Groszek wiosenny (Lathyrus vernus) to niewielka bylina z rodziny bobowatych / motylkowych (Fabaceae). Gatunek rośnie dziko w Azji i w Europie, w tym także w Polsce, gdzie jest dość popularny. Najchętniej zasiedla zarośla, lasy liściaste i leśne polany. Czasami jest też uprawiany w ogrodach jako roślina ozdoba.
Jak wygląda groszek wiosenny?
Groszek wiosenny może dorastać do ok. 20-40 cm. Z podziemnego kłącza rozwija długie, sztywne, nagie lub lekko omszone, nierozgałęzione pędy, na których wyrastają naprzemianlegle dość duże, pierzaste liście złożone z 2-4 par szerokolancetowatych, zaostrzonych na wierzchołku, całobrzegich, zielonych listków, z wyraźnie zaznaczonym na blaszce unerwieniem (liście nie posiadają wąsów czepnych). Wczesnym latem, po zakończeniu owocowania, roślina zasusza część nadziemną i przechodzi w okres spoczynku, całkowicie znikając z rabaty.
Groszek wiosenny kwitnie wczesną wiosną (IV-V) i rozwija nieduże, motylkowe (złożone z łódeczki i żagielka), początkowo purpurowo-fioletowe, później niebieskofioletowe kwiaty, zebrane po kilka (3-10) na szczycie sztywnej, wyrastającej z kątów liści łodyżki w luźny, groniasty kwiatostan. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w wydłużone, początkowo zielone, później brunatne, pękate owocostany (strąki), które po dojrzeniu (VI) energicznie pękają i skręcają się, rozrzucając znajdujące się w nich kuliste nasiona na znaczną odległość.
Groszek tworzy rozbudowany, gęsty system korzeniowy z długimi, cienkimi korzeniami, przenikającymi w głąb gleby.
Jakie są wymagania i jak uprawiać groszek wiosenny?
Groszek wiosenny preferuje półcieniste lub zacienione stanowiska i żyzne, próchnicze, przepuszczalne, stale lekko wilgotne gleby o lekko kwaśnym odczynie pH. Ponieważ groszek tworzy gęsty i rozbudowany system korzeniowy, nie lubi przesadzania, dlatego od razu należy wybrać dla niego docelowe stanowisko. Gatunek jest całkowicie mrozoodporny i może być uprawiany na terenie całego kraju bez konieczności okrywania na zimę.
Groszek wiosenny jako gatunek może być rozmnażany przez wysiew nasion (daje też obfity samosiew), jednak odmiany ozdobne powinny być rozmnażane wegetatywnie np. przez odrosty korzeniowe. Ze względu na rozbudowany system korzeniowy, podział rośliny jest niewskazany i polecany jedynie w ostateczności.
Pielęgnacja
Młode egzemplarze groszku źle znoszą suszę, dlatego podczas przedłużającej się, bezdeszczowej pogody wymagają podlewania. Starsze, dobrze zakorzenione rośliny lepiej znoszą niedobory wody. Nawożenie nie jest konieczne, jeśli groszek rośnie w żyznej, próchniczej glebie, ale w mniej urodzajnym podłożu można zastosować wiosną delikatne nawozy organiczne.
Przycinanie nie jest wymagane, jednak po zakończeniu okresu wegetacji można usunąć zaschnięte części nadziemne, aby zachować estetykę rabaty.
Choroby i szkodniki
Groszek wiosenny zwykle nie sprawia problemów w uprawie, jednak czasami bywa atakowany przez mączniaka prawdziwego.
Jak zastosować i z czym łączyć groszek wiosenny w ogrodzie?
Groszek wiosenny może być wykorzystywany w ogrodzie jako roślina okrywowa, sadzona pod drzewami i krzewami w miejscach, gdzie bez przeszkód może się rozsiewać i rozrastać. Dobrze wygląda też na półcienistych rabatach w towarzystwie wiosennych kwiatów cebulowych, szczególnie w ogrodach leśnych i naturalistycznych.
Ponieważ jednak po kwitnieniu i owocowaniu znika z rabat, warto mu zapewnić towarzystwo gatunków późno się rozwijających, które zakryją swoimi liśćmi opustoszałe stanowiska (np. funkie).
Polecane odmiany groszku wiosennego
- 'Alboroseus' – odm. o dużych, białoróżowych kwiatach
- 'Rosenelfe' – kwiaty białe z jasnoróżowym odcieniem i ciemnoróżowymi pączkami
Zdjęcia: ottochka, Ruckszio, Vitaliy Hrabar, Thierry / AdobeStock