Szum wody w ogrodzie: kaskada i fontanna w stawie

Oczko wodne może znajdować się w każdym miejscu ogrodu, ale najczęściej jest umieszczane w bezpośrednim sąsiedztwie domu. 

Niezależnie jednak od miejsca, w których znajdzie się oczko wodne pamiętajmy, że najlepiej prezentują się te o nieregularnym kształcie. Zaś najbezpieczniejsze dla zwierząt są zbiorniki o łagodnie spadzistych brzegach.

Woda w ogrodzie

Folia w wykopie

Do budowy oczek wodnych i nie tylko przeznaczone są folie polietylenowe (PE), PVC, z syntetycznego kauczuku (EPDM) oraz z etyleno-kopolimeru (ECB). Większość z nich ma kolor czarny. Chroni on wodę przed rozwojem glonów, a sam materiał przed szkodliwym wpływem promieni UV.

• Polietylen 
Folia polietylenowa jest tania, ale niestety mało trwała. Należy stosować przeznaczoną do oczek wodnych folię czarną. Jest ona produkowana w rolkach o szerokości 3, 6 i 9 m.

• PVC 
Folia jest dość odporna na mróz, promienie UV i środki chemiczne mogące znaleźć się w wodzie. Produkowana jest w grubości od 0,4 do 1,5 mm, a sprzedawana z roli o szerokości 2, 4, 6, 8 a nawet 12 m (maksymalna długość roli to 25 m) lub w płachtach wykonywanych na zamówienie.

Folie PVC są najbardziej zróżnicowane kolorystycznie: oprócz czarnych mogą być zielone, turkusowe, a także ozdobione wzorem kamieni.

Ponieważ folia dość łatwo ulega uszkodzeniom mechanicznym, wskazane jest umieszczenie pod nią specjalnej włókniny.

W handlu są dostępne zestawy do reperacji niewielkich uszkodzeń mechanicznych. Zestaw składa się zazwyczaj z płynu do oczyszczenia naprawianej powierzchni, kleju i łopatki do jego nakładania.

• EPDM
Czyli etylen, propylen i składniki dienowe (stąd nazwa). EPDM jest najtrwalsze spośród dostępnych na rynku folii do wykonywania oczek wodnych. Produkowane jest w kolorze czarnym.

EPDM jest bardzo trwałe, elastyczne i rozciągliwe. Jest mrozoodporne i odporne na promienie UV. Folia jest dostępna w sklepach ogrodniczych z beli o szerokości 170-760 cm. Folię można też zamówić pod wymiar. Zostaje ona w zakładzie produkcyjnym przycięta i – jeśli zachodzi potrzeba połączenia kilku brytów - zgrzewana. Wadą folii EPDM jest - oprócz wysokiej ceny - duży ciężar.

Wykładziny i dno oczka wodnego są narażone na uszkodzenie przez korzenie roślin. Dlatego rośliny trzeba hodować w szczelnych pojemnikach.

Gotowa forma w trawie

Dostępne w handlu formy do oczek wodnych wytwarza się z utwardzonego tworzywa sztucznego (najczęściej z grubego polietylenu) lub z żywic poliestrowych wzmacnianych włóknem szklanym. Dostępne kolory to czarny i turkusowy. Niektórzy producenci wykonują formy w kolorze brunatnym i o fakturze imitującej ziemię. Formy mają bardzo zróżnicowaną wielkość oraz kształty. Ich boki są tak wyprofilowane, że na różnych głębokościach powstają półki, na których można umieścić rośliny.

Formy są lekkie i łatwe w transporcie. Jedynym utrudnieniem przy budowie stawu jest konieczność bardzo starannego osadzenia zbiornika wodnego w podłożu i wypoziomowania go.

Urok kaskady

• Kaskada zaczyna się od źródła, czyli ujęcia wody.
• Ciek to łożysko strumyka.
  
  

Źródło może znajdować się w dużym naczyniu ceramicznym - musi być wypalane i impregnowane przeciwwilgociowo. Możemy też po prostu wybetonować niewielkie zagłębienie albo umieścić przeznaczoną do tego celu kształtkę z tworzywa sztucznego czy betonu.

Ciek także możemy samodzielnie wybetonować lub użyć odpowiednich kształtek. Kształtki są produkowane z tworzywa sztucznego wzmacnianego włóknem szklanym. Jest ono odporne na promienie UV, a wyglądem przypomina piaskowiec lub skałę - może mieć nawet porowatą fakturę.

Są też elementy z betonu imitującego kamień, konglomeratu marmurowego oraz z naturalnego kamienia: piaskowca, kwarcytu, granitu. Ciek można wyłożyć folią do oczek wodnych, a jej brzegi umocnić kamieniami. Z kolei z odpadów kamiennych, np. z piaskowca czy łupka, można wykonać progi, przez które będzie się przelewała woda.

Niezależnie od materiału, z jakiego wykonamy łożysko strumyka, jego przebieg nie powinien być prostoliniowy. Woda spływająca meandrami z kaskady wygląda bardziej efektownie i lepiej się napowietrza.

Jeśli nie odpowiada nam kaskada, możemy zastosować kamienie źródłowe. Są to elementy betonowe, imitujące naturalny kamień, jak też kamienne, produkowane z konglomeratów naturalnych skał. Na szczycie kamienia źródłowego znajduje się ujęcie wody. Kamień może być umieszczony na obrzeżu stawu lub w stawie. Można też kupić gotowy zestaw składający się z kamienia źródłowego i niewielkiego zbiornika wodnego. Wielkość zestawów jest bardzo różna. Są też niewielkie, pozwalające na ustawienie np. na tarasie.

Fontanna w stawie

Fontanna może być połączona z pompą lub niezależna - wtedy stosuje się pompy zanurzeniowe, które umieszcza się na dnie stawu. Przechodząca przez dysze fontanny woda musi być całkowicie pozbawiona ciał stałych. Większość zestawów fontannowych jest wyposażona w odpowiedni filtr, umieszczany wraz z pompą we wspólnej obudowie. Jeśli są to urządzenia niezależne, filtr instaluje się na obrzeżu stawu. Producenci dbają o to, aby obudowy filtrów były możliwie małe i aby łatwo było ukryć je w otaczającej staw roślinności.

Kształt wyrzucanego przez fontannę strumienia wody zależy od rodzaju dyszy. Najczęściej spotyka się dysze kielichowe, gejzerowe, trzystopniowe, kaskadowe. Wiele fontann ma dysze obrotowe oraz podświetlenie wody - białe lub wielokolorowe.

Do funkcjonowania fontanny niezbędna jest pompa. Dostępne są w handlu urządzenia o różnej wydajności i różnej wysokości podnoszenia słupa wody. Dzięki temu można dobrać fontannę odpowiadającą naszym potrzebom. Nowoczesne pompy charakteryzuje niewielki pobór mocy. Pompa fontannowa jest trwale połączona z dyszą, przez którą wydostaje się woda. Długość dyszy musi być tak dobrana, aby jej wylot znajdował się na równi z powierzchnią wody.

W głębokich oczkach oraz w stawach naturalnych (zamulonych), gdzie nie ma możliwości ustawienia pompy przy dnie najlepiej sprawdza się fontanna pływająca. Pobiera ona wodę z powierzchni stawu. Połączona jest z filtrem mechanicznym wypełnionym gąbką. Powierzchnia filtra umożliwia skuteczne czyszczenie niewielkich stawów.

Uroku naszemu stawowi doda zamgławiacz. Jest to urządzenie ultradźwiękowe, którego końcówkę umieszcza się pod wodą. Wytwarzana jest mgła, która ściele się efektownie po powierzchni wody.

Tekst: Anna Grocholska