Jak wygląda dumek jałowcowy?
Dumek jałowcowy (Lamprodila festiva) to owad z rodziny bogatkowatych, który pierwotnie występował głównie na jałowcach, ale w ostatnich latach coraz częściej atakuje również tuje.
Dorosłe osobniki dumka jałowcowego mają charakterystyczny, smukły kształt typowy dla chrząszczy z rodziny bogatkowatych. Osiągają około 6–10 mm długości, a ich ubarwienie jest wyjątkowo efektowne – metaliczna zieleń grzbietu kontrastuje z licznymi, wyraźnymi, niebieskimi plamkami. Dorosłe owady pojawiają się od późnej wiosny do lata (mniej więcej maj–sierpień).
Jak rozpoznać objawy żerowania?
Objawem obecności dumka jałowcowego jest stopniowe żółknięcie, a następnie zamieranie całych tui lub pojedynczych pędów. Te symptomy trudno odróżnić od skutków suszy czy chorób grzybowych, dlatego konieczna jest lustracja pod korą. Gdy zauważysz takie zmiany, warto dokładnie obejrzeć roślinę. Pod korą obumierających gałęzi często widać kręte korytarze wydrążone przez larwy. Są one wydłużone i żerują wewnątrz pędów, skutecznie osłabiając roślinę.
Dlaczego jest groźny?
Larwy rozwijają się ukryte w tkankach, więc standardowe opryski często nie działają, a uszkodzenia odcinają dopływ wody i asymilatów. W efekcie krzew słabnie i może zamierać całymi sekcjami. Ponieważ dorosłe owady pojawiają się w sezonie i mogą zasiedlać kolejne rośliny, zaniechanie szybkiej reakcji zwykle kończy się rozszerzaniem szkód w żywopłocie.
Jak zwalczać dumka jałowcowego?
Najwyższą skuteczność daje usuwanie i niszczenie (spalenie/utylizacja) silnie zasiedlonych roślin lub porażonych części zanim dorosłe owady wylecą – czyli przed szczytem aktywności od maja do sierpnia. W praktyce: wycięte fragmenty nie powinny pozostawać na posesji, by nie dopuścić do dokończenia rozwoju szkodnika. Regularne lustracje (zwłaszcza nasłonecznionych pni i pędów) pozwalają wychwycić wczesne żerowanie.
Środki chemiczne (np. z grupy pyretroidów) mogą ograniczać liczebność dorosłych na powierzchni roślin, ale nie docierają do larw pod korą, dlatego traktuj je wyłącznie jako wsparcie i stosuj ściśle według etykiety. Pomocne bywa też wspieranie naturalnych wrogów (ptaki ogrodowe) przez budki i poidełka, choć to działania uzupełniające.
Profilaktyka – jak zapobiec atakowi?
Zapobieganie jest zawsze łatwiejsze niż leczenie. Utrzymuj tuje w dobrej kondycji, regularnie podlewaj w czasie suszy i nawoź odpowiednio do pory roku. Usuwaj i niszcz porażone fragmenty pędów, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się szkodnika. Jeśli w pobliżu rosną jałowce – monitoruj je równie uważnie, bo mogą być źródłem problemu.
Zdjęcie: Lamprodila festiva (Linnaeus, 1767) Syn.: Palmar festiva (Linnaeus, 1767) / Udo Schmidt, CC BY-SA 2.0