiełki w słoikach Kiełki w workach Kiełkownice Kiełki na wacie Kiełki w doniczce Jakich warunków potrzebują nasiona, by wypuściły kiełki? Co zrobić z kiełkami jak urosną? Jak je przechować?

Domowe kiełki | Są pyszne i zdrowe!

Kiełki to prawdziwe superfood ostatnich lat, ale znane i doceniane są już od starożytności. W Polsce jeszcze do niedawna znane były głównie pod postacią wielkanocnej rzeżuchy (dowiedz się, jak ją uprawiać i kiedy wysiewać), ale od kilku lat są stałym elementem sklepowych półek sklepów spożywczych.

Świeże kiełki są przysmakiem nie tylko dla miłośników kuchni wegetariańskiej, czy wegańskiej. Są doskonałym dodatkiem do dań mięsnych, kanapek i zdrowych przekąsek. Są prawdziwą skarbnicą witamin, soli mineralnych oraz błonnika i białka. Można spożywać je na surowo (jako dodatek do sałatek, surówek, jaj, sera, mięs) lub po obróbce termicznej (np. do dań kuchni azjatyckiej).

Domowa uprawa kiełków jest bardzo łatwa, zamiast kupować je w supermarkecie zacznij uprawiać je w domu. Na zdrowie!

Torebki z nasionami na kiełki Fot. archiwum Budujemy Dom

Nasiona na kiełki kupisz w każdym sklepie ogrodniczym i w wielu supermarketach. Oferta jest bardzo szeroka – można kupić nasiona do wysiewu lub gotowe, świeże kiełki.

Wybór nasion | Co wysiać na kiełki?

Na kiełki powinno się przeznaczać nasiona odpowiednio przygotowane do tego celu. Nie można w ten sposób korzystać z każdego opakowania - t.j. "zwykłych" nasion dostępnych w sklepach ogrodniczych. Nie chodzi tylko o gatunek, czy odmianę, ale o przygotowanie nasion do wysiewu. Mogą one (chociaż nie muszą) być zaprawiane przeciw chorobom lub szkodnikom. Substancje/preparaty, którymi zostały potraktowane, mogą działać szkodliwie na ludzki organizm.

Nie wszystkie kiełki warzyw nadają się do spożycia! Dlatego do podkiełkowywania wybieraj tylko nasiona z opakowań oznaczonych jako "nasiona na kiełki".


Obecnie nasiona na kiełki można kupić niemal wszędzie – w centrach handlowych, ogrodniczych i internecie. Wybór jest ogromny – poszczególne gatunki różnią się składem chemicznym, właściwościami, czasem kiełkowania oraz oczywiście smakiem.

Rzeżucha 'Cressida'
Rzeżucha 'Cressida'
Odmiana 'Cressida' charakteryzuje się silnym wzrostem – możemy ją zbierać nawet po 8 do 10 dniach od wysiewu.
Przejdź do sklepu online

Uprawa kiełków | Różne metody

Bez względu na wybraną metodę, kiełki powinno się uprawiać w miejscu widnym, ale lekko osłoniętym. Młode, kiełkujące rośliny nie lubią ostrego, bezpośredniego nasłonecznienia (może wtedy dochodzić do zaparzeń i pleśnienia). Niektóre nasiona wymagają przed wysianiem namaczania. Kiełki powinno się podlewać tylko letnią, przegotowaną wodą. Po każdym moczeniu należy usunąć nadmiar wody (w niektórych sposobach hodowli, np. kiełkownicy – dzieje się to samoczynnie).

  • Uprawa kiełków w słoikach – na rynku można nabyć specjalne słoiki na kiełki z metalową, siateczkową pokrywką. Niestety są dość drogie. Jako alternatywy można więc użyć zwykłych słoi (zamiast pokrywki używa się gazy).

    Nasiona umieszcza się w słoju tak, aby nie przekraczały ¼ jego wysokości. Zalewa się je letnią, przegotowaną wodą i pozostawia na kilka godzin. Następnie należy przykręcić pokrywę (z dziurami) lub przytwierdzić gazę. Słoik trzeba odwrócić dnem do góry (jeśli się uda to pod kątem 45 stopni – wtedy woda łatwo ścieka). Kiełki należy moczyć 2-4 razy dziennie.

Uprawa kiełków w słoiku Fot. arizanko/Fotolia Uprawa kielkow w kielkownicy Fot. wawritto/Fotolia
  • Worki na kiełki – najczęściej są lniane w naturalnym kolorze (te barwione mogą posiadać niebezpieczne związki). Namoczone i wypłukane nasiona umieszcza się w worku. Dwa razy dziennie worek moczy się w letniej przegotowanej wodzie (przez ok. minutę). Następnie – po obcieknięciu wody – worek ustawia się w umiarkowanie ciepłym miejscu. Proces powtarza się przez kilka dni.

    Rozwiązanie najlepiej sprawdza się w uprawie roślin, które nie wymagają światła do kiełkowania (np. fasoli, soi, soczewicy). Niestety nie można na bieżąco podglądać rozwoju kiełków – materiał jest nieprzezroczysty.


  • Uprawa kiełków w kiełkownicy – polega na wysiewie nasion na specjalny system tac. Kiełkownica posiada kilka warstw, dzięki czemu można jednocześnie uprawiać różne gatunki. Może być plastikowa, ceramiczna lub szklana.

    Nasiona umieszcza się na tacach kiełkownicy na różnych warstwach i przepłukuje codziennie 2-3 razy. Nadmiar wody spływa do najniżej położonej warstwy (bez kiełków). Kiełkownica zapewnia mniej więcej podobny dostęp do światła na każdej warstwie. Kiełki, które osiągają duże rozmiary (np. słonecznik), warto jednak umieszczać w niższych warstwach.

Zestaw Do Uprawy Mikrolistków kiełków MicroGreen 4 wkłady, Zielony Ogrodek pl.
Zestaw Do Uprawy Mikrolistków, kiełków – MicroGreen + 4 wkłady
Zestaw jest gotowy do użytku i składa się z pojemnika dedykowanego domowej uprawie mikrolistków oraz czterech organicznych wkładów z nasionami: rzodkwi, rukoli, rzeżuchy i gorczycy.
Przejdź do sklepu online
  • Uprawa kiełków na wacie – wiele gatunków można uprawiać po prostu umieszczając nasiona na talerzu lub innym pojemniku pokrytym wilgotną watą. Tak najczęściej postępuje się z pieprzycą siewną.

    Inne gatunki, które w ten sposób uprawia się na kiełki, to rzodkiewka, gorczyca i siemię lniane. Przez okres produkcji należy zadbać, aby wata nie wyschła ani nie była nadmiernie wilgotna.


  • Uprawa kiełków w doniczce – jest podobna do uprawy na wacie lub ligninie, a tym że jako warstwy do kiełkowania używa się ziemi. Można wykorzystać uniwersalne podłoże ogrodnicze dla roślin doniczkowych lub specjalną ziemię do wysiewu. Ta metoda jest bardzo rzadko stosowana w domu, gdyż jest "brudna" wygląda najmniej estetycznie.

Najpopularniejsze gatunki roślin na kiełki | Tabela z opisem

Gatunek Kiełkowanie Namaczanie Właściwości prozdrowotne Głównie związki Sposób uprawy
Lucerna
(Alfa-Alfa)
5-7 dni 4-5 godz. Zwiększają odporność organizmu, zapobiegają nowotworom i chorobom serca, działają odtruwająco, obniżają poziom cholesterolu Witaminy (A, E, z grupy B), sole mineralne (Fe, Ca, Mg, P). kiełkownica, wata
Rzeżucha
(pieprzyca siewna)
5-7 dni brak Działają moczopędnie i żółciopędnie, wzmacniają włosy i paznokcie, regulują pracę tarczycy Witaminy (A, B, C, K), sole mineralne (Ca, Fe, P, Zn, K, Mg, Mn, J), białko wata
Gorczyca 6-7 dni 6-8 godz. Pobudzają trawienie, działają przeciwzapalnie Witaminy (A, B, C, K), sole mineralne (Ca, Fe, Mg, Zn, K, P, Mn, Cu, Se), karoten, przeciwutleniacze kiełkownica, wata
Fasola mung 2-4 dni 10 godz. Obniżają poziom złego cholesterolu, są "syte" i jednocześnie mniej ciężkostrawne od nasion fasoli Witaminy (A, B, C, E, K), sole mineralne (Ca, Mg, Fe, P, Zn, Mn, Se, Cu), białko, błonnik kiełkownica, słoik
Rzodkiewka 5-6 dni 4-5 godz. Działają wykrztuśnie, pomagają przy przeziębieniu, oczyszczają zatoki, przyśpieszają przemianę materii Witaminy (A, B, C, E), sole mineralne (Ca, Fe, Mg, Zn, S, K, F, Cu, Mn), białko kiełkownica, słoik
Słonecznik 2-3 dni 8-10 godz. Przyśpieszają przemianę materii, wzmacniają kości i zęby Witaminy (A, B, C, D, E, K), sole mineralne (Ca, Fe, Zn, P, Mn, J, Co), białko, kwasy organiczne kiełkownica, słoik, woreczek (warto zdjąć przezroczystą, cienką błonkę pokrywającą nasiona – to zapobiegnie gniciu)
Kozieradka 3-5 dni 6-8 godz. Pobudzają pracę żołądka i wątroby, oczyszczają organizm z toksyn,działają ochronnie na błonę śluzową układu pokarmowego Witaminy (A, B, C), sole mineralne (Ca, Fe, K, Zn, P, S), białko, flawonoidy, saponiny kiełkownica, słoik
Soczewica 4-5 dni 8 godz. Działają przeciwzapalnie i przeciwwirusowo, poleca się je kobietom w ciąży Witaminy (A, B, C, K), sole mineralne (Ca, Fe, Zn, P, K, B, Se, Mo), karoten, białko kiełkownica, słoik, woreczek
Soja 4-6 dni 10-12 godz. Pomagają obniżyć ciśnienie krwi i poziom "złego" cholesterolu, poprawiają wygląd skóry Witaminy (A, B, C, K), sole mineralne (Ca, Fe, Mg, Cu, Mn, P), białko i błonnik W woreczku (trzeba płukać – wytwarza śluz)
Kapusta 5-8 dni 4-6 godz. Wzmacniają układ odpornościowy Witaminy (A, B, C,E, K), sole mineralne (Ca, Fe, Mg, K, P, Zn, Se), karoten, błonnik, białko kiełkownica
Len
(siemię lniane)
5-7 dni 4 godz. Regulują pracę układu pokarmowego, obniżają poziom złego cholesterolu, przeciwdziałają miażdżycy i chorobom układu krążenia Witaminy (E, F, K), sole mineralne (Ca, Fe, Mg, Cu, P), kwasy tłuszczowe wata
Burak 6-8 dni 10 godz. Obniżają ciśnienie krwi, odkwaszają organizm, działają przeciwnowotworowo Witaminy (A, B, C), sole mineralne (K, Ca, Fe, Mg, Cu, Mn), błonnik, barwniki słoik, kiełkownica

Przechowywanie kiełków | Gdzie bezpiecznie trzymać

W pełni uformowane kiełki powinno się przechowywać w lodówce. Wcześniej należy je wysuszyć! Średni termin przydatności wynosi 7 dni. Naczynia do produkcji kiełków należy co pewien czas zdezynfekować (oprócz płynu do mycia warto użyć octu lub alkoholu).


Tekst: Michał Mazik, zdjęcie tytułowe: Natthapat Aphichayananthanakul/Pixabay

Obserwuj
Autor
Michał Mazik Michał Mazik

Piszący ogrodnik, autor artykułów, kalendarzy i poradników ogrodniczych.

Artykuły autora Wszyscy autorzy
Tematy
Więcej na ten temat
Powiązane rośliny

Soczewica jadalna Lens culinaris

50+ prezentów na Mikołajki i Boże Narodzenie 2024 r. | Dla ogrodników i ich bliskich
Komentarze

Gość XTX
14-01-2021 14:24
Od wielu lat uprawiam własne kiełki w słoikach - mam zawsze kilka małych słoiczków w kuchni, żeby mieć pod ręką różne gatunki. Polecam na początek przygotowanie kiełków rzodkiewki albo słonecznika. Szybki efekt i doskonały smak :-)
Zajrzyj na Forum ZielonyOgrodek.pl
Ciesielska czy rozłupująca? Jaka siekiera do ogrodu?
To się przyda
Tagi
Najnowsze treści