Planowanie, a później uprawa działki w ROD, to przede wszystkim możliwość odpoczynku wśród zieleni niedaleko miejsca zamieszkania oraz uprawy własnych warzyw, owoców oraz ulubionych roślin ozdobnych. Jednak ROD i działki mają też szereg dodatkowych walorów, cennych dla naszego zdrowia psychofizycznego i sprzyjających rozwijaniu międzypokoleniowych relacji międzyludzkich.
Rola i funkcja ROD – co warto wiedzieć?
Choć działki w ogrodzie działkowym kojarzą się głównie z miłym spędzaniem czasu na kilkuset metrach kwadratowych, warto wiedzieć, że idea ogrodnictwa działkowego i funkcja ROD jest określona przez przepisy. Zgodnie z obowiązującą ustawą o rodzinnych ogrodach działkowych, ROD są urządzeniami użyteczności publicznej, służącymi zaspokajaniu wypoczynkowych, rekreacyjnych i innych potrzeb socjalnych członków społeczności lokalnych poprzez zapewnienie im powszechnego dostępu do ROD oraz działek dających możliwość prowadzenia upraw ogrodniczych na własne potrzeby, a także podniesienie standardów ekologicznych otoczenia.
Określono także kompleksowo najważniejsze cele, jakie spełniać ma ROD z pożytkiem dla społeczeństwa. Oprócz wspomnianej definicji ROD, użytkownie i uprawa w nich działek ma więc przede wszystkim:
- pomóc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej,
- integrować wielopokoleniowe rodziny,
- wspierać wychowanie dzieci w zdrowych warunkach oraz zachęcać do aktywności oraz wspierać zdrowie emerytów i rencistów,
- integrować społecznie osoby w wieku emerytalnym oraz niepełnosprawne,
- przywracać społeczności i przyrodzie terenów zdegradowanych i chronić środowisko,
- oddziaływać na poprawę warunków ekologicznych w gminach,
- kształtować zdrowe otoczenie człowieka,
- tworzyć warunki do udostępniania terenów zielonych społecznościom lokalnym.
Aktywny wypoczynek i spokój na działce w ROD
Wśród wielu zalet, jakie mają działki w ROD z pewnością do najważniejszych należy rodzinny wypoczynek oraz rekreacja i ruch na świeżym powietrzu. Regularne odwiedzanie działki, a także wszelkie prace ogrodnicze i uprawa roślin sprawiają, że jesteśmy w ruchu i to na świeżym powietrzu, co pomaga utrzymać zdrowie i dobrą kondycję. Jest to szczególnie cenne nie tylko dla osób starszych, ale też zapracowanych młodszych osób, często „przykutych” do biurka przez cały tydzień lub wracających do zdrowia po chorobie czy różnych urazach.
Trzeba dodać, że działka i teren ROD to również świetna przestrzeń dla najmłodszych, aby mogli tam aktywnie wypoczywać wśród zieleni na świeżym powietrzu. Na wielu działkach znajdziemy mini place zabaw, piaskownice czy nawet baseny.
Enklawa zieleni, jaką jest działka jest również miejscem, gdzie możemy koić skołatane nerwy i osiągać równowagę psychiczną. Nie od dziś wiadomo, że przebywanie wśród zieleni, a także uprawy ogrodnicze, to wspaniała terapia, niosąca spokój i poczucie satysfakcji. Ponadto, na działce możemy po prostu zwyczajnie odpocząć, spędzić urlop, ale także z powodzeniem pracować zdalnie w otoczeniu zieleni i spokoju. Działka jest więc często ucieczką od codziennych kłopotów, zielonym zaciszem, gdzie można znaleźć ukojenie, także w trakcie upałów w mieście.
Własne uprawy z działki, czyli raj dla ogrodników
Działka w ROD, to właściwie nieograniczone możliwości uprawy własnych roślin, w tym przede wszystkim owoców, warzyw i ziół, ale też realizowania własnych projektów zagospodarowania skrawka zieleni ulubionymi roślinami ozdobnymi. Warto jednocześnie pamiętać, że przy planowaniu i sadzeniu roślin oraz zagospodarowaniu działki innymi elementami należy kierować się wytycznymi regulaminu ROD.
Prowadzenie własnych upraw na działce, to przede wszystkim satysfakcja, ale też namacalne pożytki – zdrowe owoce i warzywa zasilające domowe menu, co jednocześnie pozwala realnie obniżyć wydatki na żywność. Działki w ROD wpisują się więc idealnie w trwający, ogólnoświatowy trend na uprawę własnej żywności, w tym przypraw w postaci ziół.
Kontakt z ludźmi – prospołeczne zalety działki
Nie można nie wspomnieć o społecznych pożytkach, jakie niesie ze sobą użytkowanie działki w ROD. Działkowcy tworzą specyficzną społeczność, często bardzo zgraną, wspierająca się wzajemnie. ROD jest więc także miejscem, gdzie możemy nie tylko integrować się z rodzinami czy znajomymi, ale też poznawać nowych sąsiadów, znajomych, przyjaciół. Rozwijanie takich relacji międzyludzkich i przebywanie wśród z pewnością jest szczególnie ważne dla osób starszych oraz samotnych. Działkowcy pomagają sobie wzajemnie, wymieniają się doświadczeniami, sadzonkami, plonami z działek, organizują imprezy - wspólnie spędzają czas.
Edukacja przyrodnicza przez ogrodnicze hobby
ROD i działki stanowią dość ważny składnik terenów zieleni na mapie miast i gmin, ale różnią się jednak od zwykłych parków. W wyniku uprawy wielu gatunków roślin oraz tworzenia się specyficznych ekosystemów, są cennymi wyspami bioróżnorodności, gdzie znajdziemy nie tylko setki gatunków roślin, ale też wiele zwierząt, np. ptaków, drobnych ssaków, owadów i wiele innych. Wszystko to sprawia, że działkowe uprawy, czyli ogrodnicze hobby może być pouczające i rozwijać wiedzę ogrodniczą i przyrodniczą działkowców i ich rodzin.
Ale to nie wszystko, ponieważ w wielu ROD, prowadzone są też szkolenia lub warsztaty ogrodnicze i ekologiczne, otwarte dla wszystkich chętnych (nie tylko działkowców). W ramach tych działań, na niektórych działkach prowadzone są między innymi zajęcia przyrodnicze czy ogrodnicze dla przedszkolaków, uczniów lub podopiecznych innych instytucji społecznych i oświatowych. Organizowane są także spacery przyrodnicze na terenie ROD, w trakcie których działki są przykładem i inspiracją dla wielu miłośników ogrodnictwa.
Zdjęcie tytułowe: Adobe Firefly