Kiedy przesadzać krzewy i drzewa owocowe?

Kiedy przesadzanie krzewów i drzew owocowych jest wskazane? 

Istnieje kilka powodów, dla których należy przesadzać krzewy lub drzewa owocowe. Jednym z nich jest nieodpowiednie stanowisko. Poszczególne rośliny owocowe mają różne wymagania co do rodzaju podłoża – niektóre gatunki preferują gleby kwaśne, natomiast inne lepiej rosną na ziemiach zasadowych. Sadzenie krzewów na niewłaściwym rodzaju terenu może ograniczać dostępność składników odżywczych, powodując tym samym problemy z prawidłowym wzrostem i owocowaniem. 

Kolejnym powodem do przesadzania bywa zbyt słabe nasłonecznienie. Krzewy i drzewa owocowe zwykle potrzebują dużej ilości światła do prawidłowego rozwoju. Stanowisko w zbyt cienistym środowisku może doprowadzić do małej ilości owoców lub zwiększonej podatności na choroby. 

Czasami okazuje się, że drzewo lub krzew owocowy po prostu zajmuje zbyt duży obszar. Jeżeli zacznie konkurować o miejsce z sąsiadującymi roślinami, może to utrudnić lub uniemożliwić prawidłowy rozwój korzeni. Wtedy wskazane będzie przeniesienie drzewa lub krzewu, tak aby miały przestrzeń do swobodnego i zdrowego wzrostu. 

Nieraz potrzeba przesadzania roślin wynika ze zmiany układu w ogrodzie. Plany reorganizacji przestrzeni, takie jak budowa altany czy ścieżki lub nasadzenie nowych roślin, mogą kolidować z istniejącymi drzewami i krzewami. W takim przypadku konieczne może być przesadzenie ich do innej części ogrodu. 

Dlaczego właściwy termin przesadzania drzew i krzewów owocowych jest ważny? 

Próba przenoszenia drzew i krzewów w nieodpowiednim czasie często prowadzi do poważnych problemów, np. uszkodzenia układu korzeniowego, który jest szczególnie wrażliwy podczas okresu wegetacyjnego. Osłabione korzenie mają trudności z dostarczeniem roślinie odpowiedniej ilości wody i składników odżywczych, co opóźnia jej rozwój, zmniejsza plony, a nawet powoduje stopniowe zamieranie.

Poza tym zbyt wczesne lub późne przesadzanie naraża rośliny na niesprzyjające warunki pogodowe, takie jak przymrozki, susza lub upały, które dodatkowo osłabiają ich zdolność do adaptacji w nowym miejscu. Jeśli roślina zostanie przesadzona w okresie intensywnego wzrostu lub kwitnienia, jej cykl wegetacyjny ulegnie zaburzeniu. To z kolei oznacza mniejszą ilość i gorszą jakość owoców. 

Kiedy można przesadzać drzewka owocowe? 

Odpowiedni termin przesadzania drzewek owocowych zależy przede wszystkim od ich wieku. Łatwiej przenosić młodsze krzewy i drzewka, ponieważ mają mniej rozbudowany system korzeniowy, który łatwiej dostosowuje się do nowych warunków. Natomiast zmiana stanowiska będzie znacznie bardziej skomplikowana i ryzykowna w przypadku starszych, w pełni rozwiniętych osobników, ponieważ są już głębiej osadzone w glebie. 

Ogólnie rzecz biorąc, optymalnym okresem na przesadzanie większości drzewek owocowych jest czas ich odpoczynku, czyli wczesna wiosna przed rozpoczęciem wegetacji lub późna jesień, po opadnięciu liści. Wtedy rośliny są mniej narażone na stres związany z tym procesem, przy znacznie mniejszym ryzyku uszkodzenia korzeni. 

Warto także nadmienić, że niektóre gatunki drzew znoszą przesadzanie nieco lepiej niż inne. Przykładowo, drzewa pestkowe, takie jak wiśnie, śliwy i brzoskwinie, są bardziej wrażliwe na uszkodzenia korzeni i stres, podczas gdy drzewa ziarnkowe typu jabłonie i grusze wykazują większą odporność podczas przenoszenia w inne miejsce. 

Kiedy przesadzać wiśnie i czereśnie? 

Przesadzanie wiśni i czereśni wymaga szczególnej ostrożności ze względu na ich głęboki system korzeniowy, który stosunkowo trudno wykopać bez uszkodzeń. Naruszenie struktury korzeni podczas przenoszenia drzewka często prowadzi do poważnych problemów z jego przyjęciem się w nowym miejscu, przez co rozwój drzewa nie będzie przebiegał prawidłowo. 

Najbardziej stosownym czasem na przesadzanie wiśni i czereśni jest jesień, po zakończeniu ich aktywności wegetacyjnej, czyli od października do listopada. W tym czasie drzewa już nie są aktywne, dzięki czemu podczas przesadzania zaoszczędzimy im nadmiernego stresu. Korzenie będą miały większą możliwość częściowej regeneracji, zanim nadejdzie zima. Alternatywnie, przesadzanie można przeprowadzić wczesną wiosną, jeszcze przed rozpoczęciem intensywnego wzrostu. 

Kiedy przesadzać brzoskwinie i nektarynki? 

Brzoskwinie i nektarynki charakteryzują się bardzo delikatnym systemem korzeniowym, dlatego są szczególnie wrażliwe na przymrozki i stres związany z przesadzaniem. Tak więc właściwym czasem na przesadzanie tych gatunków jest wczesna jesień. Przenoszenie w tym okresie pozwala roślinom na zakorzenienie się w nowym miejscu, kiedy gleba jest jeszcze w miarę ciepła i nie ma dużego ryzyka nagłych spadków temperatury. 

Przesadzanie brzoskwiń lub nektarynek można taż wykonać wczesną wiosną, po ostatnich przymrozkach. W takim przypadku należy jednak przeprowadzić ten proces, zanim temperatury zaczną gwałtownie rosnąć, aby uniknąć stresu cieplnego, który mógłby dodatkowo obciążyć roślinę. 

Kiedy przesadzać jabłonie, grusze i śliwy? 

Jesień, zwłaszcza okres od października do listopada, to najkorzystniejszy termin na przesadzanie jabłoni, grusz oraz śliw. W tym czasie drzewa zakończyły już swój cykl wegetacyjny i przechodzą w stan spoczynku. Odpowiednia może być też wczesna wiosna, gdy rośliny nie zaczęły jeszcze rozkwitać. 

Młode jabłonie i grusze, które nie są jeszcze w pełni rozwinięte, bardzo dobrze radzą sobie z przesadzaniem. Ich układ korzeniowy jest stosunkowo elastyczny i ma zdolność do szybkiej regeneracji, więc łatwo dostosowują się do nowych warunków. Z kolei śliwy są bardziej wrażliwe na przenoszenie, szczególnie jeśli ich korzenie ulegną uszkodzeniu. Dlatego przesadzanie tego gatunku wymaga szczególnej uwagi i precyzji. 

Przesadzanie krzewów owocowych 

Podobnie jak w przypadku drzew podczas przesadzania krzewów owocowych należy zwrócić uwagę w szczególności na okres sprzyjający do wykonania tej czynności. Poszczególne gatunki wykazują różną tolerancję na przenoszenie w nowe miejsce. W dalszej części tekstu omówimy, kiedy i jak najlepiej przesadzać popularne rodzaje krzewów owocowych, tak aby zapewnić im optymalne warunki do rozwoju i owocowania. 

Kiedy przesadzać maliny i jeżyny? 

Maliny i jeżyny to krzewy owocowe o dużej skłonności do rozrastania się, co często wymaga regularnego przesadzania, aby kontrolować ich wzrost i odmłodzić plantację. Oba gatunki całkiem dobrze znoszą przesadzanie i szybko się regenerują. 

Odpowiedni czas na przesadzanie malin zależy od konkretnej odmiany. Gatunki jesienne najlepiej przesadzać w październiku lub na początku listopada, gdy rośliny zakończyły już owocowanie. W tym czasie korzenie malin są w stanie łatwo zregenerować się przed nadejściem zimy. Z kolei odmiany letnie, owocujące na dwuletnich pędach, powinno się przenosić w sierpniu, po zakończeniu zbiorów. Natomiast jeżyny należy przesadzać jesienią, zwykle w październiku.

Kiedy przesadzać borówkę amerykańską?

Najbardziej sprzyjającą porą na przesadzenie borówki amerykańskiej jest jesień, w szczególności październik, po zakończeniu sezonu owocowego. W tym czasie roślina znajduje się w stanie spoczynku, więc jest mniej podatna na stres związany z tą czynnością i łatwiej przyjmuje w nowym miejscu przed nadejściem zimy. Pamiętajmy, że borówka amerykańska preferuje gleby kwaśne, optymalnie o pH w zakresie 4,0–5,0. Dlatego nowe stanowisko powinno być odpowiednio przygotowane, co czyni ten gatunek dosyć trudnym do przesadzania. Zmiana środowiska może spowodować, że roślina nie zakorzeni się poprawnie i będzie miała problemy z dalszym wzrostem.

Kiedy przesadzać porzeczki i agrest?

Porzeczki i agrest są stosunkowo odporne na przesadzanie, a najbardziej właściwym czasem na ten zabieg jest wiosna, zazwyczaj przełom marca i kwietnia. Wtedy przesadzanie umożliwia roślinom zaaklimatyzowanie się i zbudowanie nowego systemu korzeniowego przed nadejściem lata. Gleba wiosną jest wilgotna, a rośliny mogą skorzystać z nadchodzącego okresu wzrostu i ciepła.

Jednak w przypadku dużych, dobrze rozwiniętych krzaków porzeczek, zaleca się przesadzenie jesienią. Optymalna pora to wrzesień lub początek października. Wówczas pozwalamy roślinom na spokojne przezimowanie w nowym miejscu i kontynuowanie wzrostu na wiosnę. Nie należy przesadzać porzeczek podczas przymrozków, które mogą uszkodzić korzenie lub wpływać negatywnie na dalszy rozwój.

Kiedy przesadzać winogrona?

Winogrona, zwłaszcza młode rośliny, dobrze tolerują przesadzanie. Najkorzystniejsza pora na przenoszenie winogron to wiosna, ponieważ przygotowują się one wtedy do intensywnego wzrostu. Przesadzanie winogron w tym czasie umożliwia im szybkie zaadaptowanie się do nowego środowiska i pełne wykorzystanie nadchodzącego sezonu wegetacyjnego.

Warto mieć na uwadze, że starsze krzewy winogron można przesadzać nawet zimą, aż do przedwiośnia, jeżeli nie ma w tym czasie dużych mrozów. Taka praktyka ma sens, zwłaszcza kiedy planuje się przesadzenie dużych krzewów.

Kiedy przesadzać truskawki?

Krzewy truskawki wykazują dużą odporność na niedogodności związane z przesadzaniem. Owoce te pobierają różne składniki odżywcze z gleby, co prowadzi do jej stopniowej degradacji. Dlatego regularne przenoszenie stanowisk co kilka lat jest wręcz zalecane, aby uniknąć wyjałowienia gleby i spadku jakości owoców. Tak więc przesadzanie może pomóc w odmłodzeniu plantacji i poprawieniu plonów.

Za przesadzanie truskawek najlepiej brać się na wiosnę. Gleba jest wtedy zazwyczaj dobrze nawodniona po zimowych opadach, co ułatwia rozwój korzeni i ogranicza stres roślin. Istnieje także możliwość rozmnażania truskawek za pomocą tzw. rozłogów, czyli wydłużonych pędów roślin znajdujących się pod powierzchnią ziemi lub tuż nad nią. Uzyskane z rozłogów sadzonki należy sadzić w lipcu lub w sierpniu.

Przesadzanie drzew i krzewów owocowych – praktyczne wskazówki

Aby cały proces przesadzania przebiegł pomyślnie, należy odpowiednio przygotować roślinę, następnie przenieść ją i prawidłowo pielęgnować. Poniżej przedstawiamy kilka porad, które przydadzą się podczas przesadzania drzewa lub krzewu.

1. Przygotowanie

• Wybór odpowiedniego terminu. Przesadzanie najlepiej wykonać późną jesienią lub wczesną wiosną, w miarę możliwości w bezwietrzny dzień.
• Podlanie. Obficie podlej drzewo lub krzew przed wykopaniem. Wilgotna gleba ułatwia pracę i pozwala na lepsze zachowanie bryły korzeniowej.
• Przygotowanie nowego miejsca. Przed przesadzeniem przygotuj dół wystarczająco szeroki i głęboki, aby pomieścić bryłę korzeniową. Wzbogacenie dna, np. kompostem, zapewni niezbędne składniki odżywcze.

2. Przesadzanie

• Wykopanie rośliny. Używając ostrej łopaty, delikatnie wykop krzew lub drzewo z jak największą bryłą korzeniową. Uważaj, aby nie uszkodzić głównych korzeni.
• Transport. Zachowaj ostrożność podczas przenoszenia. Bryłę korzeniową należy chronić przed uszkodzeniami. W przypadku większych drzew można zabezpieczyć korzenie tkaniną jutową.
• Sadzenie. Umieść roślinę w przygotowanym dole na tej samej głębokości, na jakiej rosła wcześniej. Upewnij się, że korzenie są równomiernie rozłożone, a roślina jest ustawiona pionowo. Wypełnij dół ziemią, delikatnie ją ubijając, aby wypełnić puste przestrzenie.

3. Pielęgnacja po przesadzeniu

• Nawadnianie. Podlewaj obficie drzewo lub krzew. Po przesadzeniu roślina potrzebuje dużych ilości wody, aby ułatwić odpowiednie zapuszczenie korzeni. Przez pierwsze kilka tygodni należy szczególnie dbać o utrzymanie wilgotności gleby.
• Przycinanie. Po przesadzeniu lekko przytnij roślinę, aby zrównoważyć utratę części korzeni i ograniczyć parowanie wody z liści. W ten sposób również stymulujesz wzrost nowych pędów i korzeni.
• Ochrona przed wiatrem. Świeżo przesadzone drzewa i krzewy są bardziej podatne na uszkodzenia spowodowane silnym wiatrem. Dlatego w razie potrzeby można zabezpieczyć je palikami, które stabilizują roślinę do czasu ukorzenienia się.

Artykuł powstał we współpracy z OBI