Kąkol polny (Agrostemma githago) nazywany zwyczajowo goździkiem zbożowym, to jednoroczna lub dwuletnia roślina zielna z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). Pochodzi z Azji oraz Południowej Europy, ale jako chwast rozprzestrzeniła się także w innych rejonach świata. Związana jest głównie z uprawami, gdzie jest chwastem segetalnym.
Kąkol polny dorasta do ok. 30-100 cm wys. Tworzy wzniesioną, sztywną, rozgałęzioną, ulistnioną łodygę, pokrytą miękkimi, przylegającymi, białymi włoskami. Liście są naprzeciwległe, zrośnięte u podstawy, lancetowate, całobrzegie i zaostrzone na wierzchołku (przypominają wyglądem liście goździków, stąd jedna z nazw zwyczajowych). Liście wyrastają na łodydze dość rzadko i podobnie jak łodyga, pokryte są miękkimi włoskami.
Kąkol polny zakwita latem (VI-VII/VIII), tworząc na szczycie łodygi oraz w kątach liści pojedyncze, nieduże, pięciopłatkowe kwiaty osadzone na długich ogonkach. Ich wydłużone dno kwiatowe jest miękko owłosione i zakończone kilkoma długimi, cienkimi ząbkami listkowymi, pomiędzy którymi rozwijają się jajowate, szerokie, barwne płatki korony w różowym lub różowo-fioletowym kolorze z białą nasadą.
Kwiaty po przekwitnieniu, przekształcają się w torebki nasienne, zawierające kilkadziesiąt ciemnych lub czarnych, chropowatych i pokrytych ostrymi brodawkami nasion.
Kąkol polny to roślina trująca dla ludzi i zwierząt hodowlanych.
Wymagania i uprawa
Kąkol polny to roślina, która najlepiej czuje się w zbożach, ale może być także uprawiana w ogrodach. Preferuje słoneczne, ciepłe stanowisko oraz przepuszczalną, średnio żyzną, a nawet ubogą, piaszczysto-gliniastą, umiarkowanie wilgotną glebę.
Roślina rozmnaża się przez wysiew nasion.
Zastosowanie
Kąkol polny w naturalnym środowisku prawie już nie występuje, ale bywa uprawiany w ogrodach jako roślina ozdobna. Ładnie prezentuje się w grupach na rabacie naturalistycznej lub wiejskiej, ale znacznie częściej wchodzi w skład mieszanek nasion na łąki kwietne.
Ciekawostki
Kąkol polny dopasował swój cykl życiowy do cyklu rozwojowego zbóż, dlatego najwięcej siewek pojawia się jesienią (w zbożach ozimych jesienią siewki tworzą tuż przy ziemi zimującą rozetkę liści, dlatego są trudne do zauważenia), mniej natomiast wiosną.
W wyniku intensywnej ochrony upraw oraz dokładnego czyszczenia materiału siewnego, obecnie bardzo rzadka i prawie nie spotykana w naturze.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Mona El Falaky, Nennieinszweidrei/Pixabay