Gorczyca biała (Sinapis alba) to jednoroczna roślina zielna z rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Naturalny obszar jej występowania jest bardzo rozległy i obejmuje Europę Południową, Afrykę Północną i Azję, ale rośliny na można tez spotkać w innych rejonach świata (min. w Polsce). Gorczyca często jest też uprawiana jako roślina użytkowa.
Gorczyca biała dorasta do ok. 40-60/80 cm wys. Tworzy sztywną, wzniesioną, rozgałęzioną i szorstko owłosioną łodygę, pokrytą naprzemiennie układającymi się pierzastodzielnymi, grubo ząbkowanymi, lekko owłosionymi, długoogonkowymi liśćmi.
Gorczyca kwitnie wczesnym latem (VI-VII), wydając drobne, żółte, czteropłatkowe kwiaty, zebrane na szczytach pędów w małe baldachogrona. Kwiaty w kwiatostanie rozwijają się stopniowo od góry do dołu, dlatego w pełni kwietnia najniżej położone kwiaty są duże i rozwinięte, wyżej nieco mniejsze, a najwyżej pozostają jeszcze w pąkach. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w owocostany, mające postać krótkich, szorstko owłosionych strączków (łuszczyn), wypełnionych drobnymi, kulistymi nasionami.
Wymagania i uprawa
Gorczyca biała w uprawie oczekuje słonecznego stanowiska i żyznej, gliniasto-piaszczystej, lekko wilgotnej, bogatej w wapń gleby, najlepiej o obojętnym odczynie pH. Nie toleruje podłoży suchych, lekkich, jałowych, zimnych, mokrych i kwaśnych.
Gorczycę białą rozmnaża się z siewu nasion wprost do gruntu wczesną wiosną (k. III-pocz. IV).
Zastosowanie
Gorczyca biała nie jest uprawiana jako roślina ozdobna, ale ma duże znaczenie jako roślina użytkowa. Może być wysiewana jako poplon na zielony nawóz (także w mieszankach z innymi gatunkami, dla których stanowi roślinę podporową np. wyką), gdyż poprawia strukturę i żyzność gleby, wzbogaca ją w próchnicę i zapobiega utracie składników odżywczych.
Nasiona gorczycy są trujące dla zwierząt hodowlanych, ale zanim się pojawią, zielone, młode rośliny mogą stanowić wartościową paszę dla bydła.
Gorczyca często jest też uprawiana na nasiona, z których wytwarza się musztardę. Nasiona stanowią też wartościową przyprawę, niezbędną do przygotowywania marynat i wytrawnych przetworów z warzyw (np. ogórków konserwowych).
Wybrane odmiany
Na rynku dostępnych jest szereg odmian uprawnych gorczycy białej, w tym min.: Ascot, Bardena, Barka, Bamberka, Borowska, Dara, Maryna, Metex, Nakielska, Radena, Rota, Tango, Wanda,Warta.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Krzysztof Ziarnek/CC BY-SA 4.0/Link, Ariel Palmon/CC BY-SA 3.0/Link