Topola osika (Populus tremula) nazywana też topolą drżącą, to gatunek drzewa zaliczany do rodziny wierzbowatych (Salicaceae). Roślina pochodzi z północnej Afryki, Azji oraz Europy i jest powszechnie spotykana na terenie całej Polski (głównie w lasach).
Topola osika to krótkowieczne, wysokie (30 m), smukłe drzewo o strzelistym, prostym pniu. Posiada ono gładką, oliwkowozieloną, u starszych drzew nieco spękaną korę i luźną, wąską, stożkowatą koronę.
Liście rośliny są jajowate lub okrągłe, ząbkowane na brzegach i osadzone na długich, cienkich, bocznie spłaszczonych ogonkach. Z wierzchu są ciemnozielone i matowe, od spodu jaśniejsze. W młodym wieku mają czerwonawy odcień, później zielenieją, a jesienią przebarwiają się na kolor żółtopomarańczowy.
Drzewo jest dwupienne (tworzy tylko kwiaty męskie lub tylko żeńskie) i wydaje liczne, drobne kwiaty zebrane w wiszące, walcowate, dość długie kotki (III-IV). Po zapyleniu kwiaty żeńskie przekształcają się w puszyste owocostany, zawierające mnóstwo drobnych, orzeszkowatych nasion z kępkami białych, lekkich włosków, przypominających watę (dojrzewają w V-VI i są rozsiewane przez wiatr).
Topola osika korzeni się głęboko i szeroko. Tworzy też bardzo liczne odrosty korzeniowe!
Wymagania i uprawa
Topola osika to jedno z najmniej wymagających drzew rodzimych. Oczekuje słonecznego stanowiska (roślina światłożądna), ale poradzi sobie na każdej przeciętnej, a nawet słabej, umiarkowanie wilgotnej glebie ogrodowej. Doskonale znosi mróz, suszę, upał i zanieczyszczenia powietrza. Nie lubi tylko cienia i mokrego podłoża.
Nie jest podatna na choroby i szkodniki.
Rozmnaża się przez wysiew nasion lub odrosty korzeniowe.
Zastosowanie
Topola osika jako gatunek wykorzystywana jest głównie do rekultywacji terenów zniszczonych i nieużytków. Dawniej traktowana jako jedno z podstawowych drzew parków i zieleni miejskiej.
Ze względu na znaczne rozmiary i dość dużą inwazyjność, nie jest polecana do uprawy w ogrodach. Wyjątek stanowią jej odmiany ozdobne, o mniejszych rozmiarach i ciekawszym pokroju. Można sadzić je w ogrodach jako solitery lub komponować z innymi drzewami ozdobnymi. Odmiany o kolumnowym pokroju mogą być też wykorzystywane do tworzenia szpalerów.
Wybrane odmiany
- 'Erecta' – odm. o gęstym, kolumnowym pokroju (wys. ok. 10-15 m.)
- 'Pendula' – odm. o zwisających pędach i płaczącym pokroju
Ciekawostki
Topola osika to bohaterka wielu legend. Jej drewnu przypisywano właściwości magiczne, pomagające min. walczyć z wampirami.
Drzewo to zawdzięcza swoją nazwę (topola drżąca lub osika drżąca) od tego, że przy najmniejszym podmuchu wiatru, liście energicznie się poruszają – drżą i szeleszczą.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Hans Braxmeier/Pixabay, Haeferl/CC BY-SA 3.0/Wikimedia Commons
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
