Bylica piołun (Artemisia absinthium) nazywana po prostu piołunem, to wieloletnia roślina należąca do rodziny astrowatych (Asteraceae). Występuje w strefie umiarkowanej, w Europie, Azji i krajach śródziemnomorskich. W Polsce spotkać ją możemy na polach, nieużytkach, skarpach, polanach, a w ogrodach często staje się chwastem. Jako zioło pozyskuje się ją ze stanowisk naturalnych jak i upraw.
Łodygi bylicy piołun mają pokrój wzniesiony, rozgałęziony (czasem tworzą kępy) i dorastają do 80-100 cm wysokości. Całą roślinę pokrywają jasne włoski.
Liście są zróżnicowane: odziomkowe i dolne są podwójnie lub potrójnie pierzastosieczne, zaś górne pojedynczo lub podwójnie pierzastosieczne. Z wierzchu są szarozielone, a od spodu biało, filcowato owłosione. Dolne liście są ogonkowe, a górne siedzące i ułożone na łodydze skrętolegle.
Piołun wytwarza drobne kwiaty rurkowe o średnicy 4 mm i barwie żółtej. Są zebrane w koszyczki, a te z kolei tworzą wiechowaty kwiatostan na szczytach łodyg. Kwitnie od lipca do sierpnia. Owocem jest brunatna niełupka z ciemnymi paskami.
W dogodnych warunkach bylica piołun tworzy dość długie i mocne rozłogi.
Cała roślina charakteryzuje się silnym zapachem.
Wymagania i uprawa
Bylica piołun preferuje stanowiska słoneczne, otwarte (nieosłonięte od wiatru). Dobrze rośnie na przepuszczalnych, lekkich, suchych glebach (nie ma dużych wymagań względem podłoża). Jest zaliczana do roślin sucholubnych. Bylina ta jest mrozoodporna.
Do podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych należy ochrona przed chwastami.
Roślinę rozmnaża się głownie przez podział – dzięki rozłogom, ale można ją również wysiewać. Nasiona wysiewa się jesienią w rozsadniku w rzędy co 20 cm.
Zbiór piołunu przeprowadza się latem, gdy na roślinie zaczynają pojawiać się pierwsze pąki kwiatostanowe. Ziele można je suszyć w warunkach naturalnych.
Zastosowanie
Roślina ma specyficzny, korzenny aromat i gorzki smak. Piołun pobudza wydzielanie soku żołądkowego, poprawia trawienie i działa rozkurczowo. Jako przyprawa jest używana do nadawania ostrego, gorzkawego smaku sosom i potrawom z mięs.
Uwaga! – nie wolno stosować piołunu w czasie ciąży i karmienia piersią. Bylica piołun zawiera związek tujon, który ma działanie neurotosksyczne (zaburza działanie ośrodkowego układu nerwowego).
Bylica piołun służy również do produkcji likierów i wódek, np. wermut i absynt (obecnie wyrób absyntu jest zakazany w większości krajów europejskich). W niektórych krajach herbatki z piołunu pije się jak u nas miętę.
Zapach rośliny odstrasza szkodniki roślin, a napary i wyciągi z piołunu można stosować w formie oprysków na mszyce czy przędziorki.
Ciekawostki
Jedna z teorii mówi, że nazwa rośliny – absinthium, wzięła się z języka greckiego, ponieważ brzmi ono podobnie do określenia "gorzki, ale pożyteczny". Inna teoria mówi, że słowo to wzięło się od imienia Artemidy – greckiej bogini łowów, księżyca i opieki nad zwierzętami.
Z bylicy piołun można otrzymać żółtooliwkowy barwnik. Sproszkowany piołun można powiesić w woreczkach w szafie, gdyż odstrasza mole i pchły.
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: foto-pixel_web_de, MartinaUnbehauen, dabjola, stevanovicigor/Depositphotos