Wyka ptasia (Vicia cracca)

Wyka ptasia (Vicia cracca) to bylina z rodziny bobowatych (Fabaceae). Naturalnie występuje w Europie (w tym także w Polsce) i Azji, ale bywa też spotykana w innych krajach świata. W Polsce zaliczana jest do dość uciążliwych chwastów.

Wyka może dorastać do ok. 0,5-1,2 m. Posiada płożący pokrój i tworzy wiotką, lekko żebrowaną, zieloną, owłosioną, rozgałęzioną łodygę, porośniętą układającymi się naprzemianlegle nieparzysto-pierzastymi liśćmi, złożonymi z pojedynczych, drobnych, krótko owłosionych, lancetowatych, wydłużonych, zielonych listków. Każdy liść posiada na szczycie rozwidlający się wąs czepny, dzięki któremu roślina może wspinać się po podporach. U podstawy ogonka liściowego wyrastają też niewielkie przylistki.

Wyka ptasia zakwita latem (VI-IX), rozwijając wydłużone, małe, motylkowe, niebieskofioletowe, białe lub biało-niebieskie kwiaty, zebrane na szczycie wysokich, owłosionych, sztywnych łodyżek wyrastających z kątów liści, w jednostronne, groniaste kwiatostany. Kwiaty są bezwonne, ale miododajne i atrakcyjne dla owadów zapylających. Po przekwitnięciu kwiaty przekształcają się w spłaszczone, zaostrzone na wierzchołku, jasnobrązowe strąki, wypełnione kulistymi, brunatnymi nasionami.

Wyka ptasia rozwija mocny, długi system korzeniowy (wrastający głęboko w podłoże i tworzący rozgałęzienia) z widocznymi na powierzchni brodawkami, wytworzonymi przez symbiotyczne bakterie wiążące azot z powietrza.

Wymagania i uprawa

Wyka ptasia to na ogół roślina ruderalna, zasiedlająca nieużytki, przydroża, łąki, pobocza i zarośla. Preferuje słoneczne stanowiska i żyzne, próchnicze, umiarkowanie wilgotne, gliniaste, zasobne w wapń gleby, ale może rosnąć też w półcieniu i na słabszych podłożach.

Zastosowanie

Wyka ptasia może być zarówno chwastem jak i rośliną użytkową, w zależności od tego, czy jest uprawiana celowo. Jako chwast najczęściej pojawia się w zbożach ozimych i w rzepaku, ale zachwaszcza też użytki zielone, kukurydzę i rośliny okopowe. Wyka ptasia bardzo rzadko stosowana jest jako roślina ozdobna w ogrodach wiejskich i naturalistycznych. Wchodzi też w skład mieszanek nasion na łąki kwietne.

Wyka ptasia jest również wartościową rośliną pastewną, uprawianą na łąkach użytkowych. Musi być jednak spasana lub zbierana przed zakwitnięciem i zawiązaniem nasion, gdyż nasiona są trujące dla zwierząt hodowlanych (głównie koni).

Roślina ze względu na swoje miododajne kwiaty, jest także wartościowym pożytkiem pszczelim.

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Goran Horvat/Pixabay

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!