Taras na gruncie | Rodzaje, materiały i koszty wykonania

O czym pamiętać robiąc taras na gruncie?

Wielu inwestorów budujących dom właśnie taras uważa za jeden z jego głównych atutów. Możliwość spożywania posiłków, odpoczywania czy pracy blisko natury wydaje się bardzo kusząca. Aby jednak cieszyć się z tego miejsca, należy wybrać optymalną technologię budowy tarasu i dopilnować, aby go prawidłowo wykonano.

Taras powinien być:

• solidny - to kluczowa cecha, wziąwszy po uwagę, że taras jest stale wystawiony na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych -deszczu, śniegu, a także bardzo niskiej i wysokiej temperatury. Solidność odnosi się zarówno do zastosowania odpowiednich materiałów, jak i przeprowadzenia budowy zgodnie ze sztuką budowlaną;
  
  
• optymalnych rozmiarów - taras nie powinien być zbyt mały. O wygodnym korzystaniu można mówić wtedy, gdy zmieści się na nim przynajmniej standardowej wielkości stół ogrodowy z czterema krzesłami, a także grill i ewentualnie jakaś przestrzeń dla dzieci. Przyjmuje się, że taras powinien mieć powierzchnię przynajmniej 20 m². Z drugiej strony nawet w przypadku dużej działki, nie warto planować tarasu o zbyt dużych rozmiarach. Taka przestrzeń zdominuje otoczenie, a i tak nie będziemy w stanie jej całej wykorzystać;
  
  
• estetyczny - taras to ważny element architektoniczny, powinien więc pasować do elewacji i otoczenia domu. Do jego budowy warto dobierać materiały, które będą się dobrze prezentowały. Wtedy też z pewnością przebywanie na tarasie będzie bardziej przyjemne;
  
  
• łatwy w wykonaniu - stopień skomplikowania tarasu często ma duży wpływ na koszt jego budowy. Inwestorzy dysponujący ograniczonym budżetem wybiorą więc zapewne wariant możliwy to wykonania szybciej, a co za tym zazwyczaj idzie - taniej. Wpływ na koszt ma nie tylko technologia budowy, ale i kształt tarasu. Budowa elementu o bardziej skomplikowanych kształtach (półkolistych, nieregularnych) będzie się wiązała m.in. z większymi stratami materiałowymi, co będzie miało odbicie w większych wydatkach.
  
  

Rodzaje tarasów na gruncie – 5 przykładów

1. TARAS NA GRUNCIE WYKOŃCZONY PŁYTKAMI

Jak wspomniano, od lat najpopularniejszym rozwiązaniem jest wykonanie betonowej płyty i wykończenie jej płytkami ceramicznymi. Taki taras jest funkcjonalny i trwały - pod warunkiem, że zostanie wykonany fachowo, a do budowy zostaną użyte odpowiednie materiały. Niestety, mimo rozpowszechnienia się tej technologii, nagminnie można zaobserwować, że na tego typu tarasach posadzka ceramiczna odspaja się od podłoża.

Zanim wyjaśnimy, dlaczego tak się dzieje, przyjrzyjmy się, jak od podstaw wygląda wznoszenie takiego elementu. Pierwszym krokiem jest wyznaczenie zarysu tarasu i usunięcie ziemi urodzajnej. Następnie wyrównuje się teren i usypuje warstwę piasku. Tak przygotowane podłoże należy dokładnie zagęścić. W kolejnym etapie wylewa się betonową płytę o grubości ok. 10 cm. Beton powinien mieć klasę co najmniej C12/15 (B 15). Niezbędnym elementem jest hydroizolacja umieszczona na płycie tarasu. Mogą to być dwie warstwy papy podkładowej na osnowie z włókien szklanych lub folia z tworzywa sztucznego.

Następna jest warstwa wyrównawczo-spadkowa o grubości minimum 4 cm, wykonana z betonu klasy przynajmniej C12/15 lub masy posadzkowej. Trzeba pamiętać, że każdy taras musi mieć przynajmniej 2% spadek w kierunku ogrodu, dlatego jeśli sama płyta betonowa nie ma takiego nachylenia, to należy odpowiednio ukształtować warstwę spadkową.

Następnym etapem jest ułożenie izolacji podpłytkowej z elastycznej zaprawy wodoszczelnej lub płynnej folii. Ma ona chronić przed wnikaniem przez spoiny i mikropęknięcia wody w betonowe podłoże. Na tak przygotowanym podłożu układa się płytki, nakładając zaprawę zębatą pacą zarówno na podłoże, jak i na kafelki. Klej musi być rozprowadzony równomiernie, dzięki czemu pod płytkami nie zostaną puste przestrzenie, w których mogłaby zatrzymywać się woda.

Kluczowe jest zastosowanie elastycznej zaprawy i fugi (musi mieć ona szerokość minimum 5 mm). Pozwoli to zniwelować naprężenia, jakie powstają na skutek zmian temperatury. W przeciwnym razie płytki będą pękać i odspajać się od podłoża - o czym wspomniano wyżej. Ważne też, by wybierać płytki o niezbyt dużych rozmiarach - o boku 20-30 cm. Aby taras służył przez lata, ceramika powinna być dobrej jakości: mrozoodporna, nienasiąkliwa, antypoślizgowa i odporna na ścieranie.

Innym istotnym elementem, który pozwoli zniwelować naprężenia mogące powodować pękanie poszczególnych warstw, są dylatacje. Najważniejsza jest ok. 2-cm szczelina oddzielająca taras od ścian domu, którą wypełnia się elastycznym materiałem - taśmą dylatacyjną bądź paskiem styropianu. Dylatacje tworzy się również w płycie dociskowej i pomiędzy płytkami. Powinny one dzielić powierzchnię tarasu na pola o wymiarach ok. 3 × 3 m. Te szczeliny mogą być węższe (ok. 1 cm), a wypełnia się je specjalnym silikonem.

Koszty wykonania tarasu wykończonego płytkami

Za materiały potrzebne do wykonania tarasu na płycie wykończonego płytkami o powierzchni 20 m² zapłacimy ok. 4300 zł. Na orientacyjny kosztorys składa się piasek (2 t × 30 zł/t = 60 zł), beton klasy C12/15 (2 m³ × 270 zł/m³ = 540 zł), hydroizolacja (20 m² × 50 zł/m² = 1000 zł), beton klasy C12/15 do wykonania warstwy spadkowej (0,8 m³ × 270 zł/m³ = 270 zł), elastyczna zaprawa uszczelniająca (20 m² × 40 zł/m² = 800 zł), elastyczna zaprawa klejąca (20 m² × 6 zł/m² = 120 zł), płytki gresowe mrozoodporne (20 m² × 60 zł/m² = 1200 zł) oraz elementy wykończeniowe (fuga elastyczna, silikon uszczelniający itp. – ok. 300 zł).

2. TARAS NA GRUNCIE: Z POWŁOKĄ Z ŻYWICY

Wykończenie betonowej konstrukcji płytkami ceramicznymi to niejedyny wariant. Aby ograniczyć koszty, można poprzestać na pomalowaniu betonu specjalną farbą. Takie rozwiązanie jest proste i niedrogie, ale nie ma co się spodziewać spektakularnego efektu. Coraz więcej inwestorów decyduje się więc na wykonanie tarasu z powłoką z żywicy.

Kolejne etapy budowy wyglądają podobnie jak w przypadku tarasu wykończonego płytkami. Tu również ważne są dylatacje i zastosowanie hydroizolacji. Ostatnią warstwę stanowi natomiast żywica, zazwyczaj poliuretanowa (odporna na promieniowanie UV) lub epoksydowa. Materiał ten prezentuje się bardzo efektownie, a do tego pozwala uzyskać idealnie równą, trwałą i łatwą w pielęgnacji powierzchnię.

Posadzki z żywicy dzieli się na cienkowarstwowe, grubowarstwowe samorozlewne oraz grubowarstwowe szpachlowe. Te pierwsze aplikuje się na zagruntowaną płytę betonową techniką malarską w dwóch lub trzech warstwach o grubości 0,5-1 mm. Posadzki grubowarstwowe samorozlewne wykonuje się z kilku warstw lakieru podkładowego i nawierzchniowego o grubości 2-5 mm, które rozprowadza się za pomocą pac, a następnie roluje wałkiem kolczastym w celu odpowietrzenia. Produkty z ostatniej grupy mają postać grubszej warstwy, często z dodatkiem kruszyw. Rozprowadza się je i zaciera ręcznie bądź mechanicznie.

Trwałość i estetyka tarasu z powłoką w ogromnej mierze zależą od tego, czy prace wykonawcze zostaną przeprowadzone zgodnie ze sztuką. A nie jest to proste, ponieważ niezbędne jest zastosowanie odpowiednich proporcji żywic, niezbędnych przerw technologicznych, specjalistycznych narzędzi itp. Decydując się więc na ten wariant, prace najlepiej jest zlecić ekipie z odpowiednim doświadczeniem.

Koszty wykonania tarasu z powłoką z żywicy

Koszt materiałów do wykonania tarasu z powłoką z żywicy jest podobny jak w przypadku tarasu wykończonego płytkami (do 4300 zł). Warstwy konstrukcyjne (podbudowa z piasku, płyta betonowa, hydroizolacja i warstwa spadkowa) są bowiem identyczne, różnice dotyczą tylko wykończenia. Betonowa warstwa spadkowa wymaga zagruntowania (pochłonie to ok. 200 zł) i dopiero wtedy można przystąpić do nakładania żywicy. Jej ceny są zróżnicowane - średnio można przyjąć, że za wykończenie tarasu o powierzchni 20 m² zapłacimy ok. 2000 zł (ok. 100 zł/m²).

3. TARAS NA GRUNCIE: NA PODBUDOWIE Z KOSTKĄ

W ostatnich latach coraz więcej inwestorów rezygnuje z tarasu, którego konstrukcję stanowi betonowa płyta. Jak opisano wyżej, jej wykonanie jest bowiem dość kosztowne i zabiera sporo czasu. A i tak efekty nie zawsze są zadowalające - co można zaobserwować na wielu tego typu przydomowych inwestycjach.

Obecnie dużą popularnością cieszą się tarasy na podbudowie, wykończone kostką betonową (rzadziej płytami tarasowymi). Taka konstrukcja -wykonana prawidłowo - jest trwała, niedroga i szybka do wykonania. Dzięki bogatej ofercie rynkowej (szerokiej gamie wzorów i kolorów), kostkę można bez problemu dopasować do charakteru budynku. Wygląd tarasu zależy również od odległości pomiędzy progiem drzwi tarasowych a poziomem terenu na posesji - kostkę można ułożyć na równi z powierzchnią działki, na niewielkim nasypie (np. ze zboczami obsianymi trawą), lub na większym podwyższeniu - z brukowanymi schodami. Ważne, aby taras miał ok. 2% spadek w kierunku ogrodu.

W porównaniu do wykonania płyty, prace przy tarasie na podbudowie z kostką nie są zbyt skomplikowane. Ważne jest jednak dokładne zagęszczanie kolejnych warstw podbudowy - bez tego konstrukcja nie będzie stabilna.

Roboty zaczyna się od usunięcia humusu i ułożenia pasów geowłókniny na utwardzonym, ale przepuszczalnym podłożu. Dzięki temu materiałowi podbudowa kostki nie będzie się mieszała z gruntem rodzimym. Na geowłókninie usypuje się warstwę żwiru bądź kruszywa łamanego (frakcja 4-31 mm) o grubości ok. 20 cm. Następną warstwę o grubości ok. 5 cm stanowi podsypka piaskowa, którą po usypaniu trzeba wyrównać i zagęścić (ubić). Po tym można przystąpić do układania kostki betonowej. Brzegi elementów należy dobijać za pomocą gumowego młotka. Ostatnim krokiem jest wypełnienie fug drobnym piaskiem.

Koszty wykonania tarasu na podbudowie z kostką

Jednym z głównych argumentów przemawiających za wyborem tej technologii są stosunkowo niskie koszty wykonania. To wykonania tarasu na podbudowie wykończonego kostką potrzebne będą: geowłóknina (20 m² × 3 zł/m² = 60 zł), żwir (10 t × 60 zł/t = 600 zł), piasek (2 t × 30 zł/t = 60 zł) i kostka betonowa (20 m² × 40 zł/m² = 800 zł). Za całość zapłacimy więc niewiele ponad 1500 zł, czyli blisko trzy razy mniej, niż za taras na płycie.

4. DREWNIANY TARAS NA GRUNCIE

Tego typu tarasy od lat mają swoich zwolenników. Drewno cenione jest przede wszystkim za naturalność. Poza tym bardzo dobrze się prezentuje i jest solidne - pod warunkiem, że będzie regularnie konserwowane. Trwałość tarasu z drewna zależy też od tego, jaki gatunek wybierzemy. Najbardziej żywotne są gatunki egzotyczne: tek, bangkirai czy lapacho. Dzięki temu, że są bardzo gęste i zawierają dużo garbników (naturalnych substancji impregnujących), charakteryzują się bardzo dużą odpornością na wilgoć, korozję biologiczną i ścieranie.

Niestety - takie drewno jest drogie. Dlatego wielu inwestorów na taras wybiera nawet kilkukrotnie tańsze drewno europejskie, np. sosnę lub świerk. Ważne, by było ono zaimpregnowane przemysłowo, czyli nasycone preparatem chroniącym przed wilgocią i korozją biologiczną, co pozwoli zwiększyć jego trwałość.

Drewniane elementy tarasu można ułożyć zarówno na betonowej płycie, jak i punktowych podporach z betonu (o przekroju np. 20 × 20 cm) lub bloczkach fundamentowych. To drugie rozwiązanie jest znacznie tańsze. Podpory ustawia się na równym podłożu, co 1-1,5 m. Na nich, za pomocą kotew lub kątowników, montuje się drewniane legary o przekroju dostosowanym do obciążenia tarasu. Drewno nie może się stykać z wilgotnym betonem, bo skutkowałoby to jego korozją biologiczną. Dlatego oba materiały należy rozdzielić papą lub do połączenia użyć metalowych łączników w kształcie litery "U".

Po zamocowaniu legarów można przystąpić do montażu desek. Układa się je wzdłuż spadku, aby spływała po nich woda opadowa. Temu służy też zachowanie ok. 1-cm odstępów między deskami. Do ich przytwierdzania wykorzystuje się wkręty ze stali nierdzewnej lub łączniki typu click. Uwaga! Na taras należy stosować deski o maksymalnej szerokości 15 cm (szersze łatwiej się wypaczą).

Koszty wykonania tarasu drewnianego

Koszt wykonania tarasu z drewna zależy przede wszystkim od tego, jaka będzie jego konstrukcja oraz jaki rodzaj drewna zastosujemy. Dla naszych wyliczeń przyjmiemy wersję budżetową. Niezbędne będą betonowe podpory (16 szt. × 20 zł/szt. = 320 zł), legary i elementy montażowe (ok. 500 zł) oraz deski tarasowe świerkowe (20 m² × 75 zł/m² = 1500 zł). W takim wariancie za materiały zapłacimy niewiele ponad 2300 zł.

5. TARAS NA GRUNCIE: Z KOMPOZYTU

Od kilku lat drewno coraz częściej zastępowane jest przez panele kompozytowe WPC (Wood Plastic Composite). Produkuje się je z włókien drzewnych i PVC. Przypominają drewno, ale nie mają jego wad – są odporne na promieniowanie słoneczne i nie paczą się pod wpływem wilgoci. Nie ma więc obawy o to, że panele będą ulegały zniekształceniom. Można zdecydować się na elementy o gładkiej lub ryflowanej powierzchni, z której łatwiej spływa woda opadowa.

Montaż tarasu z kompozytu jest jeszcze prostszy niż w wariancie z drewnem. Panele są bowiem oferowane w zestawach do samodzielnego montażu.

Ważne, by podłoże było równe. Może być to betonowa płyta lub nawierzchnia z kostki brukowej. Do takiej nawierzchni przy użyciu wkrętów mocuje się legary. Ich rozstaw to najczęściej ok. 30 cm, choć zawsze należy go dostosować do zaleceń producenta. Kolejnym krokiem jest umieszczenie na legarach klipów montażowych i wpięcie w nie profili. Ostatni etap to zamontowanie listew wykończeniowych i zaślepek.

Koszty wykonania tarasu z kompozytu

Taras z kompozytu to najdroższa z prezentowanych tu opcji. Za legary i elementy montażowe zapłacimy ok. 800 zł, a za kompozytowe deski tarasowe - ok. 4000 zł (200 zł/m²). Łącznie to ok. 4800 zł. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że z montażem wiele osób poradzi sobie samodzielnie. Nie trzeba więc doliczać robocizny - jak w poprzednich wariantach.

Ważna impregnacja kostki

Aby ułożona na tarasie kostka betonowa dobrze prezentowała się przez lata, warto ją zaimpregnować (o ile nie zrobiono tego w zakładzie wytwórczym). Pozwoli to zmniejszyć jej nasiąkliwość, zwiększyć odporność na ścieranie oraz uodpornić na powstawanie wykwitów.

W wyniku impregnacji na powierzchni kostki powstanie niewidoczna powłoka, która uszczelni strukturę materiału, aby nie wnikały w nią zanieczyszczenia i nie powstawały trwałe plamy, o które na tarasie, gdzie często spożywa się posiłki, nietrudno.

Impregnację wykonuje się po ułożeniu kostki, a przed wypełnieniem fug. Nawierzchnia musi być dokładnie oczyszczona z pyłu i innych zabrudzeń oraz sucha. Impregnat w postaci płynnej przeznaczony do kostki i płyt nanosi się za pomocą pędzla, wałka lub metodą natryskową. Liczba warstw impregnatu zależy od chłonności podłoża i zaleceń producenta.