Impregnacja oraz ochrona drewnianych mebli i architektury ogrodowej

Jak zabezpieczyć drewno na lata?

Impregnaty różnego typu chronią drewno przed rozwojem grzybów, pękaniem i szarzeniem. Jednak impregnacja to zwykle dopiero pierwszy etap konserwacji. Dalszą ochronę (i dekorację) zapewnia warstwa lakieru, lakierobejcy, emalii bądź oleju (sam impregnat zostałby szybko wymyty przez wodę). Preparaty warto kupować w specjalistycznych sklepach, gdzie można liczyć na fachową pomoc w ich doborze.

W ogrodzie najlepiej sprawdza się drewno zabezpieczone fabrycznie w sposób ciśnieniowy (impregnat wnika w materiał bardzo głęboko) – wystarczy co kilka lat odnawiać zewnętrzną powłokę z lakieru albo farby. Drewno, które nie zostało zabezpieczone wspomnianą metodą, należy zakonserwować samemu (przy użyciu pędzla czy wałka) i powtarzać ten zabieg raz na kilka sezonów.

Jakie rodzaje drewna są szczególnie narażone na zniszczenie?

Pod szczególną ochroną powinny się znaleźć elementy wystawione na działanie czynników atmosferycznych, drewno miękkie i drewno nieoheblowane.

Zabezpieczenie elementów stale narażone na zamoknięcie i silne nagrzewanie od słońca wymaga wiele uwagi. Przede wszystkim dotyczy to płotów, elewacji, wiat, tarasów i elementów małej architektury (altan, trejaży itd.). Problem ten nie występuje w przypadku przenośnych elementów, jak meble ogrodowe, które można łatwo schować pod zadaszenie w razie niesprzyjającej aury.

Drewno miękkie, czyli np. sosna, świerk, topola, jest niezbyt trwałe, bo łatwo chłonie wodę. Większą odporność wykazuje zdecydowanie drewno tzw. twarde. Jest to drewno dębu, buka, jesionu, grabu, cisu oraz egzotyczne.

Drewno nieoheblowane również łatwo chłonie wodę. By zwiększyć jego żywotność, warto je oheblować.

Impregnację przeprowadza się co kilka lat – gdy drewno zaczyna zmieniać kolor. To, jak często trzeba powtarzać zabieg, zależy przede wszystkim od stopnia narażenia budulca na oddziaływanie czynników atmosferycznych. Najbardziej narażone na niszczenie jest zatem drewno w obrębie tarasów, elewacji, ogrodzeń, fot. Bonde

Czym impregnować drewno?

Impregnaty wnikają głęboko w strukturę drewna, zabezpieczając je, a niekiedy też nadając kolor powierzchni (gdy zawierają pigmenty). Nie tworzą lakierowej powłoki i są transparentne – nie kryją słojów drewna. Dostępne na rynku preparaty mają różne działanie. Przeznaczenie danego wyrobu określone jest na etykiecie – producenci podają zazwyczaj przykładowe zastosowanie – np. do fasad, ogrodzeń albo do stosowania wewnątrz budynku.

Niektórych można używać tylko we wnętrzach, innych – jedynie na zewnątrz. Sięgając po dany produkt, warto upewnić się, czy zabezpieczy on drewno kompleksowo – przed działaniem rozmaitych czynników, np. pleśni, grzybów i owadów. Niektóre preparaty nie tylko chronią drewno, ale też leczą zagrzybione fragmenty. Jeszcze inne zapewniają ochronę przeciwogniową.

Impregnaty dzieli się przede wszystkim na wodorozcieńczalne i rozpuszczalnikowe, zależnie od tego, jaki rozcieńczalnik został użyty do produkcji. I jedne i drugie mogą mieć właściwości barwiące.

Impregnaty wodorozcieńczalne

Na rynku coraz więcej jest preparatów wodnych, o bardzo dobrych właściwościach impregnujących, przeznaczonych do stosowania wewnątrz i na zewnątrz budynków. Wyroby tego typu mają wiele zalet – przede wszystkim są wydajne i bezwonne. Chronią przed wilgocią, owadami i mikroorganizmami. W przeciwieństwie do innych impregnatów, wnikają również w lekko wilgotne drewno. Nie są natomiast polecane w przypadku starego, wysuszonego materiału, bo mogą spowodować jego pęcznienie i pękanie.

Impregnaty rozpuszczalnikowe

Stosowane są wewnątrz i na zewnątrz budynków. Zapewniają bardzo skuteczną ochronę przed wilgocią, szkodnikami i promieniami UV. Mogą służyć do konserwacji porażonego, starego i mocno wysuszonego drewna.

Jak chronić i pielęgnować drewno, czyli warstwa dekoracyjno-ochronna z lakieru, oleju lub emalii

Drewno zabezpieczone impregnatem pokrywa się dodatkowo lakierem, lakierobejcą, farbą lub specjalnym olejem. Wybór produktu zależy od tego, jaki chcemy uzyskać efekt.

W ogrodach rustykalnych, dobrze prezentuje się drewno w naturalnym wydaniu – z powłoką transparentną, niezmieniającą barwy drewna – a także malowane na intensywne kolory. Ta druga opcja kojarzy się również ze stylem nowoczesnym. Meble czy drewniane konstrukcje w pastelowych odcieniach – nawiązują zaś do ogrodów angielskich.

Lakierowanie drewna
Na zewnątrz należy stosować lakiery specjalnie przeznaczone do tego celu. Tworzą one elastyczną powłokę. Lakier do malowania parkietów użyty na zewnątrz szybko popęka (w szczeliny dostanie się woda, a stąd już tylko krok do rozwoju grzybów).

Jeśli to możliwe, impregnację przeprowadzajmy pod zadaszeniem (albo poczekajmy na ładną pogodę) – drewno nie może być narażone na wilgoć ani w trakcie, ani po zabiegu impregnacji. Czas schnięcia preparatów jest bardzo zróżnicowany, fot. Vidaron

Lakierobejca
Jest to lakier barwiący – tworzy więc powłokę transparentną, podkreślającą naturalny rysunek słojów, najczęściej w kolorze brązowym, zielonym lub niebieskim. Często używa się go do malowania mebli i płotów – bo jednocześnie zabezpiecza i dekoruje.

Emalia
Tworzy kryjącą warstwę, przez którą drewno traci nieco swój naturalny, szlachetny wygląd. Farb często się jednak używa do odnawiania mebli czy płotów malowanych już wcześniej w ten sposób. Rzadko natomiast do wykańczania nawierzchni tarasu – powłoka emalii nie jest zbyt odporna na uszkodzenia (wsiąka dość płytko i tworzy warstwę uniemożliwiającą oddychanie drewna).

Olej
Wnika głęboko, chroniąc drewno przed wchłanianiem wilgoci. Zabezpieczane w ten sposób – cieszy oczy długie lata. Olejem najczęściej pokrywa się deski tarasowe. Preparat nakłada się, dopóki drewno „pije”; nadmiar należy koniecznie usunąć.