Drenaż ogrodu – bez kałuży po burzy!

Kiedy potrzebny jest drenaż ogrodu?

Najczęstszą przyczyną zastoisk jest nieprzepuszczalny grunt lub nawierzchnia ogrodowa uniemożliwiająca wsiąkanie wody. W takich warunkach woda okresowo gromadzi się w obniżeniach terenu. Rozwiązaniem tego problemu może być odprowadzanie wody deszczowej z powierzchni ogrodu odpowiednim rodzajem odwodnienia.

Jak pozbyć się wody z ogrodu?

Najprostszym sposobem jest uformowanie terenu tak, żeby woda nie spływała tam, gdzie to niepożądane. Takie odwodnienie terenu zwykle jest wystarczające na działkach, które mają obniżenia z okresowymi zastoiskami. Jeśli to jednak nie wystarczy, może być potrzebny drenaż podziemny lub powierzchniowy.

Co to drenaż podziemny?

Składa się z sieci sączków (drenów) rur drenarskich, ułożonych w rowach wypełnionych żwirem i piaskiem. Sączki zbierają nadmiar wody z powierzchni terenu i odprowadzają ją do zbieraczy (rur drenarskich większej średnicy), a stamtąd – do odbiornika.

Drenaż podziemny może być układany w pobliżu nawierzchni utwardzonych, może też obejmować większą powierzchnię działki. Wykonuje się go wówczas, gdy jest możliwość odprowadzania wody na zewnątrz działki, do odbiornika wody, którym może być:

• rów melioracyjny (na odprowadzanie wody do takiego odbiornika trzeba uzyskać pozwolenie wodnoprawne),
• rzeka, jezioro, staw (także po uzyskaniu pozwolenia jw.),
• kanalizacja deszczowa (po uzgodnieniu z właścicielem sieci – zwykle lokalnym zakładem wodociągów i kanalizacji) lub
• układy chłonne zbudowane na działce.
  
  

Do odwadniania ogrodów najczęściej stosuje się tzw. drenaż systematyczny (patrz ramka), który przyspiesza odpływ wody opadowej z terenu i dzięki temu zapobiega powstawaniu kałuż.

Elementy drenażu podziemnego

Drenaż wykonuje się z perforowanych rur drenarskich. Na rynku dostępne są rury bez otuliny lub z otuliną: z filtrem syntetycznym lub kokosowym. Rury bez filtra stosuje się do osuszania terenów, na których występują grunty średnio- i gruboziarniste. W gruntach drobnoziarnistych, które mogłyby zatykać rury drobnymi ziarnami, powinno się stosować rury z filtrem z włókna syntetycznego, a w gruntach gliniastych, ilastych lub torfowych – rury z filtrem kokosowym, który zapobiega zatykaniu rur i przez to zwiększa skuteczność
drenażu.

Średnice wewnętrzne elementów drenażu są następujące:

• sączki – 65 lub 80 mm,
• zbieracze – 113 lub 145 mm,
• studzienki – 315 mm.
  
  

Fot. Pipelife, Wavin Elementy niezbędne do wykonania drenażu podziemnego (od lewej): rury drenarskie z PVC w otulinie i bez otuliny oraz studzienka drenarska z PVC.

Rodzaje drenażu podziemnego

• DRENAŻ SYSTEMATYCZNY

Stosuje się na dużych działkach, na których odwadniania wymaga obszar o szerokości co najmniej 8 m.

Sączki odprowadzające wodę z terenu ogrodu układa się na głębokości 50-80 cm w ciągi o równych odstępach 3-6 m (głębokość i rozstaw ciągów dostosowuje się do rodzaju gruntu). Długość poszczególnych ciągów nie powinna przekraczać 100 m.

Sączki podłącza się do zbieraczy, czyli ciągów rur drenarskich ułożonych ze spadkiem min. 0,3%. Na początku i na końcu zbieracza umieszcza się studzienkę, która służy do odpowietrzania układu oraz ewentualnego płukania zbieracza.

Wszystkie elementy drenażu układa się w rowkach na wyrównanej, min. 5-centymetrowej warstwie piasku (nie powinno być w niej kamieni o ostrych krawędziach, które mogłyby spowodować uszkodzenia drenów). Rowki te wypełnia się następnie materiałem filtracyjnym (piaskiem lub żwirem) i przykrywa warstwą humusu, czyli ziemi urodzajnej, w której można posadzić rośliny ogrodowe lub zasiać trawę.

• DRENAŻ NIESYSTEMATYCZNY

Służy do odwadniania niewielkich powierzchni o szerokości do 8 m. Stosuje się go rzadziej, głównie na działkach o wysokim poziomie wody gruntowej, na których woda opadowa wolno wsiąka w podłoże. Drenaż niesystematyczny składa się najczęściej z jednej nitki sączków ułożonej w obniżeniu terenu.

Co to drenaż powierzchniowy?

Jest to powierzchniowa warstwa drenażowa ułożona wzdłuż nawierzchni utwardzonej ukształtowanej z odpowiednim spadkiem w jej kierunku. Warstwę drenażową tworzy się przez zastąpienie warstwy gruntu grubości 20-40 cm warstwą żwiru lub keramzytu. W tym celu po usunięciu warstwy gruntu na dnie wykopu układa się geowłókninę zapobiegającą mieszaniu się warstwy drenażowej z gruntem rodzimym, a następnie wykop wypełnia się żwirem (warstwa grubości min. 20 cm).

Woda z utwardzonego podjazdu lub ścieżki ukształtowanej ze spadkiem gromadzi się w warstwie drenażowej i powoli wsiąka w grunt.

Żwir może sięgać do powierzchni gruntu i wtedy pas, wzdłuż którego jest ułożony drenaż, może być np. miejscem do parkowania samochodów. Żwir można też przykryć drugą warstwą geowłókniny i nasypać na wierzch ziemi uprawnej pod trawnik lub rośliny ozdobne.

Tekst: Małgorzata Cuch, zdjęcie tytułowe: vergl@centrum.cz / Depositphotos