Spis treści
Plamy na liściach pomidorów – najczęstsze objawy chorób
Istnieje szereg chorób pomidorów powodowanych przez różne czynniki, których objawem może być powstawanie różnego rodzaju plam. Warto pamiętać, że odbarwienie lub zasychanie brzegów liści, a także różnego rodzaju zaburzenia w wybarwieniu liści mogą być spowodowane także niedoborem składników pokarmowych (mikro i makroelementów) lub błędów w nawożeniu (np. zbyt duża dawka nawozu). Do najczęściej występujących chorób pomidorów należą:
Zaraza ziemniaka
Uznawana za najgroźniejszą chorobę grzybową pomidora, pochodzącą od spokrewnionego z pomidorem ziemniaka. Infekcjom sprzyja nadmiar wilgoci w glebie oraz mokra i chłodna pogoda w trakcie lata. Pierwsze objawy widoczne są zwykle na początku lata (w czerwcu) i mają postać szarych, powiększających się plam na powierzchni liści, przy czym czernieją także pędy i nerwy liściowe.
Z czasem, szczególnie w warunkach wysokiej wilgotności, na powierzchni palm pojawia się także szaro-biały nalot, a podobne plamy obejmują także owoce. W wyniku infekcji powodowanej przez zarazę ziemniaka, pomidory często bardzo szybko zamierają (w czasie kilku dni).
Aby zwalczać chorobę lub ograniczyć jej rozwój należy (zaraz po zauważeniu pierwszych objawów) wykonać opryski (lub podlać roztworem) preparatami przeznaczonymi do ochrony przed chorobami grzybowymi.
Mączniak prawdziwy pomidora
Podobnie, jak w przypadku innych roślin (także ozdobnych), charakterystycznym i łatwym do zauważenia objawem tej choroby grzybowej jest powstawanie plam z białym, mączystym nalotem na górnej stronie liści. Jasne, początkowo drobne plamki, szybko zlewają się ze sobą, zajmując często cały liść (objawy mogą pojawiać się także na pędach i ogonkach liściowych).
W celu zwalczenia mączniaka należy jak najszybciej po zauważeniu objawów (są widoczne zwykle z początkiem czerwca) wykonać opryski środkami do zwalczania mączniaka.
Alternarioza pomidora
Choroba grzybowa porażająca głównie pomidory gruntowe, a jej rozwojowi sprzyja ciepła, upalna (a jednocześnie z dużą ilością opadów) pogoda w lecie. Objawem rozwoju choroby są ciemnobrunatne, ograniczone nerwami plamy, pojawiające się na liściach (układają ją się one koncentrycznie). Z czasem plamy zasychają, a blaszka liściowa w tym miejscu wykrusza się. W wyniku powstawania coraz większej ilości plam liście z czasem żółkną, zwijają się i zamierają.
W celu zwalczania alternariozy stosowane są podobne preparaty, jak przy zwalczaniu zarazy ziemniaka, a także preparatami naturalnymi, np. Biosept Active.
Szara pleśń
Jedna z częstszych chorób grzybowych, atakująca wiele roślin użytkowych i ozdobnych. Sprzyjają jej niewłaściwe warunki uprawy lub pogodowe, np. zbyt duże zgęszczenie roślin, nadmierna wilgotność i brak przewiewu oraz długotrwałe opady deszczu. Objawia się powstawaniem na liściach, pędach i owocach żółtawych lub częściej szarych, stopniowo powiększających się plam pokrytych biało-szarawym, puszystym nalotem. W wyniku infekcji liście zasychają, a choroba atakuje także łodygi i owoce, co powoduje ich zamieranie i gnicie.
Po zauważeniu pierwszych objawów szarej pleśni na pomidorach należy zastosować preparaty przeznaczone do zwalczania tej choroby.
Szkodniki powodujące plamy na liściach pomidora
Bardzo często plamy lub odbarwienia liści pomidorów powstają w wyniku żerowania wciornastków – zachodniego lub tytoniowca. Ten pierwszy powoduje najczęściej powstawanie małych (kilkumilimetrowych), nieregularnych białych plamek, które z czasem ciemnieją i stają się beżowe. Z kolei żerowanie wciornastka tytoniowca objawia się powstawaniem także drobnych szaro-białych plamek, które skupione są głównie wzdłuż nerwów liści; plamki z czasem obejmują większą część liści, które żółkną i zasychają.
Innym, dość często spotykanym szkodnikiem, który żeruje na liściach pomidora jest przędziorek szklarniowiec. Objawem jego żerowania jest tworzenie się żółtych, brązowiejących plam (najciemniejszych w środku) na górnej stronie liści, podczas gdy same pajęczaki żerują na dolnej stronie, wysysając sok z roślin.
Na liściach pomidorów często żeruje także miniarka psiankowata, która powoduje powstawanie grup drobnych jasnych i okrągłych plamek przy brzegach liścia; z czasem w wyniku jej żerowania na liściach widoczne są wąskie, jasne korytarze zwane minami.
Do zwalczania przędziorków, miniarki i wciornastków przydatny jest preparat Mospilan lub Karate Zeon.
Jak zapobiegać pojawianiu się plam na liściach pomidora?
Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia chorób lub kłopotów w uprawie pomidorów warto pamiętać, aby:
• nie uprawiać pomidorów rok po roku w tym samym miejscu oraz w bliskim sąsiedztwie innych gatunków psiankowatych (np. papryki lub ziemniaków), ani na stanowisku po tych roślinach;
• wybierać i sadzić odporne na choroby odmiany pomidorów;
• wysiewać zdrowe nasiona pozyskane ze sprawdzonych źródeł (można je także odkazić przed sadzeniem 1% roztworem nadmanganian potasu lub siarczan miedzi),
• wietrzyć codziennie tunele i szklarnie w uprawie pod osłonami;
• podlewać rośliny regularnie, ale umiarkowanie;
• sadzić pomidory we właściwych odstępach (niezbyt gęsto);
• odkazić podłoże przed sadzeniem lub w razie potrzeby wymienić zeszłoroczną glebę.
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: Srdjanns79 / Depositphotos
Ochrona przed mrozem 
Choroby i szkodniki 
Nawozy 
Ziemia / podłoża 
Chwasty 
Środki ochrony roślin 
Ogród bez chemii 
Gryzonie 
Insekty domowe 
