Celozja (Celosia) znana również jako grzebionatka i koguci grzebień, to roślina jednoroczna należąca do rodziny szarłatowatych (Amaranthaceae). W środowisku naturalnym celozje występują w tropikalnych rejonach Afryki i Azji. Gatunkiem typowym dla tego rodzaju jest celozja srebrzysta (Celosia argentea).
Roślina dorasta do 30 cm, a kwiatostan wyrasta do 50 cm wysokości. Wszystkie gatunki celozji charakteryzują się wzniesionym i zwartym pokrojem. Liście rośliny mogą być jasnozielone, ciemnozielone lub z przybierać lekko purpurową barwę (a czasem plamę na środku blaszki). Mają wydłużony, lancetowaty kształt, zaostrzony czubek i są całobrzegie.
Drobne kwiaty celozji występują w barwach: białej, żółtej, różowej, czerwonej lub fioletowej. Są zebrane w charakterystyczne, kolorowe kwiatostany o różnych kształtach.
Wymagania i uprawa
Roślina z powodzeniem może rosnąć zarówno na słonecznych jak i nieco zacienionych stanowiskach – najlepiej zacisznych i osłoniętych od wiatru. Gatunek jest dość odporny na suszę – lubi jednak stale lekko wilgotne podłoże wolne od zastoin wody. Optymalne są lekkie, przepuszczalne gleby.
Nasiona celozji można wysiewać na początku wiosny do inspektów, następnie w maju lub czerwcu sadzonki przenosi się na miejsce stałe. Celozję warto nawozić raz w tygodniu w okresie kwitnienia.
Zastosowanie
Celozję uprawia się jako roślinę balkonową. Gatunek ten jednak z powodzeniem może być również dekoracją wnętrz oraz ogrodów. Roślina nadaje się na kwiat cięty i na suche bukiety (kwiaty po zasuszeniu w małym stopniu tracą swoją barwę).
Odmiany
Celozje zostały podzielone na trzy grupy ze względu na budowę ich kwiatostanów:
- Grupa Spicata – kwiatostany kłosowate (np. celozja srebrzysta)
- Grupa Plumosa – kwiatostany pierzaste (kwiaty zdeformowane, wyglądające jak nitki, wiele kultywatorów)
- Grupa Cristata – kwiatostany grzebieniaste (to te są nazywane kogucimi grzebieniami, wiele kultywatorów)
Ciekawostki
Na terenach swojego naturalnego występowania (w strefie tropikalnej i zwrotnikowej), celozja to zarówno chwast jak i roślina lecznicza (w medycynie ludowej Afryki i niektórych krajów Azji, celozja jest źródłem surowców zielarskich o bardzo szerokim zastosowaniu). Celozja grzebieniasta jest też warzywem! W niektórych krajach jest uprawiana dla jej liści, które używa się w zupach, sosach itd..
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Capri23auto, JacLou DL, A Y/Pixabay