Topola czarna (Populus nigra)

Topola czarna (Populus nigra) to gatunek wysokiego drzewa należącego do rodziny wierzbowatych (Salicaceae). Roślina pochodzi z Europy, Azji oraz Afryki Północnej i jest dość powszechnie spotykana na terenie całej Polski.

Topola czarna to krótkowieczne, szybko rosnące, duże (ok. 20-30 m. wys.) drzewo o szerokiej, nieregularnej, kopulastej, okazałej koronie i masywnym, grubym pniu, który u starszych egzemplarzy jest mocno spękany i pokryty nielicznymi, gruzowatymi naroślami z kępkami cienkich pędów odroślowych. Korona wspierana jest przez potężne konary.

Rozwijające się na pędach liście są duże, szerokie i mają romboidalny lub trójkątno-sercowaty kształt oraz ząbkowane brzegi. Ich blaszka z wierzchu jest ciemnozielona i błyszcząca, a od spodu jaśniejsza i matowa. Jesienią liście przebarwiają się na żółto.

Drzewo jest dwupienne (na jednym egzemplarzu tylko kwiaty męskie lub tylko żeńskie) i wydaje liczne, drobne kwiaty zebrane w wiszące, walcowate kotki (IV), mniejsze i zielone żeńskie oraz większe i czerwone męskie. Po zapyleniu kwiaty żeńskie przekształcają się w puszyste owocostany, zawierające mnóstwo drobnych, orzeszkowatych nasion z kępkami długich, białych włosków, przypominających watę (dojrzewają w V-VI i są rozsiewane przez wiatr).

Topola czarna tworzy dość płytki, ale szeroki system korzeniowy i ma tendencję do wydawania licznych odrostów korzeniowych.

Wymagania i uprawa

Topola czarna to drzewo o niezbyt dużych wymaganiach. Preferuje słoneczne, ciepłe stanowiska i żyzne, próchnicze, wilgotne, a nawet mokre gleby (dobrze rośnie w pobliżu zbiorników wodnych). Jest całkowicie odporna na mróz i zanieczyszczone powietrze, ale źle znosi suszę. Bywa atakowana przez mszyce (bawełnica), które tworzą u podstawy jej liści duże, brzydkie narośla.

Drzewo może być rozmnażane przez wysiew nasion, sadzonki pędowe i odrosty korzeniowe.

Zastosowanie

Topola czarna była dawniej jednym z najpopularniejszych drzew alejowych, sadzonych głównie w parkach i miastach. Obecnie straciła na znaczeniu jako roślina ozdobna ze względu na duże rozmiary, niezbyt atrakcyjny pokrój i znaczną ekspansywność. Nie poleca się jej też sadzić w ogrodach!

Odmiany o kolumnowym pokroju mogą być natomiast wykorzystywane do tworzenia szpalerów i wiatrochronów na większych obszarach.

Roślina ma też zastosowanie w ziołolecznictwie (młode pączki), między innymi jako środek moczopędny, przeciwgorączkowy i napotny.

Wybrane odmiany

• 'Italica' ('Pyramidalis') – włoska odmiana o wąskim, kolumnowym pokroju (zdj. 4)
• 'Afghanica' – wydłużona, wąska korona

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: olive.titus/CC PDM 1.0/Flickr, Hans Braxmeier/Pixabay, Christian Fischer/CC BY-SA 3.0/Link, "Populus nigra 'Italica'"/anro0002/CC BY-SA 2.0

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!