Kurkuma, znana jako złoto Indii, to nie tylko cenna przyprawa, ale również roślina, która z powodzeniem może zdobić parapety naszych domów. Wystarczy jedno zdrowe kłącze, odrobina cierpliwości i chęć do eksperymentowania, aby przekształcić zwykłe miejsce w egzotyczny zakątek. Uprawa kurkumy w doniczce to nie tylko fascynujące hobby, ale także źródło satysfakcji i możliwość podziwiania jej pięknych kwiatów, które rozjaśnią każde wnętrze
Pochodzenie kurkumy
Kurkuma (Curcuma), inaczej ostryż, zależnie od gatunku możemy także znaleźć pod nazwami ostryż Zohary, kurkuma długa, ostryż indyjski, kurkuma, szafran indyjski. To egzotyczna roślina pochodząca z Indochin. Pochodzi ona ze strefy podzwrotnikowej, z jasnych oraz wilgotnych lasów tropikalnych.
Kurkuma jest zaliczana do rodziny imbirowatych (Zingiberaceae), co jest zauważalne po wyglądzie kłączy, które mocno przypominają właśnie imbir. Ze względu na ciekawy pokrój kurkuma bardzo często traktowana jest jako roślina ozdobna.
Kurkuma do doniczki
Istnieją dwa gatunki kurkumy idealnie nadające się do uprawy w doniczce, jako rośliny ozdobne.
- W domach najczęściej można spotkać kurkumę wąskolistną (Curcuma alismatifolia). Spotykana jest też pod nazwą tulipan letni lub tulipan Siam. Gatunek ten nie jest trudny w uprawie.
- Nieco więcej uwagi trzeba poświęcić decydując się na uprawę kurkumy długolistnej (Curcuma longa). Roślina ta bowiem najlepiej wzrasta w ciepłym klimacie. Bardzo często pojawia się ona w uprawach towarowych, pod produkcję przyprawy. Niemniej ze względu na efektowny wygląd, wiele osób decyduje się na jej hodowlę w warunkach domowych. W Polsce roślina ta jest znana jako ostryż kurkuma, niemniej nazwa ta powoli zanika.
Jak wygląda kurkuma długolistna i wąskolistna?
Kurkuma to charakterystyczna roślina o efektownym wyglądzie. Niezwykle oryginalnie prezentuje się kurkuma długolistna. Jest ona dość duża, a jej wysokość często sięga 100 centymetrów. Jej cechą charakterystyczną są bardzo ładne, lancetowate liście, które są dość szerokie oraz ostro zakończone.
Efektowne kwiaty kurkumy pojawiają się na długich, nagich pędach, gdzie są zebrane w kłosy. Początkowo mają one postać zielonkawego zgrubienia, a następnie rozwijają się. Pojedynczy kwiat jest rurkowy, trzykrotny i otoczony od dołu przysadką, która początkowo jest biała lub biało zielona, a później różowieje w mniejszym lub większym stopniu.
Niemniej efektownie prezentuje się kurkuma wąskolistna. Z jej kłącza wyrastają ostro zakończone, lancetowate liście, które wzrastają maksymalnie do 40 centymetrów. Posiadają one lekko niebieskawy odcień. W okresie kwitnienia na bezlistnym pędzie pojawia się przepiękny kwiatostan. Wówczas to są ułożone spiralnie dwa rodzaje liści podsadkowych. Dolne są mniejsze i mają zielony kolor, natomiast górne lancetowate i bardzo barwne. Kwiaty te najczęściej są fioletowe. Utrzymują się one na roślinie zazwyczaj od czerwca do września.
Jak pielęgnować kurkumę w doniczce?
Co prawda kurkuma to roślina posiadająca szczególne wymagania, ale w naszym kraju można ją uprawiać w doniczce. Ważne jest, aby ustawić ją w jasnym oraz dobrze oświetlonym miejscu, ale nie mocno nasłonecznionym. Optymalna temperatura powietrza w pomieszczeniu powinna wynosić od 18-23 °C.
Ważne jest, aby roślinie tej zapewnić wysoką wilgotność powietrza. Im wyższa jest w pomieszczeniu temperatura, tym więcej wody powinno znajdować się w powietrzu. Dodatkowo zaleca się ustawianie doniczki z kurkumą na podstawce która jest wypełniona kamykami oraz wodą. Dzięki temu parowanie zapewnia jej dostateczną wilgotność.
Kurkuma – sadzenie, podlewanie oraz nawożenie
Posadzenie kurkumy w doniczce nie jest trudnym zadaniem. Ważne jest, aby zapewnić jej żyzną glebę, bogatą w składniki pokarmowe. Wskazany jest lekko kwaśny odczyn pH.
Sadzenie należy rozpocząć od nabycia zdrowego kłącza i umieszczenia go w pojemniku na dnie z wodą, w pobliżu źródła ciepła. Ważne jest, aby utrzymywać minimalną temperaturę, tj. około 20 °C. Gdy pojawią się pędy należy posadzić roślinę w dobrze drenującej glebie, w doniczce na głębokości 10 cm.
Kurkuma potrzebuje również odpowiedniego nawożenia. Aby utrzymała ładne oraz obfite kwiaty warto nawozić ją standardowymi nawozami mineralnymi przeznaczonymi do roślin doniczkowych kwitnących. Warto także stosować naturalny nawóz ze skórki po bananie.
Zimowanie kurkumy w doniczce
Po okresie kwitnienia kurkuma zaczyna stopniowa zasychać. Jest to oznaka, że nadchodzi dla niej czas spoczynku. Wówczas to należy zaprzestać nawożenia oraz zmniejszyć poziom podlewania. Jak zatem przezimować kurkumę w doniczce?
Ważne jest, aby po przekwitnięciu odciąć kwiatostan i zostawić jedynie pęd do momentu, aż zżółknie. Wówczas trzeba go przyciąć. Tak przygotowana kurkuma jest gotowa na przezimowanie. W okresie tym należy ją przechowywać w pomieszczeniu jasnym, w którym temperatura wynosi około 15 °C.
Gdy nadejdzie wiosna, wówczas należy wznowić zabiegi pielęgnacyjne. Trzeba rozpocząć intensywniejsze podlewanie, a po krótkim czasie również nawożenie. Pielęgnowana w odpowiedni sposób kurkuma potrafi szybko się odrodzić i znów upiększać niejedno mieszkanie.
Czy kurkuma doniczkowa nadaje się do jedzenia?
W Polsce kurkuma jest zazwyczaj uprawiana jako roślina ozdobna. Co prawda posiada ona wartościowe kłącze, z którego robi się przyprawę, niemniej warto pamiętać, że nie zawsze nadaje się ono do jedzenia. Trzeba pamiętać o tym, że kupiona w sklepie ogrodniczym kurkuma może posiadać kłącze spryskiwane fungicydem, którego zadaniem chronienie rośliny przed chorobami grzybowymi.
Kurkuma jest trudna do sproszkowania, zatem warto zdecydować się na zakup gotowej przyprawy. Warto ją spożywać, gdyż posiada bardzo cenne właściwości lecznicze. Wykazuje działanie przeciwbakteryjne, zatem skutecznie zwalcza infekcje układu pokarmowego. Likwiduje też grzyby oraz zwiększa odporność organizmu. Działa również ochronnie na komórki wątroby, obniża poziom cukru we krwi oraz skutecznie pobudza wydzielanie żółci i enzymów trawiennych.
Kurkumę można spożywać w formie naparu z kłącza lub w postaci sproszkowanej. Niemniej posiada ona bardzo charakterystyczny smak, który wielu osobom nie odpowiada.
Tekst: Redakcja ZielonyOgródek.pl, zdjęcie tytułowe: leiana, nsit0108 / Adobe Stock oraz mangkelin1, Jacdephotos / Depositphotos