Komosa biała Chenopodium album

Komosa biala, fot. Bernell MacDonald - Pixabay
Komosa biała (Chenopodium album) | Przeczytaj opis rośliny, zobacz zdjęcia i dowiedz się o niej więcej. Poznaj jej wymagania, zastosowanie oraz wskazówki dotyczące uprawy i pielęgnacji.
Posłuchaj
00:00
Gleba: każda ogrodowa, małe wymagania glebowe
Kolor kwiatów: zielonkawe
Kwiatostan: wiechowaty
Kwiaty: drobne
Pokrój: wzniesiony
Przydatność do spożycia: liście, roślina trująca
Wysokość: 30-200 cm
Okres kwitnienia: VII, VIII, IX, X
Stanowisko: słońce

Komosa biała (Chenopodium album) nazywana też lebiodą to roślina jednoroczna, która w zależności od źródła zaliczana jest do rodziny komosowatych lub szarłatowatych (Amaranthaceae). Roślina powszechnie występuje w różnych rejonach świata i jest pospolitym chwastem roślin uprawnych.

Komosa biała w zależności od stanowiska może osiągać od ok. 10-30 cm do ponad 2 m wys. Tworzy długi, mocny, kremowobiały, rozgałęziony korzeń palowy oraz grubą, sztywną, kanciastą, bruzdowaną, wzniesioną, pojedynczą lub rozgałęzioną łodygę, pokrytą delikatnym, mączystym nalotem. Rozwija też długoogonkowe, duże, nieregularnie ząbkowane, romboidalne, zielone liście z wyraźnie zaznaczonym na blaszce unerwieniem. Liście układają się na pędzie naprzemianlegle i podobnie jak łodyga, pokryte są delikatnym, mączystym nalotem (nalot jest szczególnie dobrze widoczny na młodych liściach). Liścienie u siewek oraz najmłodsze liście, pojawiające się na szczycie pędu są całobrzegie i mają owalny kształt.

Komosa biała kwitnie latem (VII-X), tworząc na szczytach pędów oraz w kątach liści drobne, zielonkawobiałe kwiaty, zebrane w gęste, omszone, wiechowate lub kłosowate kwiatostany. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w małe, kuliste, sztywne owocostany (orzechy), zawierające lśniące, czarne, okrągłe nasiona o wysokiej żywotności (zdolność kiełkowania zachowują przez ok. 10-20 lat).

Komosa biała jest rośliną trującą.

Wymagania i uprawa

Komosa biała jest uciążliwym, trudnym do zwalczenia i wszechobecnym chwastem, zasiedlającym różne rodzaje upraw zarówno roślin użytkowych jak i ozdobnych. Preferuje żyzne, próchnicze, dostatecznie wilgotne i bogate w azot oraz potas gleby, ale zasiedla też słabsze podłoża. Poza uprawami pojawia się też na nieużytkach, nasypach, polanach i rowach, dlatego uznawana jest za roślinę ruderalną.

Zastosowanie

Komosa biała jest uciążliwym chwastem i rośliną trującą, ale też jadalną i leczniczą. Zawarte w niej substancje (min. saponiny i alkaloidy), mogą powodować zatrucia u ludzi i zwierząt, ale mają też właściwości lecznicze (min. łagodzą objawy nieżytu górnych dróg oddechowych). Ze względu na ryzyko związane z toksycznością, komosa biała, nie ma już zastosowania w lecznictwie, ale jej młode, bogate w białko i witaminy liście po ugotowaniu nadają się do spożycia w postaci sałatek lub jarzynek (podobnie jak szpinak). Starsze liście nie powinny być spożywane, gdyż wzrasta w nich stężenie toksyn.

W uprawach szkodliwość komosy białej jest bardzo wysoka i polega na jej dużej konkurencyjności w stosunku do roślin uprawnych, spowodowanej szybkim rozwojem, odpornością na niekorzystne warunki, skutecznym rozmnażaniem się i dużą żywotnością nasion. Komosa biała pozostawiona bez ingerencji, może prowadzić do całkowitego wyniszczenia plonu, zagłuszając rośliny uprawne. Na jej obecność szczególnie wrażliwa jest młoda kukurydza, ziemniaki i buraki, dla których zagrożenie stanowi już 1 szt./m². Komosa jest też rośliną żywicielską dla wielu groźnych szkodników (min. śmietka ćwiklanka czy mszycy burakowej).

Ciekawostki

Jedna roślina w czasie wegetacji może wytworzyć od 200-500 do nawet 20000 nasion.


Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Bernell MacDonald/Pixabay, NY State IPM Program at Cornell University/Chenopodium album/CC BY 2.0/Link, AnRo0002/Wikimedia Commons

Powiązane artykuły
Nowe treści z tej kategorii
Nowe trendy ogrodowe na 2026 rok ogłoszone! Te odmiany wygrały Konkurs Roślinnych Nowości 2025
Komentarze

Darmowy program
Projektowanie Ogrodu
wypróbuj online
Projektowanie ogrodu
Tagi
Sprawdź, co dziś czytają inni
Bestsellery