Przełom w walce z koronawirusem. Czy ta roślina zakończy pandemię COVID-19 na dobre?

Innowacyjne badania nad koronawirusem

Ostatnio zaobserwowano częstsze epidemie nowo odkrytych zakażeń wirusowych, które pojawiają się nagle i szybko się rozprzestrzeniają, zwłaszcza w określonej populacji i regionach świata, gdzie istnieją duże możliwości kontaktu między ludźmi a zwierzętami. Mimo dostępności wielu metod leczenia opracowanie nowych sposobów terapii zajmuje kilka lat, a ze względu na coraz większe przemieszczanie się ludzi, zakażenie rozprzestrzenia się w krótkim czasie co stanowi duży problem na całym świecie. 

Dotychczas główną metodą zapobiegania zakażeniom wirusowym jest pobudzanie odporności komórkowej poprzez szczepienia, które wzmacniają barierę obronną organizmu. Opracowanie skutecznych i bezpiecznych szczepionek jest koszto- i czasochłonne. Epidemia SARS (zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej) skłoniła do opracowania szczepionki na tę chorobę. Nie została ona jednak wprowadzona do praktycznego użytku ze względu na ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażenia i ze względów ekonomicznych, szczególnie że choroba w dużej mierze dotyczyła ubogich krajów (szczepionki przeciwko COVID-19 zostały opracowane na potrzeby walki z pandemią COVID-19). 

Profesor Hazem M. Kalaji z Instytutu Biologii SGGW oraz dr. Seiya Sato światowej sławy wirusolog z Japonii opracowali i opatentowali substancję zapobiegającą infekcjom koronawirusem. Może być ona stosowana w postaci cukierków, lizaków, gum do żucia, napojów lub płynów do płukania jamy ustnej, gardła i krtani.

Szukając alternatywy dla szczepień

Zaszczepienie społeczeństwa wymaga dużych nakładów finansowych oraz zaangażowania ogromnej liczby osób. Dlatego istnieje duże zapotrzebowanie na alternatywne środki zapobiegawcze, które są prostsze i tańsze w zastosowaniu niż szczepienia, a zarazem wykazują skuteczność w tłumieniu zakażeń COVID-19.

Kanawalia szablasta: roślinna, która daje nadzieję

W ramach poszukiwania alternatywnych naturalnych sposobów do walki z wirusami, naukowcy podjęli się badań nad wykorzystaniem substancji wykazujących działania antywirusowe zawartych w roślinach. Dzięki badaniom prof. Kalajiego i jego wspólnika dr. Sato okazało się, że kanawalia szablasta (Canavalia gladiata), roślina z rodziny bobowatych, zawiera konkanawalinę A (ConA), która może posłużyć się do stworzenia prostego i taniego rozwiązania do walki z wirusami.

Kanawalia szablasta jest uprawiana głównie na terenie Afryki, Azji Południowej, USA i na Antylach. Dotychczas roślinę spożywano jako jarzynę w postaci niedojrzałych strąków. W stanie dojrzałym nasiona wykazują działanie trujące. Roślina jest również uprawiana jako zielony nawóz.

Mechanizm działania

Konkanawalina A, skrótowo nazywane Con A, to białko występujące w nasionach rośliny z rodziny bobowatych, często nazywanej “Jack Bean“. Konkanawalina A jest popularnym narzędziem wykorzystywanym w biochemii i biologii molekularnej ze względu na swoją zdolność do wiązania się z cukrami i glikoproteinami, co ma wiele zastosowań w badaniach naukowych i medycynie.

Konkanawalina A (ConA) cechuje się wysokim powinowactwem do białka wystającego z zewnętrznej otoczki wirusa oraz składnika zasadowego. Można ją podawać doustnie, aby ograniczyć zakaźność wirusa w obrębie jamy ustnej, gardła lub krtani, co ogranicza dalsze przenikanie wirusa do komórek nabłonka dróg oddechowych lub pęcherzyków płucnych. Działanie takie ogranicza jego namnażanie się.

ConA może wiązać się z białkiem kolca wystającym z zewnętrznej powłoki koronawirusa i fizycznie ograniczać patogenowi zdolności przyłączenia się do receptora wirusa na powierzchni komórki gospodarza.  Zaletą tej substancji jest roślinne pochodzenie, a przez to może być stosowana w bezpieczny i masowy sposób. Podawanie ConA doustnie razem z komponentem alkalicznym pozwala na osiągnięcie bardzo wysokiego efektu hamowania infekcji wirusowej dzięki synergicznemu działaniu wiązania koronawirusa przez ConA i dezaktywacji patogenu w środowisku alkalicznym.

Badania nad kanawalią szablastą i konkanawaliną A otwierają nowy rozdział w poszukiwaniu bezpiecznych, skutecznych i dostępnych metod zapobiegania oraz leczenia infekcji wirusowych, szczególnie w czasach, gdy świat zmaga się z pandemią COVID-19.

Zaciekawił Cię ten temat. Tu znajdziesz więcej informacji o kanwalii szablastej i badaniach nad zwalczaniem koronawirusa.

Tekst: SGGW, zdjęcie tytułowe: mimi@TOKYO, Masha Corgi / Adobe Stock