Światło w ogrodzie: sposoby oświetlania przestrzeni

Światło wzbogaca przestrzeń ogrodową. Umiejętne jego zastosowanie stworzy niepowtarzalną atmosferę. Gra światła i cienia wyeksponuje wybrane miejsca oraz wykreuje kilka scen ogrodowych.

Światło i cień w ogrodzie: oświetlanie ogrodu - kolaż

Światło i cień są elementami tworzącymi krajobraz. Mają one ogromne znaczenie w świecie przyrody. Potrafią stanowić prawdziwe bogactwo natury, jak również stać się ogromną udręką, która zmusza rośliny do „poszukiwania” alternatywnych rozwiązań przystosowania do życia.

Światło kojarzone jest z bezpieczeństwem. Wszelkie ciemne przestrzenie wzbudzają strach, niepewność, wzmagają wyobraźnię, wprowadzają tajemniczość. Przerażające są ciemne ściany lasu czy niewidoczna głębia ogrodu.

Światło podświadomie kojarzone jest z czymś oczywistym, prosto określonym, rozległym. Odpowiedzialne jest za poczucie bezpieczeństwa i szczęścia człowieka. Istota jego symboliki miała odzwierciedlenie w pradawnych cywilizacjach, gdy licznie wznoszono świątynie ku czci Boga Słońca.

W przestrzeni ogrodu światło ma równie ważne znaczenie. Ogród nieoświetlony jest wnętrzem mało wykorzystywanym po zapadnięciu zmroku. Nie zachęca do spędzania w nim wolnego czasu. Niewielki nakład pracy związany z rozmieszczeniem różnych źródeł światła sprawi, że ogród nocą stanie się miejscem pożądanym, stwarzającym niepowtarzalną atmosferę.

Ogromny wybór możliwości oświetlenia ogrodu, jakie obecnie daje nam technika, pozwala na zaprojektowanie nieprawdopodobnych efektów budujących przestrzeń ogrodu. Istnieje kilka sposobów umieszczenia źródeł światła, które podkreślą wybrane elementy ogrodu i stworzą plastyczne efekty oraz przyjazne oku wnętrze.

Oświetlenie przednie/cieniowanie

Plastyczny obraz stworzą cienie rzucane na pionową ścianę przez umieszczone przed nią rośliny lub inne elementy dekoracyjne (np. rzeźby).

Pożądany efekt osiągnie się przez nakierowanie źródła światła na roślinę, za której plecami znajduje się ściana budynku. Obiekt zostanie silnie oświetlony, zaś rzucane przez niego cienie stworzą niepowtarzalny obraz, zmieniający się pod wpływem lekkich podmuchów wiatru.

Oświetlenie tylne/konturowanie

Konturowanie jest techniką oświetlenia przeciwną do cieniowania.

Polega ona na umieszczeniu źródła światła za obiektem, dzięki czemu otrzymuje się wokół niego świetlny krąg podkreślający jego zarys, zaś sam obiekt zanurzony jest w cieniu.

Oświetlenie górne

Oświetlenie górne jest najpowszechniejszym, tradycyjnym sposobem oświetlenia. Wydobywa ono z cienia poszczególne elementy lub miejsca.

Stosuje się je bardzo często do podkreślenia wejścia do budynku czy altany.

Oświetlenie dolne

Umieszczone na poziomie nawierzchni oprawy oświetleniowe rzucają snop światła w kierunku znajdującego się powyżej obiektu. Najczęściej w ten sposób podświetla się pnie drzew.

Linia światła płynie po wyrzeźbionej korze, rozprasza się pośród listowia korony i miękko odbija się w kierunku ziemi.

Dodatkowe efekty wizualne otrzyma się przy podświetleniu pnia obrośniętego pnączem (np. bluszczem pospolitym).

Oświetlenie księżycowe

Efekt księżycowego światła otrzyma się poprzez umieszczenie w koronie drzew punktu świetlnego kierującego snop światła ku ziemi. Rozproszone światło, przedzierające się przez liście rzuci świetlne plamy przypominające naturalne światło księżyca.

Fot. Spotline

Oświetlenie wzdłuż ścieżki

Oświetlenie wzdłuż biegnącej ścieżki ułatwi sprawne poruszanie się po ogrodzie, zaakcentuje miejsce, do którego prowadzi ścieżka oraz delikatnie podkreśli ukształtowanie i zakomponowanie przestrzeni w pobliżu źródła światła. W tym wypadku można wykorzystać zarówno oprawy dogruntowe, które zlicowane są z poziomem nawierzchni, jak również niewysokie słupki o snopie światła skierowanym ku ziemi.

Fot. Lange Łukaszuk

Oświetlenie elewacji budynku

Snop światła rzucony na pionową ścianę wydobywa jej walory architektoniczne. Dwa sposoby podświetlenia elewacji pozwalają na otrzymanie różnorodnych efektów. Obmywanie ścian światłem polega na umieszczeniu lamp oddalonych od budynku – powoduje to równomierne oświetlenie elewacji. Tzw. grazing (od ang. graze – zadrapanie) polega na rzuceniu snopu światła pod ostrym kątem. Sposób ten pozwala na wydobycie faktury elewacji i w zależności od rodzaju ściany stworzenie ciekawych efektów plastycznych.

Fot. Epstein Design

Oświetlenie zbiorników wodnych

Światło w pobliżu wody tworzy fantastyczne efekty świetlne. Źródło światła umieszczone na dnie zbiornika wydobywa sylwetki zanurzonych roślin wodnych oraz umożliwia obserwację ryb. Ciekawym oświetleniem są również kule świetlne „pływające” na powierzchni lustra wodnego.

Światło i cień stanowią nierozerwalną parę, nawzajem podkreślającą swoje uroki. Bogactwo ich możliwości jest z pewnością nie do końca odkryte, jednakże warto choć część tego skarbu zastosować u siebie. Chwile spędzone w delikatnie rozświetlonym ogrodzie pozwolą na naładowanie sił na kolejny dzień pracy.

Tekst: Anna Grąziewicz