Chryzantemy to jedne z najbardziej rozpoznawalnych kwiatów jesieni, które są często traktowane jako jednorazowe ozdoby na czas Dnia Wszystkich Świętych. Przez to często zapominamy, że to bardzo wdzięczne rośliny ogrodowe i doniczkowe – można je uprawiać zarówno w ogrodzie jak i w domu, na balkonie czy tarasie. Poznaj zasady pielęgnacji chryzantem oraz dowiedz się, które odmiany chryzantemy nadają się do doniczek.
Skąd wzięła się moda na chryzantemy?
Chryzantemy (Dendranthema) jak również nazywane chryzantemami złocienie (Chrysanthemum), należą do rodziny astrowatych (Asteraceae) i liczą około 50 gatunków występujących głównie na terenach Chin, Korei, Japonii i Mongolii. Dzięki pracy hodowców możemy dziś wybierać i przebierać pośród niezliczonych kolorów, kształtów i rozmiarów chryzantem – od maleńkich form kulistych, poprzez gwiaździste koszyczki, aż po olbrzymie pojedyncze kwiaty.
Pierwsza pisemna wzmianka o chryzantemach pochodzi z Chin około 500 lat przed naszą erą. W Europie chryzantemy pojawiły się stosunkowo niedawno, bo około 300 lat temu. Od początku chryzantemę traktowano jako u nas jako roślinę ozdobną.
W ogrodnictwie największe znaczenie ma chryzantema wielkokwiatowa (Chrysanthemum × grandiflorum). Zalicza się do niej zarówno chryzantemy rabatowe (mrozoodporne lub częściowo odporne na mróz odmiany nadające się do uprawy w gruncie), chryzantemy doniczkowe jak i chryzantemy na kwiat cięty (w większości wymagające uprawy w szklarniach).
Dlaczego chryzantemy kwitną jesienią?
Chryzantemy są roślinami dnia krótkiego – jesienią, gdy dni stają się coraz krótsze, w wyniku zmiany warunków świetlnych chryzantemy przestawiają się ze wzrostu wegetatywnego na generatywny i zaczynają kwitnąć. Okres zawiązywania pąków kwiatowych jest różny w zależności od odmiany – waha się od siedmiu do dwunastu tygodni.
Jak wykorzystać chryzantemy do ozdoby balkonu i ogrodu?
Chryzantemy doskonale nadają się na rabaty, balkony i tarasy, gdzie stanowią późnojesienny barwny akcent. Osiągają one wysokość 30 - 100 cm. Kwitną od sierpnia do listopada, a nawet do grudnia (kwiaty wytrzymują niewielkie przymrozki). Odmiany niskie są doskonałe na obwódki, a wyższe na kwiat cięty – wazonie utrzymują się nawet cztery tygodnie.
W naszym klimacie chryzantemy bardzo rzadko zimują, dlatego zwykle uprawiane są jako rośliny jednoroczne. Do uprawy w gruncie nadają się tylko odmiany o małych i średnich kwiatach, różniące się między sobą odpornością na mróz.
Niektóre odmiany chryzantemy, które mogą zimować w donicach na rabatach:
- 'Apollo' – kwiaty pomarańczowo-czerwone
- 'Bronzefeuer' – kwiaty złoto-brązowe
- 'Cameo' – kwiaty jasnoróżowe, pełne
- 'Copycat' – kwiaty żółto-pomarańczowe
- 'Izis' – kwiaty bordowe
- 'Primrose Button' – kwiaty cytrynowo żółte, pomponowe
Fot. flowercouncil.co.uk |
Fot. floradania.dk |
Tajemnice pielęgnacji: Jak dbać o chryzantemy w doniczkach?
-
Stanowisko
Stanowisko powinno być jasne, zarówno w mieszkaniu jak i na zewnątrz. W mieszkaniu chryzantemy będą kwitły znacznie krócej niż na zewnątrz. Będą także bardziej narażone na suche powietrze – nie powinny stać w pobliżu kaloryferów! -
Podlewanie i nawożenie
Podlewanie musi być regularne, podłoże powinno być stale lekko wilgotne, ale nie mokre (w doniczce muszą być otwory odpływowe). Chryzantemy mają płytki system korzeniowy więc są narażone na szybkie wysychanie – dlatego ziemia w doniczce nigdy nie powinna być sucha! Roślin nie trzeba nawozić, gdyż większość po kwitnieniu zostanie wyrzucona na kompost. -
Kwitnienie
Chryzantema kwitnie od 2 do 12 tygodni. Należy ostrożnie usuwać przekwitłe kwiaty, tak by uniknąć uszkodzenia pąków.
Galeria inspiracji: chryzantemy w doniczkach
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl; zdjęcie główne: Julia, Сергей Байбак / Adobe Stock oraz Flower Council of Holland / funnyhowflowersdothat.co.uk oraz PIXATERRA/Fotolia