Kostka betonowa: samodzielne układanie nawierzchni w ogrodzie

Zakup kostki betonowej:
Jak wybrać odpowiednią kostkę do ogrodu?

Kostki betonowe kupuje się na paletach, przy czym na każdej muszą być podane następujące informacje:

• nazwa i adres producenta;
• oznaczenie – model, kolor, grubość, klasa, gatunek;
• ilość elementów na 1 m²;
• numer aprobaty technicznej.
• na życzenie klienta, musi zostać dołączona też deklaracja zgodności z Aprobatą Techniczną.
  
  

Kostka betonowa w I gatunku powinna mieć jednolity kolor w danej partii i nie ma mowy o jakichkolwiek rysach czy spękaniach. Na pojedynczych elementach mogą być widoczne delikatne przebarwienia. Na każdej kostce mogą znaleźć się po dwa uszkodzenia krawędzi bocznych (30x10 mm) i pionowych (20x6 mm).

Kostka betonowa w II gatunku uszkodzenia mogą być nieco większe: powierzchni bocznych – 50x20 mm, a pionowych – 30x10 mm. Dopuszczalne są różnice koloru w ramach jednej partii i intensywne przebarwienia tego samego koloru – na pojedynczym elemencie.

W obu gatunkach niedopuszczalne są plamy i zabrudzenia niezmywalne wodą oraz jakiekolwiek uszkodzenia naroży, mogą natomiast pojawiać się wykwity wapienne.

Ponieważ kolory kostek z każdej partii mogą się różnić, przed układaniem ścieżki warto rozłożyć je wszystkie i przemieszać lub ułożyć wzór z tych o odmiennym odcieniu.

Układanie kostki betonowej:
samodzielne wykonanie nawierzchni w ogrodzie

1. Wyznaczanie przebiegu ścieżki i przygotowanie ziemi

Zanim zacznie powstawać ścieżka lub inna nawierzchnia, trzeba dokładnie wyznaczyć jej przebieg. W tym celu, wzdłuż planowanego obszaru – po obu jego stronach – wbijamy kołki i łączymy je lekko naciągniętym sznurkiem.

Teraz trzeba usunąć wierzchnią warstwę ziemi. Robimy wykop na głębokość ok. 30 cm, czyli do granicy zamarzania gruntu. Dno wykopu powinno mieć spadek poprzeczny wynoszący 2-4%, aby woda nie gromadziła się pod nawierzchnią. Ziemię trzeba zagęścić (ubić) mechaniczną zagęszczarką – możliwe jest wynajęcie jej w wypożyczalni maszyn budowlanych. W tak przygotowanym łożysku przyszłej ścieżki układa się jej kolejne warstwy, które zdecydują o trwałości tej konstrukcji.

2. Warstwy nawierzchni pod kostkę betonową

Podbudowa, na której zostanie ułożona nawierzchnia, musi być bardzo starannie wykonana. Przenosi ona bowiem obciążenia z powierzchni traktu na grunt i ułatwia odprowadzanie wody. Odpowiednie dobranie warstw podbudowy jest szczególnie ważne w przypadku gruntów ilastych i gliniastych.

Na dnie wykopu wysypujemy 10-15-cm warstwę tłucznia lub żwiru o frakcji do 63 mm. Jeśli chcemy, by podbudowa była szczególnie trwała, można żwir zmieszać z cementem. Podbudowę trzeba zagęścić.

Następnie układa się podsypkę grubości 3-10 cm, którą może być piasek lub drobny żwir (wielkość ziaren ok. 4 mm). Tu również trzeba wyrobić poprzeczny spadek rzędu 1-3%. Żeby w pisku nie pozostały zagłębienia, wzdłuż traktu po obu jego stronach układa się drewniane listwy, a na nich – poprzecznie – łatę. Przesuwając ją wyrównamy powierzchnię piasku.

Na tym etapie prac trzeba ułożyć również elementy zabezpieczające nawierzchnię przed rozsuwaniem się na boki. Dla ogrodowych traktów wystarczą betonowe obrzeża, niskie palisady lub obrzeża z tworzywa. Te ostatnie mocuje się do podłoża długimi stalowymi gwoździami.

3. Układanie kostki betonowej na warstwach podbudowy

Zbliżamy się do końca prac, chociaż samo ułożenie kostki wymaga także staranności, tym większej, że decyduje ona o efekcie wizualnym oraz – w przypadku podjazdu – o trwałości nawierzchni.

Kostkę układamy według zaplanowanego wcześniej schematu, szczególnie gdy będzie ona tworzyć wzór. Jeśli wzór ma być wielobarwny lub skomplikowany, lepiej wcześniej rozrysować go na papierze. Zaczynamy układać kostkę od narożnika traktu i kładziemy ją rzędami, klęcząc na desce, aby nie uszkodzić wyrównanej powierzchni podsypki. Jeżeli przy krawędziach ścieżki elementy nie mieszczą się w całości, na razie pozostawiamy puste miejsca.

Obecnie wiele modeli kostek ma boczne występy, co pozwala na zachowanie niewielkich, równych dystansów między elementami. W trakcie układania, dobijamy kostki gumowym młotkiem, aby mocno osadzić je w warstwie piasku. Trzeba pamiętać, że powoduje to jednocześnie obniżenie poziomu nawierzchni o ok. 1 cm. Na tym etapie prac konieczne jest sprawdzanie poziomnicą równości nawierzchni.

Po wykonaniu całej ścieżki wolne miejsca pozostawione na obrzeżach trzeba uzupełnić przyciętymi elementami. Tnie się je nożycami do bruku lub szlifierką wyposażoną w odpowiednią tarczę. Niektórzy producenci oferują kostki połówkowe – można je tu wykorzystać.

Po ułożeniu nawierzchni spoiny wypełnia się piaskiem (frakcja 0,6-1,3 mm). Będzie go potrzeba ok. 2 do 5 kg/m². Spoiny muszą być wypełnione aż do powierzchni traktu. Żeby mieć pewność, że szczeliny są dobrze wypełnione, warto ścieżkę polać wodą, odczekać ok. doby aż piasek osiądzie, po czym zabieg powtórzyć. Po całkowitym wypełnieniu spoin i wyschnięciu piasku, jego nadmiar trzeba zmieść.

Starannie oczyszczoną powierzchnię ubijamy zagęszczarką z płytą z elastycznej gumy – powierzchnia kostek porysuje się, jeśli będzie na nich piasek. Urządzenie trzeba prowadzić wzdłuż i w poprzek traktu. Jeżeli piasek w spoinach osiadł, trzeba wypełnić je po raz kolejny i znowu zamieść.

Dalej pozostaje już tylko satysfakcja z dobrze wykonanej pracy.

Tekst: Hanna Czerska, zdjęcie tytułowe: kolaż – Semmelrock, Jadar