Z czego zbudować nawierzchnię ogrodową?

Kostka betonowa

Produkowana jest z wibrowanego, prasowanego pod ciśnieniem betonu. Nadaje się zarówno na ścieżki, jak i na podjazdy.

Rozmaite kolory i kształty elementów umożliwiają układanie wzorów (również krzywoliniowych), a także okrągłych placyków, rozet i krętych dróżek. Stosując odpowiednie zestawienia kształtów i barw, można uzys­kać nawet wzory, które sprawiają wrażenie trójwymiarowych.

Produkuje się kostkę kwadratową, prostokątną, sześciokątną i w kształcie fali o łagodnie wygiętych brzegach. Kształt kostek umożliwia także ułożenie nawierzchni ze szczelinami, w których wysiewa się trawę.

Bruk betonowy dostępny jest w wielu kolorach, od szarego, przez czerwony, brązowy, zielony, grafitowy, a także niebieski, biały i żółty. Kostkę w intensywnych barwach starajmy się dobierać rozważnie, sprawdzając, czy będzie pasowała do elewacji domu i czy nie zdominuje roślinności oraz architektury ogrodu.

Kostka kamienna

Jej naturalność jest wysoko ceniona, dlatego układa się ją w ogrodach przy rezydencjach i domach o wysmakowanej architekturze. Dostępna kolorystyka to naturalne barwy skał – od jasnego beżu po czerń – w różnych odcieniach. Kostka kamienna jest bardzo trwała i odporna na ścieranie oraz ściskanie. Jest droższa od kostki betonowej.

Nawierzchnie wokół domu i w ogrodach najczęściej układa się z następujących kamieni:

• granit – wytrzymały, nienasiąkliwy i mrozoodporny, lecz dosyć drogi;
• sjenit – wytrzymały i nieco mniej podatny na wykruszenia niż granit;
• bazalt – bardzo trwały i odporny na ścieranie, ale i bardzo drogi (na podjazdach pochyłych nie należy stosować kostki bazaltowej, gdyż po deszczu jest bardzo śliska);
• piaskowiec – niezbyt wytrzymały (aby zachował ładny wygląd, warto go zabezpieczać impregnatem).
  
  

Do układania nawierzchni można też stosować marmur, kwarcyt, porfir i serpentynit.

Stabilniejsza jest nawierzchnia z większych kostek kamiennych, które polecane są szczególnie na podjazdy dla ciężkich samochodów albo intensywnie użytkowane (warto zastosować kostkę granitową o szorstkiej powierzchni). Ścieżki ogrodowe, tarasy, a także podjazdy do garaży przy prywatnych domach wykonuje się z mniejszej kostki.

Bruk klinkierowy

Z klinkieru produkuje się bardzo trwałą kostkę brukową i obrzeża – odpowiednie na ścieżki i podjazdy (także dla samochodów ciężarowych). Klinkier jest mrozoodporny i ma znikomą nasiąkliwość. Kostki mają zwykle intensywny kolor. Wyroby mogą być gładkie lub z fakturą na powierzchni.

Nawierzchnia z klinkieru wygląda este­tycznie i jest odporna na działanie substancji chemicznych. Na podjeździe z kostki klinkierowej nie pozostają więc zacieki i plamy, na przykład z oleju silnikowego, łatwo też usunąć glony czy porosty oraz naniesioną ziemię.

Warto wspomnieć, że alternatywą dla bruku klinkierowego może być mniej trwała, ale tania cegła rozbiórkowa, która bywa nadkruszona i odbarwiona, ale doskonale sprawdzi się w półdzikim ogrodzie, jako materiał na niezbyt intensywnie użytkowaną nawierzchnię.

Bruk drewniany

Bardzo piękne, naturalnie wyglądające ciągi komunikacyjne w ogrodzie można wykonać także z klocków drewnianych lub pociętych okrąglaków o średnicy ok. 10 cm (elementy układa się i dobija do równego poziomu specjalnym młotkiem gumowym, a krawędzie zabezpiecza obrzeżami). Trwałość bruku drewnianego ocenia się na kilkanaście lat.

Elementy na bruk drewniany nie są trudne do wykonania. Wystarczy pociąć pień drzewa na plastry grubości około 20 cm, a następnie zaimpregnować.

Przykłady innych typów nawierzchni ogrodowych:
jeśli nie kostka, to co?

• Beton stemplowany. To nawierzchnia z układanego w miejscu wbudowania betonu B25, zbrojonego włóknami propylenowymi i barwionego powierzchniowo. Na świeży beton nanosi się barwiony utwardzacz i odciska wzory stemplem. Tak wykonana nawierzchnia może imitować cegłę, piaskowiec, bruk rzymski, granitowy, płytę kamienną, a nawet stare deski.

• Płyty betonowe. Mogą być kwadratowe lub prostokątne, jednobarwne lub z dodatkiem kolorowego kruszywa (szare, beżowe, brązowe, grafitowe, oliwkowe, rubinowe). Gładkie ze ściętą krawędzią, z dodatkiem drobnych kolorowych kamieni lub imitujące kamień łupany. Układa się je bezpośrednio obok siebie lub w odstępach, w których można posiać trawę lub wysypać żwir. Ich spory format i prosty kształt umożliwiają samodzielne układanie i zapewniają szybkie tempo prac.

• Płyty kamienne. Cięte lub łamane o nieregularnych kształtach (ścieżki z dużych płyt można układać bez krawężników). Najtrwalsze są płyty z granitu, bazaltu lub sjenitu. Mniej trwałe, podatne na ścieranie i uszkodzenia – z piaskowca, a najmniej trwałe, miękkie i nasiąkliwe – z wapienia. Kamienie do budowy ścieżki można kupić w centrach ogrodniczych, w zakładach kamieniarskich, a także bezpośrednio w kamieniołomach.

• Żwir. Jest tani, łatwy do ułożenia, dobrze przepuszcza wodę. Z 1 tony żwiru można ułożyć ok. 10 m2 nawierzchni.

• Otoczaki. Na nawierzchnię nadają się tylko te, które choć z jednej strony są płaskie i gładkie. Czasem przed ułożeniem wymagają ociosania. Należy je układać tak, aby największy bok leżał na podsypce. Z tony otoczaków (zależnie od ich wielkości i grubości) ułożymy 10–15 m2 nawierzchni.

• Podkłady kolejowe. Dawniej pozyskiwano je z rozbiórki torów kolejowych. Były bardzo trwałe dzięki zaimpregnowaniu kreozotem, który zabezpieczał je przed butwieniem i szkodnikami. Niestety impregnat ten wydziela drażniący zapach, dlatego lepiej kupować w centrach ogrodniczych belki drewniane produkowane z przeznaczeniem na nawierzchnie w ogrodzie.
  
  

Tekst: Małgorzata Cuch