Magnolia wielkokwiatowa (Magnolia grandiflora),nazywana też zimozieloną, to drzewo liściaste z rodziny magnoliowatych (Magnoliaceae). W naturalnym środowisku można ją spotkać w Ameryce Północnej, ale jest też uprawiana w wielu innych rejonach świata jako roślina ozdobna.
Magnolia wielkokwiatowa to wysokie, wolno rosnące, zimozielone drzewo o gęstej, piramidalnej, nisko rozgałęziającej się koronie. Na naturalnych stanowiskach może dorastać do ok. 25-30 m wys. ale w naszym klimacie do ok. 6-8 m (rzadko do 10 m).
Pędy pokryte są gładką korą i dużymi, skórzastymi, sztywnymi, eliptycznymi, zaostrzonymi na wierzchołku, jaśniejszymi lub rudymi od spodu oraz ciemnozielonymi, woskowanymi i błyszczącymi z wierzchu liśćmi z wyraźnie zaznaczonym na blaszce unerwieniem (liście rozwijają się głównie w górnych partiach pędów). Młode liście pokryte są od spodu rudym, meszkowatym kutnerem, który w miarę ich rozwoju zwykle zanika. Liście pozostają na roślinie przez cały rok, ale zimą mogą być uszkadzane przez niskie temperatury i ostre słońce.
Magnolia wielkokwiatowa kwitnie od kwietnia do czerwca, czasem lipca. Na końcach pędów pojawiają się bardzo duże (15-25 cm śr.), pojedyncze, czarkowate, białe lub kremowe, cytrynowo pachnące kwiaty. Każdy posiada kilka jajowatych (zwykle 8-9), szerokich, rozłożonych na boki płatków, pomiędzy którymi znajdują się zebrane w duży stożek pręciki i słupki.
Po przekwitaniu, zapylone kwiaty przekształcają się w ozdobne, szyszkowate, złożone z mieszków owocostany (wielomieszek), wypełnione nasionami okrytymi mięsistą, czerwoną, błyszczącą otoczką. Po otwarciu mieszków, nasiona zwisają z nich na cienkich, jedwabistych niciach. W naszym klimacie nasiona zawiązują się rzadko.
Drzewa zakwitają po kilku latach od posadzenia (a pochodzące z nasion nawet po kilkunastu latach uprawy).
Wymagania i uprawa
Magnolia wielkokwiatowa to bardzo piękna, ale też dość wymagająca roślina. W uprawie oczekuje ciepłego, zacisznego, słonecznego lub półcienistego stanowiska i żyznej, przepuszczalnej, próchniczej, wilgotnej gleby, najlepiej o lekko kwaśnym odczynie pH. Posiada dość płytki system korzeniowy, wiec w okresach suszy wymaga nawadniania (także zimą, w czasie odwilży). Także prace pielęgnacyjne wokół niej należy przeprowadzać ostrożnie, aby mnie uszkodzić korzeni. Dla magnolii trzeba też od razu wybrać docelowe stanowisko, gdyż nie lubi przesadzania.
Magnolia wielkokwiatowa ma małą mrozoodpornością – wg. różnych źródeł znosi temp. do ok -15/-21°C (ale są też odmiany bardziej mrozoodporne). Najlepiej uprawiać ją w najcieplejszych rejonach kraju, jednocześnie okrywając na zimę np. włókniną lub słomą i chroniąc przed silnym słońcem oraz zimnym wiatrem. Jeśli pąki kwiatowe zimą przemarzną, w kolejnym roku magnolia nie zakwitnie. Trzeba też pamiętać, że mniejszą mrozoodporność mają młode egzemplarze, a większą starsze rośliny, dlatego warto przez pierwszych kilka lat warto uprawiać drzewka w pojemnikach, chowanych na zimę do chłodnego (ok. 5-10°C), jasnego pomieszczenia.
Drzewo nie wymaga przycinania z wyjątkiem usuwania gałęzi chorych i uszkodzonych (wiosną, przed ruszeniem wegetacji).
Magnolię można rozmnażać przez wysiew nasion, odkłady, sadzonki pędowe i szczepienie.
Zastosowanie
Magnolia wielkokwiatowa to piękna roślina soliterowa, znakomicie prezentująca się na tle trawnika, ogrodzenia lub ściany domu, o ile tylko ma zapewnione ciepłe i osłonięte od wiatru stanowisko. W cieplejszych rejonach świata chętnie sadzona jest jako żywopłot.
Wybrane odmiany
- 'Little Gem' – odm. karłowa, o gęstym, kolumnowym pokroju, wys. ok. 4-5 m
- '24 Below' – odm. karłowa, stosunkowo mrozoodporna, wys. ok. 4-5 m
- 'Edith Bogue' – jedna z bardziej mrozoodpornych odmian, wys. ok. 8-9 m, kwitnie późno (VI-VII)
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: iVerde