Kasztanowiec australijski (Castanospermum australe) nazywany też drzewem fasolowym to roślina z rodziny bobowatych (Fabaceae). Pochodzi z lasów deszczowych Australii, ale bywa też uprawiana w wielu innych rejonach świata, głównie jako roślina doniczkowa.
W naturze kasztanowiec australijski jest okazałym drzewem (30-40 m wys.), ale w uprawie doniczkowej osiąga znacznie mniejsze rozmiary. Tworzy rozłożystą koronę i rozwija bardzo duże, pierzaste liście, złożone z kilkunastu (11-15) owalnych lub szerokolancetowatych, dużych, ciemnozielonych, błyszczących, skórzastych listków z wyraźnie zaznaczonym nerwem głównym, ułożonych wzdłuż ogonka liściowego w jednej płaszczyźnie naprzeciwległymi parami.
Rośliny uprawiane w doniczkach nie kwitną i nie owocują.
Roślina wydaje duże, dwukolorowe (czerwono-żółte), motylkowe kwiaty, zebrane na pędach w gęste, groniaste kwiatostany. Po przekwitaniu kwiaty przekształcają się w owocostany, mające postać wydłużonych, pękatych, sztywnych strąków, wypełnionych owalnymi, dużymi, brązowo-brunatnymi nasionami. Strąki oraz znajdujące się w nich nasiona przypominają fasolę (stąd nazwa zwyczajowa drzewa).
Nasiona w stanie surowym są trujące, ale po obróbce termicznej stają się jadalne.
Wymagania i uprawa
Warunki panujące w tropikalnym lesie sprawiają, że roślina ma dość szczególne wymagania uprawowe. Preferuje jasne, ale osłonięte przed bezpośrednim słońcem stanowisko oraz żyzną, próchniczą, lekko wilgotną glebę, najlepiej o lekko kwaśnym odczynie pH. Nie lubi suszy ani zalania, dlatego powinna być podlewana często, lecz umiarkowanie. Przez cały rok oczekuje też pokojowej temperatury, która nawet zimą nie powinna spadać poniżej 15°C.
Kasztanowiec preferuje też podwyższoną wilgotność powietrza, dlatego warto często spryskiwać go letnią wodą lub umieścić w jego pobliżu nawilżacz powietrza. Doniczkę można też ustawić na podstawce z wilgotnymi kulkami keramzytu. Suche powietrze, szczególnie w okresie zimowym, może powodować u rośliny zasychanie końcówek liści.
W warunkach amatorskich rozmnażanie kasztanowca jest bardzo trudne, gdyż jego nasiona szybko tracą zdolność kiełkowania, dlatego do uprawy najlepiej zakupić gotowe sadzonki w centrum ogrodniczym lub kwiaciarni.
Roślina najczęściej oferowana jest w postaci kilku sadzonek o sztywnych, zielonych, nagich pędach, zwieńczonych pióropuszami dużych liści i wyrastających z umieszczonych w podłożu okazałych nasion. Dzięki temu kępa zielonych sadzonek przypomina miniaturowy las w doniczce.
Zastosowanie
Kasztanowiec australijski w naszym klimacie może być uprawiany jedynie jako roślina doniczkowa. Najlepiej prezentuje się jako soliter w osobnej donicy na eksponowanym stanowisku, gdzie będzie można w pełni docenić jego niezwykłą, egzotyczną urodę i oryginalne, duże nasiona, z których wyrastają pędy. Ze względu na swoje rozmiary, nadaje się do dużych salonów, widnych holi lub ogrzewanego ogrodu zimowego. Mniejsze egzemplarze mogą być też ozdobą sypialni lub widnej łazienki.
Odmiany
- 'Magnifico' – najczęściej spotykana odmiana do uprawy w donicy
- 'Variegata' – liście pstre, zielono żółte
Ciekawostki
W naturze kwiaty kasztanowca australijskiego są chętnie odwiedzane nie tylko przez owady ale też ptaki i nietoperze – to właśnie te ostatnie są głównymi zapylaczami gatunku.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Floradania.dk, Tatiana Gerus/Castanospermum australe flowers/berichard/CC BY 2.0/Wikimedia Commons, sandid/Pixabay
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
