Jak wybrać szpadel i łopatę do ogrodu? Podpowiadamy, na co zwrócić uwagę

Czym różni się szpadel od łopaty? To warto wiedzieć

Wybierając szpadel i łopatę, warto znać kluczowe różnice między tymi narzędziami.

• Szpadel, zazwyczaj o ostrym, płaskim końcu, jest przeznaczony do przecinania twardych powierzchni i kopania w glebie, co sprawia, że jest idealny do zakładania nowych rabat czy robienia wszelkich wykopów.
• Łopata natomiast, z jej szerszym i często zaokrąglonym końcem, służy do nabierania ziemi lub innych materiałów i przemieszczania ich. Zarówno szpadel jak i łopata to niezwykle ważne i potrzebne narzędzia w każdym ogrodzie.
  
  

Wybieramy szpadel – o czym trzeba pamiętać?

Wiele prac ziemnych w ogrodzie, w tym przekopywanie grządek, sadzenie drzew i krzewów czy żywopłotów, to dość ciężkie zajęcia, dlatego wymagają wygodnego, solidnego narzędzia, czyli szpadla. Choć wydaje się, że szpadle to zwykle niewiele różniące się od siebie, podobne narzędzia, to jednak od jakości i właściwych parametrów konkretnego modelu zależy wygoda, ale i wydajność naszej pracy.

Szpadel należy do podstawowych, wręcz obowiązkowych narzędzi, które często jako pierwsze zakupujemy na starcie ogrodowych prac. Choćby z tego względu warto dobrze przejrzeć dostępne na rynku narzędzia i wybrać najlepsze do prac, jakie planujemy wykonywać oraz jak najbardziej wygodne.

Podobnie, jak w przypadku wielu innych narzędzi ogrodowych, najważniejsze cechy, jakimi powinien się cechować dobry szpadel, to: solidność i wytrzymałość, ergonomiczna konstrukcja, uniwersalność zastosowania.

W sprzedaży znajdziemy bardzo wiele różnych modeli szpadli, które różnią się materiałem z jakiego są wykonane, długością trzonka, czy kształtem tzw. łyżki. Wybór nie jest łatwy, dlatego warto wiedzieć jakie wyróżniamy rodzaje szpadli i do jakich prac będą się one najlepiej nadawały.

Przy wyborze szpadla najważniejsze są:

• kształt łyżki (rodzaj sztychu), czyli w jaki sposób jest wyprofilowane jej zakończenie (proste czy zaostrzone),
• materiał z jakiego wykonano trzonek (drewno, aluminium lub metal, włókna węglowe),
• długość (wysokość) trzonka,
• a także umocowanie trzonka i łyżki.
  
  

Z jakich materiałów powinien być wykonany dobry szpadel?

Warto skupić się na materiale z jakiego wykonany jest szpadel (łyżka i trzonek), co decyduje o jego trwałości. Najlepiej, aby łyżka (sztych) była wykonana zawsze z trwałej, hartowanej stali, a trzonek z solidnego aluminium lub włókna węglowego. Oczywiście tańsze będą szpadle z trzonkiem drewnianym, ale trzeba brać pod uwagę, że jeśli nie jest on zaimpregnowany z czasem będzie podatny na wilgoć, czynniki atmosferyczne i ulegać deformacji (wygięcie). Ponadto, drewno użyte do produkcji trzonków nie zawsze jest odpowiednio wysuszone, czasem jest sękate, co powoduje, że przy cięższych pracach trzonki mogą pękać i łamać się.

Szpadel ostry czy płaski? Jaki wybrać do jakich prac?

Szpadel powinien być trwały, ale przede wszystkim zapewniać jak największą wygodę i funkcjonalność w czasie konkretnych prac ogrodowych. Przy pracach związanych np. z wykopywaniem dołków pod rośliny, usuwaniem darni, przekopywaniem twardej zbitej, kamienistej gleby najkorzystniejszym wyborem będzie zainwestowanie w szpadel z ostro zakończoną łyżką (sztychem).

Z kolei szpadel z prosto zakończonym sztychem, będzie spełniał podobną funkcję, ale też lepiej sprawdzi się w przypadku przenoszenia (więcej się na niego zmieści) lub zgarniania gleby (lub innych materiałów) albo formowania z niej grządek czy rabat (proste zakończenie i prostokątny kształt są wygodniejsze i bardziej funkcjonalne).

W sprzedaży znajdziemy także szpadle o wąskiej, lekko wydłużonej łyżce (tzw. drenarskie), który także będą pomocne w przesadzaniu roślin, kopaniu wszelkich dołków czy rowów, np. przy sadzeniu roślin w rzędzie (żywopłotach).

Pokazuje to, że warto zastanowić się jaki rodzaj prac będzie przeważał w naszych ogrodowych zamierzeniach i dopiero wybrać odpowiedni szpadel lub zaopatrzyć się w oba rodzie. Najważniejsze jednak, by szpadel wykonany był z jak najbardziej wytrzymałych, solidnych materiałów, a jednocześnie by był ergonomiczny (wygodny).

Jak dobrze wybrać łopatę ogrodową?

Łopata również należy do podstawowych i bardzo pomocnych narzędzi właściwie w każdym mniejszym czy większym ogrodzie. Podobnie, jak w przypadku szpadla dłuższe prace wykonywane łopatą zwykle są dość męczące, obciążające i kręgosłup, dłonie i ramiona. Z tego względu powinna ona mieć właściwy ciężar, wysokość trzonka, odpowiedni kształt łyżki (sztychu) i być wygodna (ergonomiczna), by dobrze leżała w dłoniach.

Do prac ogrodowych najbardziej pomocne będą łopaty o szerszej niż u szpadli, odpowiednio wyprofilowanej łyżce wykonane z metalu lub aluminium, dzięki czemu czynności polegające na przekopywaniu, przenoszeniu ziemi, piasku czy innych materiałów sypkich będą prostsze.

Trzonki łopat wykonane są często z drewna, ale najtrwalsze będą te z hartowanej stali, z lekkiego aluminium albo włókna węglowego.

Ważny jest również uchwyty łopaty (podobnie jak szpadla), który może mieć kształt litery T lub D, co może mieć wpływ na komfort pracy. Uchwyt typu T wymaga włożenia w kopanie więcej siły i z czasem może też się obluzowywać (jednopunktowe mocowanie). Bardziej precyzyjną i wygodniejszą pracę zapewnia uchwyt w kształcie litery D pracę, ale w każdym przypadku najlepiej indywidulanie dopasowywać narzędzie do swoich potrzeb, aby praca nie powodowała tworzenia się odcisków i obtarć. W przypadku łopat również możemy spotkać się z płaskimi lub ostro zakończonymi łyżkami, ale częściej i wygodniej pracuje się z łopatami płaskimi.

Podział łopat ze względu na przeznaczenie

Oprócz typowej łopaty ogrodowej, służącej zwykle kopania, przesypywaniu piachu, ziemi i innych sypkich materiałów ogrodniczych znajdziemy także inne rodzaje przeznaczone do konkretnych czynności, np.:

• łopata piaskowa – jest specjalnie wyprofilowana i ułatwia pracę z piaskiem i materiałami sypkimi oraz prace ziemne i budowlane
• łopata węglowa – wyposażona w szeroką i głęboką łyżkę (szuflę); służy do przesypywanie i przenoszenia węgla oraz innych materiałów sypkich, jak piasek, żwir czy ziemia.
• łopato-grabie – praktyczne, poręczne i funkcjonalne narzędzie, służące do zgrabiania i zbierania różnych materiałów w czasie porządkowych prac ogrodowych (np. liści, ściętej trawy); zwykle wykonane z lekkich materiałów (plastik, włókna węglowe) i z wygodnym uchwytem (rękojeścią).
• łopata do śniegu – z szeroką łyżką wykonaną zwykle z grubego plastiku, blachy ocynkowanej lub aluminium), odporna na niskie temperatury i zwykle dość lekka, by zapewnić komfort pracy przy odśnieżaniu.
  
  

Przy wyborze i zakupie szpadla lub łopaty warto zwrócić uwagę na narzędzia trwałe, dobrze wyprofilowane i wygodne między innymi takich firm jak Fiskars, Gardena, Neo Tools, Verto czy Topex. W sprzedaży znajdziemy wiele rodzajów łopat i szpadli o różnych wielkościach i kształtach łyżki czy wysokości trzonków, dzięki czemu można wybrać również odpowiednie łopaty dla pań czy dzieci.

Zdjęcie tytułowe: SkyLine, Marcin Łazarczyk / AdobeStock