O czym pamiętać wybierając metodę budowy tarasu?
- Niezależnie od wybranej metody budowy tarasu, jego konstrukcja musi być solidna. Jest przecież stale narażony na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych, takich jak deszcz, śnieg, bardzo niska i wysoka temperatura. Wpływ na jego żywotność mają nie tylko zastosowane materiały, ale także prawidłowe wykonanie.
- Taras nazywamy przedłużeniem salonu, dlatego musi być też wygodny, czyli przede wszystkim nie za mały. Ma pomieścić meble ogrodowe, często także grill. Przyjmuje się, że minimalna, potrzebna do tego przestrzeń, to 20 m². Najczęściej taras ma kształt prostokątny, rzadziej półkolisty. Nieregularne kształty wyglądają efektownie, ale są trudniejsze do wykonania i pochłaniają więcej środków.
- Każdy taras musi mieć ok. 2% spadek od ściany domu w kierunku ogrodu, aby zapewnić odpływ wodzie opadowej.
Opisane poniżej warianty budowy tarasu różnią się przede wszystkim zastosowanymi materiałami, ale także pracochłonnością i kosztami. Za elementy potrzebne do wykonania najdroższej wersji – tarasu z kompozytu – zapłacimy nawet trzykrotnie więcej niż za te, niezbędne do wzniesienia tarasu w formie pokrytej farbą betonowej płyty.
1. TARAS Z KOSTKI BETONOWEJ
To jeden z najczęściej spotykanych materiałów na posesjach. Kostka jest stosowana do wykonywania traktów pieszych i podjazdów dla samochodów. Bardzo dobrze sprawdza się też na tarasach. Ma przystępną cenę, jest oferowana w szerokiej gamie wzorów i kolorów. Dzięki temu można łatwo dopasować nawierzchnię do stylistyki budynku.
W porównaniu do tradycyjnego sposobu wykonywania tarasów, polegającego na wylaniu betonowej płyty, technologia z wykorzystaniem kostki jest stosunkowo prosta, tańsza i mniej czasochłonna. Układa się ją bowiem bezpośrednio na gruncie, na solidnej podbudowie. Właśnie od prawidłowości wykonania tego elementu zależy stabilność całej konstrukcji i żywotność tarasu. Kluczowe jest dokładne zagęszczenie kolejnych warstw podbudowy.
Prace zaczynamy od wytyczenia terenu pod taras i usunięcia humusu. Podłoże musi być utwardzone, ale przepuszczalne. W celu oddzielenia podbudowy kostki od gruntu rodzimego, układamy na nim pasy geowłókniny. Na tak przygotowanym podłożu usypujemy ok. 20 cm warstwę żwiru lub kruszywa łamanego (frakcja 4–31 mm), a następnie ok. 5 cm warstwę piasku. Obie starannie zagęszczamy.
Po wyrównaniu podłoża można przystąpić do układania kostki, dobijając brzegi elementów gumowym młotkiem (w ten sam sposób układa się płyty tarasowe). Fugi wypełnia się drobnym piaskiem. Ostatnim krokiem jest ubicie nawierzchni przy użyciu wibratora płytowego z nałożoną nakładką (żeby nie uszkodzić kostek).
Uwaga! W przypadku, gdy kostka nie jest zaimpregnowana fabrycznie, należy to zrobić samemu. Dzięki impregnacji nawierzchnia będzie mniej nasiąkliwa, bardziej odporna na ścieranie i powstawanie plam i wykwitów.
Koszty założenia tarasu z kostki betonowej
Przy założeniu, że taras będzie miał powierzchnię 20 m² (4 × 5 m), szacunkowa ilość i koszt materiałów (robocizna jest zawsze wyceniana indywidualnie), potrzebnych do wykonania go w tej technologii, będą następujące:
- geowłóknina – 20 m² × 3 zł/m² = 60 zł;
- żwir – 10 t × 60 zł/t = 600 zł;
- piasek – 2 t × 30 zł/t = 60 zł;
- kostka betonowa – 20 m² × 40 zł/m² = 800 zł.
Łącznie: ok. 1520 zł
2. TARAS Z PŁYTEK CERAMICZNYCH
Wylanie betonowej płyty i wykończenie jej płytkami ceramicznymi to technologia stosowana od lat. Mimo że świetnie znana wykonawcom, wielu z nich wciąż popełnia błędy. Efektem jest odspajająca się od podłoża posadzka. Aby tego uniknąć, trzeba zastosować odpowiednie materiały i starannie prowadzić roboty budowlane.
Po wytyczeniu i wyrównaniu terenu, usypujemy warstwę piasku i dokładnie zagęszczamy podłoże. Następnie wylewamy betonową płytę o grubości ok. 10 cm. Należy zastosować beton o klasie co najmniej C12/15. Kolejnym krokiem jest umieszczenie hydroizolacji – w postaci papy lub folii. Następnie tworzy się warstwę wyrównawczo-spadkową o grubości co najmniej 4 cm, wykorzystując beton lub masę posadzkową.
Jak już wspomniano, taras musi mieć min. 2% spadek, dlatego jeśli sama płyta betonowa nie ma takiego nachylenia, to należy odpowiednio ukształtować kolejną warstwę. Bardzo ważne jest ułożenie izolacji podpłytkowej z elastycznej zaprawy wodoszczelnej lub płynnej folii. Zapobiega ona wnikaniu przez spoiny i mikropęknięcia wody w betonowe podłoże oraz przenikaniu pod kafelki wilgoci z gruntu.
Na tak przygotowanym podłożu układa się płytki. Zaprawę nakłada się zębatą pacą – zarówno na podłoże, jak i na kafelki. Jeżeli klej nie będzie rozprowadzony równomiernie, pod posadzką zostaną puste przestrzenie, w których będzie zatrzymywać się woda. Po usunięciu nadmiaru kleju, który pojawi się po dociśnięciu płytek do podłoża, można przystąpić do fugowania. Fugi powinny mieć min. 5 mm szerokości.
Zarówno zaprawa klejowa, jak i fuga, muszą być elastyczne. Pomoże to zniwelować naprężenia konstrukcji, które powstają na skutek zmian temperatury. Z tego samego powodu należy wybrać płytki o niezbyt dużych rozmiarach – o boku 20–30 cm.
Na taras najlepiej nadają się produkty antypoślizgowe, nienasiąkliwe i odporne na ścieranie. Koniecznie muszą być mrozoodporne.
Koszty założenia tarasu z płytek ceramicznych
- piasek – 2 t × 30 zł/t = 60 zł;
- beton klasy C12/15 – 2 m³, 270 zł/m³ = 540 zł;
- hydroizolacja – 20 m² × 50 zł/m² = 1000 zł;
- warstwa spadkowa – beton klasy C12/15 0,8 m³ × 270 zł/m³ = 270 zł;
- elastyczna zaprawa uszczelniająca – 20 m² × 40 zł/m² = 800 zł;
- elastyczna zaprawa klejąca – 20 m² × 6 zł/m² = 120 zł;
- płytki gresowe mrozoodporne – 20 m² × 60 zł/m² = 1200 zł;
- elementy wykończeniowe (fuga elastyczna, silikon uszczelniający itp.) – 300 zł.
Łącznie: ok. 4290 zł
Dylatacje na tarasie
Na tarasie wykończonym płytkami niezbędne są dylatacje. Ich zadaniem jest niwelowanie naprężeń w konstrukcji, które mogą skutkować pękaniem poszczególnych warstw. Najważniejsza jest szczelina oddzielająca taras od ścian domu. Powinna mieć szerokość ok. 2 cm. Wypełnia się ją elastycznym materiałem, np. paskiem styropianu. Dylatacje o szerokości ok. 1 cm tworzy się też w płycie dociskowej i pomiędzy płytkami. Do ich wypełnienia służy z kolei specjalny silikon. Szczeliny powinny dzielić powierzchnię tarasu na pola o wymiarach nie większych niż 3 × 3 m.
3. TARAS Z POWŁOKA Z FARBY LUB ŻYWICY
Wykonanie tarasu na betonowej płycie, pokrytego płytkami, jest stosunkowo drogie i – jak wspomniano – obarczone sporym ryzykiem popełnienia błędów wykonawczych.
Zdecydowanie tańsze, prostsze i mniej pracochłonne jest wykończenie płyty specjalną farbą do betonu. Estetyka takiego wariantu jest dyskusyjna, ale warto go rozważyć, gdy nie chcemy wydawać zbyt wiele.
Tego typu farby są szczelne i antypoślizgowe. Pokryta nimi powierzchnia może mieć różne kolory. Podczas prac niepotrzebne są żadne specjalistyczne narzędzia – farbę nanosi się zwykłym, szerokim pędzlem. Ważne, aby płyta była odpowiednio przygotowana do malowania – oczyszczona, równa (trzeba wypełnić ewentualne ubytki) i zagruntowana specjalnym preparatem do gruntowania betonu.
Innym sposobem na wykończenie betonowej płyty jest pokrycie jej powłoką z żywicy. W tym przypadku nie musimy się obawiać o efekt. Tego typu posadzki nie tylko świetnie się prezentują, ale są też idealnie równe, wytrzymałe (są odporne na promieniowanie UV) i bardzo łatwe w pielęgnacji.
Występują w wielu wariantach kolorystycznych. Niestety, ich wykonanie nie jest proste – wymaga zatrudnienia doświadczonej ekipy, dysponującej specjalistycznymi narzędziami. Posadzki cienkowarstwowe nakłada się techniką malarską w dwóch lub trzech warstwach o grubości 0,5–1 mm.
Produkty grubowarstwowe (samorozlewne), na które składa się kilka warstw lakieru podkładowego i nawierzchniowego o grubości 2–5 mm, rozprowadza się za pomocą pac, a następnie roluje wałkiem kolczastym w celu odpowietrzenia. Z kolei w posadzkach grubowarstwowych (szpachlowych) grubsza warstwa, często zawierająca kruszywa, jest rozprowadzana i zacierana ręcznie lub mechanicznie.
Koszty założenia tarasu z powłoką z farby
- piasek – 2 t × 30 zł/t = 60 zł;
- beton klasy C12/15 – 2 m³ × 270 zł/m³ = 540 zł;
- hydroizolacja – 20 m² × 50 zł/m² = 1000 zł;
- warstwa spadkowa – beton klasy C12/15 – 0,8 m³ × 270 zł/m³ = 270 zł;
- preparat gruntujący do betonu – 20 m² × 10 zł/m² = 200 zł;
- farba do betonu – 20 m², 10 zł/m² = 200 zł.
Łącznie: ok. 2270 zł
Koszty założenia tarasu z powłoką z żywicy
- piasek – 2 t × 30 zł/t = 60 zł;
- beton klasy C12/15 – 2 m³ × 270 zł/m³ = 540 zł;
- hydroizolacja – 20 m² × 50 zł/m² = 1000 zł;
- warstwa spadkowa – beton klasy C12/15 – 1 m³ × 270 zł/m³ = 270 zł;
- preparat gruntujący do betonu – 20 m² × 10 zł/m² = 200 zł;
- posadzka żywiczna wielowarstwowa (preparat gruntujący, żywica, lakier) – 20 m² × 100 zł/m² = 2000 zł.
Łącznie: ok. 4070 zł
4. TARAS DREWNIANY
Drewno to materiał, który niezmiennie cieszy się dużym zainteresowaniem. Jest ceniony przede wszystkim za naturalność. Będzie służył przez lata, pod warunkiem, że nie zapomnimy o jego regularnej konserwacji.
Taras z drewna wymaga oparcia na solidnych podstawach. Jednym z wariantów jest posadowienie go na betonowej płycie. To rozwiązanie jest jednak drogie i pracochłonne – dobrym wyborem będzie wykonanie punktowych podpór z betonu (o przekroju np. 20 × 20 cm) lub wykorzystanie bloczków fundamentowych.
Betonowe podpory ustawia się na równym podłożu, co 1 m. Do nich, za pomocą kotew bądź kątowników, mocuje się drewniane legary. Ich przekrój należy dostosować do rozstawu podpór i grubości desek tworzących powierzchnię tarasu. Legary trzeba rozdzielić od betonu papą lub używając odpowiednich mocowań stalowych (najczęściej w kształcie litery U), ponieważ w zetknięciu z wilgotnym betonem uległoby korozji biologicznej.
Kolejnym krokiem jest mocowanie desek tarasowych. Nie należy stosować elementów szerszych niż 15 cm, ponieważ mogłyby się wypaczyć. Deski przytwierdza się do legarów za pomocą wkrętów ze stali nierdzewnej, ocynkowanych lub fosfatowanych, albo łączników typu click. Aby ułatwić odprowadzanie wody z powierzchni i poprawić wentylację, należy nie tylko pamiętać o nachyleniu powierzchni tarasu od ściany budynku do ogrodu, ale też zastosować między deskami szczeliny o szerokości ok. 1 cm.
Żywotność tego typu tarasu w dużej mierze zależy od rodzaju drewna użytego do budowy. Najbardziej odporne na wilgoć, korozję biologiczną i ścieranie są egzotyczne gatunki, takie jak tek, bangkirai czy lapacho. Niestety, są znacznie droższe od drewna europejskiego, dlatego inwestorzy często wybierają rodzimy świerk czy sosnę. Innym wariantem jest zastosowanie drewna modrzewiowego albo tzw. termojesionu. To polski jesion, poddany obróbce termicznej w temperaturze ok. 200°C. Dzięki temu zabiegowi staje się bardziej wytrzymały i mniej nasiąkliwy. Aby zwiększyć odporność drewna na wilgoć i korozję biologiczną, impregnuje się je przemysłowo, albo pokrywa samodzielnie impregnatem, olejem itp.
Koszty założenia tarasu z drewna
- betonowe podpory – 16 szt. × 20 zł/szt. = 320 zł;
- legary i elementy montażowe – 500 zł;
- deski tarasowe świerkowe – 20 m² × 60 zł/m² = 1200 zł.
Łącznie: ok. 2020 zł
5. TARAS Z KOMPOZYTU
Innym, zyskującym coraz większą popularność pokryciem tarasowym, są panele kompozytowe WPC (Wood Plastic Composite). Wytwarza się je z włókien drzewnych i PVC. Dzięki takiemu połączeniu, z wyglądu przypominają drewno, ale jednocześnie są odporne na trudne warunki atmosferyczne – deszcz, śnieg i silne nasłonecznienie.
Na etapie produkcji są szczotkowane, dzięki czemu ich wierzchnia warstwa jest antypoślizgowa. Panele WPC są oferowane jako gładkie lub ryflowane, czyli z rowkami. Kupuje się je w zestawie do samodzielnego montażu.
Przeznaczone pod nie podłoże musi być stabilne i równe. Może być to płyta betonowa lub teren wyłożony kostką betonową. Pierwszym krokiem jest przymocowanie do nawierzchni – za pomocą wkrętów – legarów. Najczęściej rozstawia się je co ok. 30 cm, ale parametry zawsze muszą być zgodne z instrukcją producenta.
Następnie na wspornikach umieszcza się klipy montażowe, a w nie wpina profile. Ostatni etap to zamontowanie elementów wykończeniowych – listew i zaślepek.
Koszty założenia tarasu z kompozytu
- żwir – 10 t × 60 zł/t = 600 zł;
- beton klasy C12/15 – 2 m³ × 270 zł/m³ = 540 zł;
- legary i elementy montażowe – 850 zł;
- kompozytowe deski tarasowe – 20 m² × 200 zł/m² = 4000 zł
Łącznie: ok. 5990 zł
Źródło: magazyn Budujemy Dom 6/2017, tekst: Norbert Skupiński, zdjęcie tytułowe: Libet. |