Indygowiec zwyczajny (łac. Amorpha fruticosa), znany też jako amorfa krzewiasta to krzew z rodziny bobowatych (Fabaceae). Roślina pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie najchętniej zasiedla wilgotne tereny w pobliżu zbiorników wodnych, jest też jednak uprawiana w wielu innych rejonach świata jako ogrodowy krzew ozdobny. W odpowiednich warunkach może uciekać z upraw i przenikać do środowiska naturalnego (także w Polsce, choć zdarza się to rzadko).
Wygląd indygowca zwyczajnego
Indygowiec zwyczajny w naturze może dorastać do ok. 5-6 m wys, choć w uprawie osiąga zwykle ok. 2-3 m wys i podobną szerokość. Krzew ma luźny, rozłożysty, miotlasty pokrój i rozwija wzniesione, słabo rozgałęzione w górnej części, cienkie, rosnące w różnych kierunkach pędy. Liście rośliny są pierzaste i złożone z kilkunastu par małych, omszonych, owalnych, miękkich listków, ułożonych wzdłuż ogonka w jednej płaszczyźnie (przypominają wyglądem liście robinii akacjowej). Liście posiadają gruczoły żywiczne, produkujące substancję chroniącą roślinę przed atakiem szkodników.
Indygowiec kwitnie w czerwcu, wydając drobne, fioletowe kwiaty z wystającymi pręcikami i żółtymi pylnikami, zebrane w wąskie, długie, bardzo gęste, kłosowe kwiatostany, osadzone na sztywnych ogonkach. Kwiaty są pachnące (zapach uważany za nieprzyjemny) i silnie miododajne. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w zwisające owocostany (strąki), zawierające jedno, rzadziej dwa nasiona.
Indygowiec rozwija głęboki, silny system korzeniowy.
Wymagania uprawowe indygowca – co lubi?
Indygowiec zwyczajny w naturze preferuje słoneczne stanowiska i wilgotne, a nawet podmokłe, żyzne gleby, jednak względem warunków uprawy jest tolerancyjny i poradzi siebie także w półcieniu oraz na typowych, a nawet suchych i niezbyt żyznych glebach ogrodowych. Jest też odporny na zasolenie podłoża. W naszym klimacie zwykle radzi sobie bardzo dobrze, jednak w surowe zimy może zostać uszkodzony przez silniejsze mrozy (przy spadkach temperatury poniżej -20°C).
Indygowiec zwyczajny najlepiej rozmnaża się przez wysiew nasion (daje też obfity samosiew), ale może być też rozmnażany przez sadzonki pędowe lub odkłady poziome.
Pielęgnacja indygowca zwyczajnego
Amorfa krzewiasta ze względu na swój luźny pokrój i tendencję do ogałacania się z liści od dołu, wymaga corocznego cięcia, pozwalającego na zachowanie bardziej zwartej i gęstej formy krzewu. Zabieg wykonuje się tuż po kwitnieniu, gdyż roślina kwitnie na pędach jednorocznych. Cięcie można też przeprowadzić wczesną wiosną (np. w przypadku żywopłotu), wtedy jednak w danym sezonie roślina może nie kwitnąć.
W najchłodniejszych rejonach kraju poleca się okrywać na zimę szczególnie młode egzemplarze indygowca.
Choroby i szkodniki indygowca zwyczajnego
Indygowiec zwyczajny ze względu na wydzielane przez liście substancje odstraszające owady nie jest atakowany przez szkodniki. Bardzo rzadko też choruje.
Zastosowanie indygowca zwyczajnego
Amorfa w ogrodach może być sadzona jako krzew ozdobny o ciekawych, nietypowych kwiatostanach, jednak ze względu na swój luźny, trochę nieporządny pokrój lepiej prezentuje się w grupach z innymi krzewami niż jako soliter. Czasem wykorzystywana jest też do zakładania żywopłotów. Ze względu na mocny system korzeniowy i dużą tolerancję względem warunków uprawy, może ma też zastosowanie w umacnianiu gleb np. na skarpach, które dobrze chroni przed erozją.
Kwiaty nadają się też do cięcia oraz po wysuszeniu wykorzystania w suchych bukietach.
Zdjęcia: olyasolodenko, TashaBubo, Pfmphotostock / AdobeStock