Gwiazdnica pospolita (Stellaria media) to roślina jednoroczna należąca do rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). Występuje pospolicie w klimacie umiarkowanym na całym świecie. Jest bardzo pospolitym chwastem naszych ogrodów.
Roślina ma luźny, "rozesłany" pokrój i bez podpory, którą stanowią np. inne rośliny dorasta do 10 cm. Ma delikatne, łamliwe, silnie rozgałęzione, owłosione łodygi (pojedynczy szereg włosków). Tam gdzie węzły rośliny dotykają ziemi, gwiazdnica bardzo szybko wytwarza korzonki.
Liście gwiazdnicy są drobne, mają kształt jajowaty na końcach zaostrzony. Są ułożone naprzeciwlegle na łodydze. Kwiaty rośliny są drobne (ok. 6 mm ∅), białe lub zielonkawe, o rozciętych do połowy płatkach. Zebrane w kwiatostany wierzchotki.
Jeśli sprzyjają ku temu warunki roślina kwitnie i owocuje cały rok!
Wytwarza bardzo dużo nasion w owocach typu torebka, które są dodatkowo wyjątkowo żywotne (dowiedziono, że zachowują zdolność kiełkowania nawet przez 20 lat).
Kiełkuje już w temp. 2°C (nawet pod cienka warstwą śniegu), dlatego czasem bywała nazywana "zimowym ziołem".
Wymagania i uprawa
Roślina należy do roślin kosmopolitycznych i ruderalnych – wyjątkowo szybko i łatwo rośnie na bardzo różnych terenach. Najbardziej jednak lubi stanowisko słoneczne lub półcieniste oraz wilgotne, żyzne i bogate w azot gleby (często spotykamy ja na przenawożonych obszarach).
Zastosowanie
Gwiazdnica pospolita była niegdyś uprawiana w wielu krajach na całym świecie – traktowano ją jak pełnoprawne warzywo. Na chwilę obecną można ją znaleźć w sprzedaży właściwie tylko na targach w Indiach i Ameryce Południowej. Warto wiedzieć, że w Japonii w dalszym ciągu jest dodatkiem do specjalnych, zimowych zup, a w Skandynawii traktuje się ją jako jedno z 7 najważniejszych, krajowych ziół.
Najlepiej zbierać roślinę wiosną i jesienią, gdy ma najwięcej substancji odżywczych – w tym biologicznie aktywnych, które sprawiają, że jest powszechnie znana z właściwości leczniczych m.in. wspomagających wątrobę czy też przyspieszających gojenie się ran.
Ciekawostki
Występuje pod wielką ilością nazw ludowych, m.in.: kurzyślad, kuroślep, kurzyślep, gwiazdownica, muszcz, musec, ptasia mięta, muchotrzew, mokrzyca. Po angielsku znajdziemy ją pod hasłem: chickweed ("chick" oznacza kurczaka, "weed" zioło).
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Jan Haerer, WikimediaImages/Pixabay, Lazaregagnidze/CC BY-SA 4.0/Wikimedia Commons