Żółtnica pomarańczowa Maclura pomifera

Żółtnica pomarańczowa (Maclura pomifera) to duży krzew lub małe drzewo z rodziny morwowatych (Moraceae). Naturalnie występuje w Stanach Zjednoczonych, ale bywa też uprawiana w innych rejonach świata jako roślina ozdobna.

Jak wygląda żółtnica pomarańczowa?

Żółtnica pomarańczowa może dorastać do ok. 10-12/15 m wys, jednak w naszym klimacie zwykle osiąga 3-4/5 m wys. Drzewo tworzy gruby, krótki pień, pokryty włóknistą, podłużnie spękaną, brunatną lub brązowo-pomarańczową korą oraz rozwija zaokrągloną koronę, złożoną z licznych, rozgałęzionych pędów, uzbrojonych w ostre, długie (ok. 2 cm.) ciernie pachowe. Roślina rozwija duże, jajowate, ciemnozielone, całobrzegie, błyszczące liście, z wyraźnie zaznaczonym na blaszce unerwieniem, które układają się na pędach skrętolegle. Liście są sezonowe i jesienią, przed opadnięciem, ładnie przebarwiają się na żółto.

Żółtnica jest rośliną dwupienną. Zakwita wiosną (V-VI), rozwijając na jednych egzemplarzach kwiaty żeńskie w postaci długich pręcików, zebranych w duże, kuliste kwiatostany, wyrastające na krótkich szypułkach w kątach tegorocznych przyrostów, a na innych kwiaty męskie, mające formę drobnych, zielonkawych kwiatów, zebranych w główkowate kwiatostany osadzone na długich, zwisających szypułkach w kątach liści.

Po zapyleniu kwiaty żeńskie przekształcają się w duże, kuliste, mięsiste, twarde, wielokrotne owoce, pokryte zielonożółtą, gruzełkowatą skórką i zawierające liczne, białokremowe nasiona (niełupki). Co ciekawe, owoce mogą zawiązać się też na egzemplarzach żeńskich bez udziału męskiego zapylacza, wtedy jednak będą pozbawione nasion. Owoce dla ludzi są niejadalne, ale ponieważ przypominają wyglądem dużą pomarańczę, roślina bywa nazywana "gorzką pomarańczą".

Po uszkodzeniu, wszystkie części rośliny wydzielają białą, lepką substancję nazywaną lateksem.

Jak uprawiać żółtnicę? Jakie wymagania jej zapewnić?

Żółtnica pomarańczowa preferuje słoneczne lub półcieniste stanowiska i żyzne, świeże, próchnicze, przepuszczalne lekko wilgotne gleby. Ze względu na umiarkowaną mrozoodporność (-15/-17/20°C), powinna być uprawiana w najcieplejszych rejonach naszego kraju, na ciepłych, osłoniętych od wiatru stanowiskach. Jeśli zima będzie chłodna, roślina może nie kwitnąć i nie owocować.

Żółtnicę rozmnaża się głównie przez nasiona, co jednak w amatorskich warunkach jest dość trudne.

Pielęgnacja, czyli jak dbać o roślinę?

Żółtnica pomarańczowa nie jest szczególnie trudna w uprawie, gdyż nie oczekuje systematycznego podlewania ani ochrony przed chorobami i szkodnikami. Podłoże wokół niej warto natomiast ściółkować kompostem, który nie tylko ochroni ziemię przed wysychaniem, ale też wzbogaci podłoże w próchnicę i zabezpieczy korzenie rośliny przed zimowym chłodem. Ponieważ żółtnica posiada umiarkowaną mrozoodporność, młode egzemplarze przez kilka pierwszych lat poleca okrywać się na zimę np. włókniną.

Roślinę warto też systematycznie przycinać wczesną wiosną, przed rozpoczęciem wegetacji, co pozwoli zachować jej ładny, kompaktowy pokrój.

Zastosowanie ozdobne żółtnicy pomarańczowej

Żółtnica pomarańczowa uprawiana jest w naszym klimacie głównie jako roślina kolekcjonerska w arboretach i ogrodach botanicznych, rzadziej w ogrodach przydomowych. Dobrze prezentuje się jako soliter na trawniku.

W najcieplejszych rejonach kraju można pokusić się też o stworzenie z niej żywopłotu, ponieważ roślina bardzo dobrze znosi cięcie i w swojej ojczyźnie często wykorzystywana jest jako roślina żywopłotowa.

Odmiany żółtnicy pomarańczowej

Istnieje ciekawa odmiana żółtnicy 'White Shield', która nie owocuje i nie posiada cierni, jednak w Polsce jest na chwilę obecną trudno dostępna.

Zdjęcia: kateej, Igor, Zsuzsanna / AdobeStock

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!