Szeflera najwytworniejsza (Plerandra elegantissima syn. Schefflera elegantissima) znana też jako dizygoteka najwytworniejsza, to roślina krzewiasta z rodziny araliowatych (Araliaceae). Pochodzi z tropikalnych lasów Nowej Kaledonii, ale bywa też uprawiana w wielu innych rejonach świata jako roślina pokojowa.
Szeflera najwytworniejsza w naturze ma postać wielopędowego krzewu lub niewielkiego drzewka i może dorastać do ok. 6-7 m wys. (w uprawie ok. 2-3 m wys.). Tworzy sztywny, początkowo cienki, z wiekiem przyrastający na grubość, słabo rozgałęziony, centkowany pęd, na całej długości pokryty naprzemiennie układającymi się dużymi, parasolowatymi, pierzastymi liśćmi, osadzonymi na długich, sztywnych, centkowanych ogonkach. Każdy liść składa się z 7-11 wąskich, długich, ciemnozielonych lub bordowych, błyszczących z wierzchu i mocno ząbkowanych na brzegach listków. U starszych roślin dolne liście opadają, a górne tworzą na szczycie pędu rozłożystą, parasolowatą rozetę.
W naturze roślina kwitnie, wydając drobne, kremowobiałe kwiaty, zebrane na szczytach pędów w baldaszkowate kwiatostany, jednak w uprawie zakwita rzadko.
Wymagania i uprawa
Dizygoteka najwytworniejsza jest gatunkiem ciepłolubnym – nie lubi zimnych przeciągów i nagłych zmian temperatury, dlatego zimą powinna stać z dala od rozszczelnionego okna. W uprawie preferuje bardzo jasne, ale osłonięte przed bezpośrednim słońcem stanowisko i żyzne, próchnicze, przepuszczalne, stale lekko wilgotne podłoże o lekko kwaśnym odczynie pH.
Roślina toleruje krótkotrwałą suszę, ale bardzo źle znosi zalanie, na które reaguje żółknięciem i zrzucaniem liści, dlatego powinna być podlewana często, lecz umiarkowanie, a zimą oszczędnie. Szeflery bardzo lubią wilgotne powietrze, dlatego warto ustawić w ich pobliżu nawilżacz powietrza lub umieścić doniczkę na wilgotnych kulkach keramzytu. Rośliny przez cały rok muszą mieć też zapewnioną dość wysoką temperaturę, która latem powinna wynosić ok. 22-26°C, natomiast zimą 16-18°C (nie może spadać poniżej 15°C).
Szeflera nie wymaga systematycznego cięcia, ale jeśli stanie się zbyt wysoka, wiosną można skrócić jej pędy, dzięki czemu lepiej się rozkrzewi i ładniej zagęści.
Gdy roślina jest osłabiona i uprawiamy ją w nieodpowiednich warunkach łatwo może paść ofiarą szkodników (np. wełnowców i przędziorków).
Dizygotekę można rozmnażać przez wysiew nasion lub wierzchołkowe sadzonki pędowe (metoda polecana przy rozmnażaniu odmian ozdobnych).
Zastosowanie
Szeflery najwytworniejsze to rośliny efektowne, duże i okazałe, dlatego najlepiej prezentują się w dużych donicach ustawionych na podłodze. Mogą być wspaniałą ozdobą dużego salonu, widnego holu, obszernego gabinetu lub ogrzewanej zimą oranżerii.
Wybrane odmiany
- 'Bianca' – o ciemnozielonych liściach z kremowym, cienkim obrzeżem
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: khairil77 / Depositphotos, Akchamczuk / Depositphotos, David J. Stang