Zakładanie trawnika – poradnik i film | Wszystko, co warto wiedzieć!

Pierwszy trawnik powstał prawdopodobnie w Indiach w XVII wieku. Trawę posiano celowo – miała stanowić zielone otoczenie budynku i jednocześnie go nie zasłaniać (kilkadziesiąt kobiet codziennie przycinało źdźbła narzędziami podobnymi do nożyczek). Dziś murawa także stanowi tło dla ogrodowych obiektów, a oprócz tego miejsce wypoczynku dla całej rodziny.

Wiosna to bardzo dobry moment na zakładanie trawnika – w marcu można już przystąpić do układania darni z rolki, a w kwietniu do wysiewania nasion – ale najpierw trzeba odpowiednio przygotować podłoże.

Fot. Colin Brough/Freeimages

Przygotowanie podłoża

Właściwe przyszykowanie gruntu pod trawnik jest tak samo istotne, jak późniejsza pielęgnacja murawy. Ziemię pod siew nasion przygotowuje się podobnie, jak pod rozkładanie rolek. Miejsce idealne dla wzrostu trawy jest przez cały dzień nasłonecznione, z podłożem wilgotnym i przepuszczalnym (nie musi być bardzo żyzne, liczy się struktura gleby – lekka i próchniczna zapewnia łatwy dostęp wody i powietrza do korzeni). Niemniej jednak ziemia w ogrodzie bywa bardzo różna.

1. Prace porządkowe

Zakładanie trawnika należy rozpocząć od usunięcia z podłoża ewentualnych śmieci i zanieczyszczeń po budowie domu (gruz, cegły, kamienie, resztki zaprawy murarskiej), bo mają one niekorzystny wpływ na glebę i rośliny.

2. Rozluźnienie gleby

Potem grunt należy przekopać – szpadlem (na głębokość, na jaką sięga narzędzie) lub za pomocą glebogryzarki albo pługa (na głębokość 20–35 cm), jeśli teren jest duży. Poszczególne skiby trzeba następnie rozluźnić, wytrząsając je widłami płaskimi (amerykańskimi).

3. Usunięcie chwastów

Gdy podłoże jest przekopane, dość łatwo usunąć z niego korzenie chwastów wieloletnich – mniszka, skrzypu, babki (za pomocą grabi lub wideł). Jeśli teren porasta perz – raczej nie obejdzie się bez herbicydów. Pamiętajmy jednak, by opryski stosować w ostateczności, bo oprócz chwastów, niszczą wszystko, co żyje na powierzchni gleby. Poza tym, resztki roślin i tak zazwyczaj trzeba wygrabić. Ważne jest również, by po użyciu preparatu odczekać miesiąc, zanim przystąpi się do siewu trawy lub rozkładania rolek.

4. Poprawa jakości podłoża

Struktura
Ziemię gliniastą, o zwięzłej strukturze, rozluźnia się za pomocą grubego piasku i torfu. Piaszczystą zaś wzbogaca się gliną, kompostem lub próchnicą.

Odczyn
Trawa najlepiej rośnie na glebie lekko kwaśnej – pH 5,5–6,5. Odczyn można ustalić samodzielnie za pomocą pehametru (urządzenie dostępne w sklepach ogrodniczych) – pobierając do badania kilka próbek wilgotnego podłoża z różnych części trawnika – lub oddać próbki ziemi do analizy w laboratorium. Zbyt kwaśną glebę miesza się z wapnem ogrodowym lub kredą, a zbyt zasadową – z tzw. torfem wysokim albo nawozami siarczanowymi.

Składniki pokarmowe
Do użyźnienia podłoża używa się nawozów organicznych (obornik, kompost, substrat torfowy) albo sztucznych. Najlepiej rozrzucić jesienią nawóz organiczny. Jeśli tego nie zrobiliśmy, trzy tygodnie przed siewem zastosujmy nawóz do trawników, w dawce zalecanej przez producenta. Granulki należy staranie wymieszać z glebą.

5. Montaż siatki i obrzeży

Gdy ziemia jest już przygotowana, na głębokości ok. 10 cm można ułożyć siatkę przeciw kretom i wkopać obrzeża (np. betonową palisadę), które zapobiegną przerastaniu darni poza obręb trawnika.

6. Profilowanie powierzchni

Łatwiej pielęgnować murawę o równej powierzchni, dlatego teren wyrównuje się za pomocą grabi. Pod trawnik z rolki trzeba bardzo starannie wygładzić podłoże i utworzyć niewielkie spadki, które zapewnią szybki spływ wody podczas ulewnego deszczu. Profilowanie ułatwi długa deska lub aluminiowa łata.

7. Zagęszczenie gruntu

Aby się ustabilizował, należy go obficie podlać i odczekać ok. 2 tygodnie. Proces ten można przyspieszyć poprzez wałowanie terenu. Po ubiciu podłoża, najprawdopodobniej zaczną kiełkować chwasty – należy je ponownie usunąć. Bezpośrednio przed siewem lub rozłożeniem trawy z rolki, ziemię trzeba wzruszyć grabiami na głębokość 2–3 cm i podlać (ostrożnie – tak, by nie powstały nierówności).

Fot. Elenathewise/Fotolia

Zakładanie trawnika z nasion

Mieszanka nasion traw

Nasiona kupuje się w postaci gotowych mieszanek. Zawierają one kilka gatunków traw gazonowych, inaczej trawnikowych (jeden gatunek nie będzie posiadał wszystkich pożądanych cech). Mieszankę dobiera się do sposobu użytkowania przyszłej murawy (ozdobna, użytkowa) i warunków klimatyczno-glebowych – bez problemu można kupić produkt o specjalnym przeznaczeniu, np. na cieniste lub suche stanowiska.

Kilogram nasion kosztuje od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych. Aby trawnik był gęsty, na 100 m² terenu należy przeznaczyć ok. 3 kg nasion (jeśli użyje się ich mniej, darń co prawda z czasem się zagęści, ale zanim to nastąpi, mogą ją zdominować chwasty). Trzeba mieć też zapas na ewentualne dosiewki (gdyby trawa nie wszędzie wzeszła), bo użycie nasion z innego opakowania może skutkować tym, że trawnik będzie łaciaty.

Warto kupować nasiona renomowanych producentów i zwrócić uwagę na datę ważności mieszanki (rok po jej wygaśnięciu, zdolność kiełkowania nasion może spaść o kilkadziesiąt procent). W składzie tanich mieszanek często znajdują się trawy pastewne, które szybko kiełkują, a potem tworzą kępy, co psuje efekt wizualny.

Wysiew nasion - ręcznie czy mechanicznie?

Pracę można wykonać ręcznie, ale najlepiej użyć siewnika (szczególnie gdy teren jest duży), bo zagwarantuje on szybkie i równomierne wysianie nasion (warto zainwestować w to wielofunkcyjne urządzenie – przyda się też do nawożenia i piaskowania murawy, a zimą do rozsypywania soli na chodniku).

Metody wysiewania - jak należy siać?

Równomierne rozrzucenie nasion zapewni też wysiew krzyżowy – potrzebną ilość materiału dzieli się na dwie części i pierwszą z nich wysiewa, idąc wzdłuż terenu (rząd przy rzędzie), a drugą – w poprzek. Brzegi murawy, szczególnie przy ścieżkach, warto obsiać znacznie gęściej, bo tam trawa jest wyjątkowo narażona na uszkodzenia i często trzeba ją dosiewać. Dawkowanie nasion łatwiej kontrolować, gdy wymiesza się je z piaskiem (materiału będzie więcej). Grunt przed siewem należy podlać i odczekać, aż wierzchnia warstwa gleby przeschnie – w przeciwnym razie, będzie się przyklejać do butów wraz z nasionami.

Czy po wysiewie nasiona trzeba zabezpieczać?

Aby nie zostały zdmuchnięte przez wiatr ani wyjedzone przez ptaki, po obsianiu całego trawnika przysypuje się je ziemią. W tym celu najlepiej przemieszać nasiona grabiami z wierzchnią warstwą gleby. Wiele osób przysypuje je torfem, jednak nie jest to zalecane, bo torf trudno rozrzucić jednolitą warstwą (a to jeden z warunków równomiernego kiełkowania źdźbeł). Następnie trawnik się wałuje i podlewa rozproszonym strumieniem wody. Jeśli teren jest niewielki, nasiona można zabezpieczyć przed atakiem ptaków, rozwieszając 10 cm nad ziemią siatkę, a jeśli powierzchnia jest duża – można gęściej posiać trawę (4–5 kg nasion na 100 m²).

Kiedy teren się zazieleni?

Kiełkowanie nastąpi po ok. dwóch tygodniach, a teren zazieleni się po ok. miesiącu. Przez kilka tygodni od zasiania (do pierwszego koszenia), najlepiej nie chodzić po trawniku, bo jeszcze się dobrze nie ukorzenił. Zanim będzie można grać w piłkę, musi minąć kilka miesięcy.

Fot. Fiedels/Fotolia

Zakładanie trawnika z rolki

Trawa z rolki

Darń z rolki oferowana jest jako ozdobna lub rekreacyjna. Najczęściej powstaje z gatunków traw o typowych wymaganiach – pełne nasłonecznienie i wilgotna gleba. Jeśli trawnik będzie zakładany w miejscu cienistym lub suchym, trzeba zamówić u producenta specjalny (droższy) rodzaj darni.

Założenie trawnika z rolki kosztuje więcej niż z siewu, ale za to jego pielęgnacja podczas pierwszego sezonu jest tańsza. Rolowana darń wycinana z gruntu kosztuje 5–12 zł/m², zaś uprawiana na folii – 10–20 zł/m². Materiał kupuje się z około 10% zapasem (zawsze coś trzeba obciąć, dosztukować, wypełnić ubytki), najlepiej ze sprawdzonego źródła. Podczas rozładunku warto sprawdzić, w jakim stanie znajdują się rolki. Czy są zabezpieczone folią i zwinięte źdźbłami do wewnątrz. Czy płaty mają jednakowe wymiary, nie rozpadają się i nie osypuje się z nich ziemia (świadczyłoby to o przesuszeniu). Korzenie powinny być białe i gęste, a źdźbła intensywnie zielone, bez chwastów, równo przycięte na długość ok. 4 cm.

Darń najlepiej przywieźć wtedy, gdy podłoże pod trawnik jest już gotowe (przechowywana zaczyna gnić i żółknąć, a jej brzegi wysychają i kruszą się). Jeśli zdarzy się kupić rolki zbyt wcześnie, należy usunąć z nich folię, przenieść do cienia i zwilżać – przez dzień–dwa nic im się nie stanie. Jeśli muszą poczekać dłużej – trzeba je rozwinąć i regularnie zraszać.

Tekst: Redakcja ZielonyOgródek.pl, zdjęcie tytułowe: MortenGraae/Pixabay