Ogrodowe ściany: murki oporowe suche i murowane

• Murki oporowe w pierwszej kolejności buduje się w ogrodach, gdzie brakuje miejsca na łagodnie opadające skarpy (nachylenie zboczy przekracza 30°).
• Są też niezwykle przydatne na glebach luźnych, gdzie ziemia ma tendencję do osypywania się.
  
  

Z czego budować murki ogrodowe?

W zależności od charakteru ogrodu, do budowy można wykorzystać różnorodne materiały, m.in. kamień naturalny, cegłę, drewno oraz beton.

Doskonałym rozwiązaniem jest wzorowanie się na środowisku naturalnym poprzez wykorzystywanie materiałów charakterystycznych dla danego miejsca – to uwydatnia naturalne piękno terenu, wprowadza harmonię, a także malowniczo wpisuje przestrzeń ogrodu w regionalny krajobraz.

Murki suche

Buduje się je przy niewielkich skarpach, na wysokość maksymalnie 120 cm (gdy skarpa jest wyższa niż 120 cm sugeruje się wykonanie tarasów), w sytuacji gdy chce się uzyskać ścianę bajecznie porośniętą roślinnością.

Do budowy takiego murku nie potrzeba zaprawy, bo przestrzenie między kamieniami wypełnia się żyzną ziemią ogrodniczą (warstwa ok. 5-10 cm), która umożliwia rozwój roślin. Do budowy takiej konstrukcji wykorzystuje się kamienie, które mają co najmniej dwie płaskie, równoległe do siebie powierzchnie pozwalające na umieszczenie poszczególnych warstw w poziomie – szczególnie polecane są piaskowce oraz wapienie miękkie.

Grunt, na którym będzie wznosić się budowla nie może należeć do gruntów osiadających, gdyż zagrozi to stabilności konstrukcji. Nośność gleby można polepszyć poprzez staranne zagęszczenie podłoża (ubijakiem ręcznym lub wibracyjnym).

Murki oporowe o wysokości do 60 cm nie wymagają fundamentów. W tym przypadku pierwszą warstwę kamieni wystarczy zagłębić w podłożu, uprzednio ubitym i wyrównanym, na głębokość 20-25 cm.

Przy konstrukcjach powyżej 60 cm sugeruje się wykonanie podbudowy w postaci 30-40 cm warstwy grubego żwiru lub tłucznia oraz solidnego kamienia podstawowego, umieszczonego w podłożu. Dno wykopu musi opadać w kierunku skarpy, by umożliwić lekkie odchylenie od pionu ściany ogrodowej o około 10-15%.

Warto również pamiętać o umieszczaniu co 2-3 warstwy dłuższego kamienia, którego zadaniem będzie dokładniejsze związanie konstrukcji z gruntem właściwym oraz o układaniu poszczególnych kamieni naprzemiennie – w sposób nie pozwalający na pionowe schodzenie się szczelin.

Konstrukcje podpierające skarpę wymagają odwodnienia. Pomiędzy murkiem a pionowym gruntem rodzimym umieszcza się w tym celu warstwę żwiru bądź drobnego tłucznia, co umożliwia swobodny odpływ wody i zapobiega wymywaniu i obsuwaniu się ziemi.

Murki murowane

Są, oczywiście, bardziej trwałe od murków suchych. Wymagają przy tym jednak zdecydowanie większych nakładów pracy i pochłaniają więcej kosztów. Przy wykorzystaniu do budowy materiału kamiennego, podobnie jak w przypadku murków suchych, należy szukać egzemplarzy o co najmniej dwóch płaszczyznach równoległych, prostopadłych do siebie.

Szczeliny pomiędzy kamieniami wypełnia się zaprawą cementową (w stosunku jedna część cementu do 3-4 części piasku). Ciosy kamienne należy układać tak, by zachodziły na siebie, co zapewni stabilizację postawionej ściany ogrodowej.

Takie murki oporowe wymagają fundamentów betonowych, o rozmiarach dostosowanych do wielkości konstrukcji, szerszych od ścian o około 10 cm. Na budowle do wysokości 120 cm przewiduje się fundament głębokości 40-80 cm. Na dnie wykopu układa się 20-30 cm warstwę ubitego żwiru lub drobnego tłucznia, a następnie wylewa przygotowaną wcześniej masę betonową.

Wierzchnią warstwę betonu trzeba dokładnie wyrównać i spoziomować. Fundament musi mieć czas na prawidłowe zawiązanie i stwardnienie – przez około siedem dni (przy sprzyjających warunkach).

Wysokość murku powinna nieco przekraczać wysokość skarpy – zapobiegnie to przelewaniu się nadmiaru wody deszczowej oraz zatrzyma osypujące się masy ziemi. Kamienna ściana wysokości ponad 80 cm powinna być pochylona w kierunku skarpy o około 15-20%.

Dla murków murowanych szczególnie ważny jest drenaż. Zbierająca się woda nie ma możliwości przesączania się przez warstwy kamieni i tym samym może stwarzać pewne zagrożenie. Odpływ wody zapewni warstwa żwiru umieszczona bezpośrednio za murem. Na całej długości muru warto dodatkowo poprowadzić rurki drenarskie, które przy pomocy sączków umieszczonych w murze w regularnych odstępach będą zbierać i odprowadzać wodę poza konstrukcję.

Tekst: Anna Grąziewicz, rysunki: P. Kinsner, zdjęcie tytułowe i w tekście: Jadar