Lewizja liścieniowa (Lewisia cotyledon) nazywana też lewizją zagłębioną to wieloletnia, niska roślina z rodziny zdrojkowatych, wcześniej zaliczana do rodziny portulakowatych. Jej ojczyzną są górskie obszary Kalifornii i Oregonu, ale jest też uprawiana w innych rejonach świata jako roślina ozdobna.
Lewizja dorasta do ok. 20 cm wys. i rozwija tuż nad ziemią gęstą, regularną rozetę odziomkowych, długich, odwrotnie jajowatych liści. Są one często pofalowane na brzegach i pokryte matowym kutnerem.
Wiosną (IV/V-VI) z środka rozety wyrastają liczne, sztywne, wzniesione, nagie pędy zwieńczone dość dużymi, szeroko-lejkowatymi, przypominającymi gwiazdki kwiatami, złożonymi z 7-10 wąskich, barwnych, lancetowatych płatków z delikatnymi, cienkimi paskami. Kwiaty osadzone są na cienkich, sztywnych, długich szypułkach i tworzą na szczycie pędu okazały, baldachowaty lub wiechowaty kwiatostan.
Wymagania i uprawa
Lewizja liścieniowa to piękna, ale wymagająca roślina. W naturze zasiedla szczeliny sklane i kamieniste zbocza, dlatego w uprawie oczekuje słonecznego stanowiska i bardzo przepuszczalnej, próchniczej, lekkiej gleby o lekko kwaśnym odczynie pH.
Lewizja kocha słońce, ale nie znosi gorącego podłoża i upału, dlatego powinna być sadzona w pobliżu większych kamieni, które osłonią ją przed bezpośrednim, południowym słońcem i ograniczą nagrzewanie się ziemi. Pod jej uprawę należy od razu wybrać miejsce docelowe, gdyż ze względu na korzeń palowy nie lubi przesadzania.
Podłoże pod jej uprawę musi być dobrze zdrenowane, gdyż roślina nie toleruje wody zalegającej w okolicach liści i korzeni (szybko gnije). Z tego względu przed jej posadzeniem do gruntu, wierzchnią warstwę ziemi dobrze jest wymieszać z gruboziarnistym piskiem, a pod rozetę wysypać nieco drobnego żwirku np. granitowego lub kwarcowego (nie może mieć odczynu zasadowego jak np. grys dolomitowy).
Mrozoodporność lewizji jest umiarkowana. Na dobrze zdrenowanych stanowiskach, osłoniętych przed deszczem i ostrym słońcem, może przetrwać zimę w gruncie, ale silniejsze mrozy i częste opady oraz wilgoć zalegająca w okolicy korzeni łatwo mogą ją zniszczyć (na zimę warto wykonać nad rośliną rodzaj daszku z folii lub płatkowej butelki, chroniący ją przed opadami).
Lewizje można rozmnażać z nasion, przez rozetki potomne lub przez sadzonki liściowe.
Zastosowanie
Lewizja liścieniowa w ogrodzie najlepiej prezentuje się na skalniakach, murkach i w ogródkach żwirowych. Można ją też sadzić w szczelinach miedzy kamieniami, gdzie będzie czuła się niemal tak jak w naturze. Dobrze wygląda jako soliter, ale może być też zestawiana np. z rojnikami lub rozchodnikami.
Roślinę czasowo można też uprawiać w doniczce na balkonie lub tarasie, ale po kwitnieniu lepiej posadzić ją w ogrodzie.
Wybrane odmiany
Lewizja liścieniowa posiada odmiany o kwiatach białych, różowych, pomarańczowych, żółtych i liliowych, w tym min.: 'Magenta', 'Regenbogen', 'Yellow', 'Elise', 'Alba'.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Stickpen/Link, "Lewisia cotyledon"/John Rusk/CC BY 2.0, "Lewisia cotyledon 'Regenbogen'"/cultivar413/CC BY 2.0, kolaż Pixabay