Irga (Cotoneaster sp.) to rodzaj roślin należących do rodziny różowatych (Rosaceae) i skupiający niewysokie lub płożące krzewy, a także niewielkie drzewa.
Rośliny posiadają rozgałęzione, sztywne pędy, gęsto pokryte pojedynczymi, całobrzegowymi liśćmi, które u części gatunków są zimozielone.
Irgi zakwitają wiosną (V-VI), wydając pojedyncze lub zebrane w niewielkie kwiatostany drobne, białe lub różowe kwiaty, z których pod koniec lata rozwijają się małe, ozdobne, kuliste, czerwone lub czarne owoce, długo utrzymujące się na pędach.
Wymagania i uprawa
Irgi należą do roślin bardzo dekoracyjnych, ale też dość wymagających. Większość z nich oczekuje ciepłego, słonecznego lub półcienistego stanowiska oraz żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, umiarkowanie wilgotnej gleby. Jedynie gatunki pochodzące z terenów górzystych wolą podłoża bardziej przepuszczalne i uboższe, a nawet kamieniste.
Mrozoodporność irg bywa różna, ale większość gatunków uprawianych w ogrodach, dość dobrze znosi zimę. Jeśli nawet ich pędy częściowo przemarzną, wiosną zwykle dobrze się regenerują.
Rośliny można rozmnażać przez sadzonki, odkłady lub nasiona. Pędy irg płożących po zetknięciu z ziemią łatwo się ukorzeniają.
Zastosowanie
Irgi w ogrodzie mają wiele zastosowań. Gatunki płożące to doskonałe rośliny zadarniające lub skalniakowe. Pięknie prezentują się też na murkach, z których malowniczo się zwieszają. Nadają się także do umacniania skarp, a nawet do uprawy w pojemnikach.
Wyższe irgi można wykorzystać do tworzenia kompozycji rabatowych lub żywopłotów (dobrze znoszą cięcie).
Wybrane gatunki
- Irga pozioma (Cotoneaster horizontalis) – niski krzew o poziomo rosnących i wachlarzowato układających się pędach, gęsto pokrytych małymi, błyszczącymi, częściowo zimozielonymi liśćmi, przebarwiającymi się jesienią na czerwono. Wiosną zakwita białymi, drobnymi kwiatami, jesienią obsypuje się małymi, czerwonymi owocami (zdj. 1)
- Irga błyszcząca (Cotoneaster lucidus) – wysoki krzew (ok. 2 m. wys.) o pędach pokrytych dużymi, błyszczącymi, jajowatymi liśćmi, przebarwiającymi się jesienią na czerwono. Zakwita wiosną różowymi kwiatami, a jesienią wydaje czerwone, kuliste owoce.
- Irga Dammera (Cotoneaster dammeri) – krzew o płożącym pokroju i pędach pokrytych drobnymi, błyszczącymi, skórzastymi liśćmi. Jesienią obsypuje się małymi, kulistymi, czerwonymi owocami. Pędy po zetknięciu z ziemią łatwo się ukorzeniają.
- Irga pomarszczona (Cotoneaster bullatus) – wyskoki krzew (ok. 3 m. wys.) o wzniesionym pokroju i dużych, eliptycznych, szarozielonych, lekko pomarszczonych liściach. Jesienią tworzy kuliste, czerwone owoce, zebrane w niewielkie grona.
Autor: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: "cotoneaster horizontalis"/M. Martin Vicente/CC BY-SA 2.0, "Cotoneaster lucidus"/Matt Lavin/CC BY-SA 2.0, "Cotoneaster dammeri"/Mariiapulido/CC BY 4.0, "Hollyberry Cotoneaster bullatus"/LennyWorthington/CC BY-SA 2.0
Komentarze