Fasola wielokwiatowa (Phaseolus coccineus)

Fasola wielokwiatowa (Phaseolus coccineus) to szybko rosnące, wysokie pnącze, zaliczane do rodziny bobowatych (Fabaceae). Jego ojczyzną jest Ameryka Środkowa, ale jest też uprawiane w wielu innych krajach świata. W naturalnym środowisku jest byliną, lecz w naszym klimacie uprawiana jest jako roślina jednoroczna.

Fasola wielokwiatowa zwykle rośnie bardzo szybko i w sezonie może osiągać nawet 3-4 m wys.. Tworzy elastyczne, cienkie, owijające się wokół podpór pędy, pokryte naprzemianległymi, dużymi, trójlistkowymi, długoogonkowymi, zielonymi liśćmi. Poszczególne listki są gładkie i całobrzegie, z wyraźnie zaznaczonym na blaszce unerwieniem.

Fasola wielokwiatowa kwitnie dd późnej wiosny do jesieni (VI-X). Na pędach rozwijają się dość duże, czerwone, wargowe (podobne do kwiatów groszku pachnącego, ale mniejsze), miododajne kwiaty, które zebrane są na szczytach sztywnych, długich ogonków w długie, gęste grona.

Owocostany, mające postać długich, zielonych strąków, wypełnionych pękatymi, owalnymi lub nerkowatymi, białymi lub kolorowymi nasionami.

Pomimo iż fasola wielokwiatowa z natury jest wysokim pnączem, w uprawie spotyka się też jej odmiany średniej wysokości i karłowe, dorastające d ok. 30-50/80 cm wys. Rośliny posiadają także odmiany o kwiatach dwukolorowych (białoczerwonych) i białych.

Wymagania i uprawa

Fasola wielokwiatowa w uprawie oczekuje słonecznego, osłoniętego od wiatru, ciepłego stanowiska i żyznej, przepuszczalnej, próchniczej, lekko wilgotnej gleby, najlepiej o obojętnym lub zasadowym odczynie pH. Gleba powinna być systematycznie spulchniana, gdyż fasola jest wrażliwa na jej zaskorupianie.

Wysokie odmiany wymagają podpór, po których będą mogły się wspinać, owijając wokół nich swoje pędy. Odmiany karłowe można uprawiać w formie krzaczastej.

Fasolę wielokwiatową rozmnaża się z nasion, wysiewanych wiosną (V) po 2-3 szt. punktowo przy podporze. Rozstaw uzależniony jest od wysokości roślin, dlatego dla odmian wysokich poleca się rozstaw ok. 70-80/90 cm, a dla odm. karłowych ok. 40/50-30/40 cm.

Zastosowanie

Fasola wielokwiatowa ma bardzo szerokie zastosowanie, gdyż w ogrodzie uprawiana jest zarówno w celach użytkowych jak i ozdobnych. Jej odmiany przeznaczone do spożycia, uprawia się zwykle dla młodych, jadalnych, zielonych strąków (nadają się do gotowana lub konserwowania) lub na suche nasiona (np. 'Piękny Jaś' o dużych, białych nasionach, zbieranych jesienią).

Odmiany ozdobne to z kolei szybko rosnące, kwitnące pnącza, które mogą być znakomitym żywopłotem sezonowym, okrywającym siatki, pergole czy altany. Odmiany karłowe nadają się natomiast do uprawy na rabatach lub w donicach.

Kolorowe nasiona, zebrane z dojrzałych strąków po wysuszeniu i umieszczeniu w szklanych słoiczkach, mogą być też bardzo ciekawą dekoracją.

Wybrane odmiany

• 'Piękny Jaś' – odm. użytkowa na suche nasiona, kwiaty białe, nasiona duże, białe, wys. ok. 2-3 m
• 'Kontra', 'Nata', 'Eureka', 'Karo' – karłowe odm. użytkowe na suche nasiona, wys. ok. 40-50 cm
• 'Hestia' – odm. karłowa, ozdobna i użytkowa, kwiaty czerwono-białe, strąki jadalne, wys. ok. 30-40 cm
• Mieszanka d’Espagne – mieszanka odm. ozdobnych, kwiaty czerwono-białe, wys. 3-4 m
  
  

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: "Runner beans"/karen_hine/CC PDM 1.0., Annie Spratt/Unsplash