Krasnodrzew pospolity / Koka Erythroxylum coca

Krasnodrzew pospolity Koka roslina, fot. slowmotiongli - Depositphotos
Krasnodrzew pospolity / Koka (Erythroxylum coca) | Przeczytaj opis rośliny, zobacz zdjęcia i dowiedz się o niej więcej. Poznaj jej wymagania, zastosowanie oraz wskazówki dotyczące uprawy i pielęgnacji.
Posłuchaj
00:00
4
Gleba: przepuszczalna, próchniczna
Kolor kwiatów: zielonkawe, kremowe
Kwiaty: pojedyncze
Odczyn gleby: kwaśna
Owoce: jagody
Pokrój: krzaczkowaty
Przydatność do spożycia: liście
Wysokość: 2-3 m
Kolor owoców: czerwone
Korona: wąska, regularna, wyprostowana
Wilgotność: gleba umiarkowanie wilgotna
Stanowisko: słońce
Zastosowanie: roślina lecznicza

Krasnodrzew pospolity (Erythroxylum coca) nazywany też koką lub krzewem kokainowym to duży krzew należący do rodziny krasnodrzewowatych (Erythroxylaceae). Prawdopodobnie pochodzi z górzystych terenów Ameryki Południowej (głównie Andy), ale obecnie spotykane jest przede wszystkim w uprawie, w rejonach swojego pochodzenia.

Krasnodrzew pospolity jest okazałym krzewem, dorastającym do ok. 2-3 m wys. Tworzy rozgałęzione, sztywne, wzniesione pędy (młode miękkie i zielone, starsze zdrewniałe i brunatno-brązowe), gęsto pokryte układającymi się naprzemianlegle dużymi, owalnymi, żywo zielonymi, delikatnymi, całobrzegimi, cienkimi, miękkimi liśćmi.

W sezonie roślina rozwija też małe, pięciopłatkowe, kremowo-żółte kwiaty z wystającymi pylnikami i słupkiem z trójkomorową zalążnią. Kwiaty zebrane są w kątach liści w małe pęczki. Po przekwitnieniu przekształcają się w owalne, pękate, lekko wydłużone, błyszczące, czerwone owoce (pestkowce), zawierające nasiona.

Wymagania i uprawa

W naturalnym środowisku krasnodrzew zasiedla słoneczne, ciepłe i dostatecznie wilgotne stanowiska. Uprawiany jest też głównie w rejonach swojego pochodzenia, choć obecnie jego plantacje podlegają rygorom prawnym, ograniczającym uprawę.

Nie przegap! ▶ Nowe trendy ogrodowe na 2026 rok ogłoszone. Te odmiany wygrały Konkurs Roślinnych Nowości 2025

W naszym kraju uprawa krasnodrzewu pospolitego (krzewu koki) jest prawnie zakazana na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. 2005 Nr 179 poz. 1485 Art. 63. 1). Wprawdzie sama roślina narkotykiem nie jest, ale jej liście mogą służyć do wyrobu silnego i bardzo uzależniającego narkotyku – kokainy.

Zastosowanie

Wbrew swojej złej sławie, krasnodrzew nie jest jedynie rośliną narkotyczną, gdyż w jego świeżych liściach samej kokainy (alkaloid) jest stosunkowo niewiele (jej stężenie u różnych odmian jest zmienne i wynosi ok. 0,1-0,9% w świeżych liściach). Wprawdzie po specjalnej obróbce z liści faktycznie uzyskuje się narkotyk, ale w stanie naturalnym – świeżym lub suszonym – liście koki mogą oddziaływać na organizm dobroczynnie, a nawet leczniczo. Rdzenni mieszkańcy górzystych rejonów Ameryki Południowej, bardzo chętnie z nich korzystają, gdyż ich żucie pomaga uporać się z trudnymi warunkami panującymi na wysokościach.

Lista zakupów ▶ Przygotuj ogród na jesień. Te produkty sprawdzą się we wrześniu idealnie

Stosowanie świeżych jak i suszonych liści krasnodrzewu wzmacnia i pobudza organizm, pozwalając mu lepiej znosić wysiłek, ból, zimno i głód. Łagodzi też dolegliwości żołądkowe oraz pomaga w niestrawności, zaparciach, wzdęciach i biegunkach. Zawarte w liściach substancje aktywne, poprawiają też krążenie co prowadzi do łagodzenia objawów niedotlenienia i ułatwiają oddychanie, co na wysokościach ma duże znaczenie. Świeże liście pomagają też leczyć stany zapalne i owrzodzenia w jamie ustnej. 

Kokę w formie herbaty z suszonych liści (w Peru nazywaną "Mate de coca" i produkowaną w saszetkach) pije się jako zamiennik kawy czy herbaty. Zmielone liście w formie proszku można dodawać do potraw. Suche (z domieszką popiołu) jak i świeże liście natomiast też żuć, co jest tradycyjną technika stosowania koki przez mieszkańców Peru i innych regionów Andów.

Spożywanie liści krasnodrzewu pospolitego, nie poddanych specjalnej obróbce, nie jest uzależniające.


Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: slowmotiongli, ildi_papp, Luisecheverriurrea/Depositphotos


☺️ Dziękujemy, że przeczytałaś/eś artykuł do końca. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera. Odwiedź nas na Facebooku, Instagramie, Pintereście, YouTube oraz na naszym internetowym forum ogrodniczym.

Powiązane artykuły
Nowe rośliny tygodnia
Nowe trendy ogrodowe na 2026 rok ogłoszone! Te odmiany wygrały Konkurs Roślinnych Nowości 2025
Komentarze

Darmowy program
Projektowanie Ogrodu
wypróbuj online
Projektowanie ogrodu
Tagi
Sprawdź, co dziś czytają inni
Bestsellery