Eukaliptusy (Eucalyptus) to rodzaj drzew należących do rodziny mirtowatych (Myrtaceae). Spotyka się je głównie w tropikalnych rejonach świata (m.in. Australii, Nowej Gwinei) ale z racji, że bardzo dobrze radzą sobie w doniczkach, zaczęły być powszechnie uprawiane również jako rośliny domowe. Najpopularniejszy w uprawie pojemnikowej jest eukaliptus Gunna.
Wygląd eukaliptusa
Eukaliptusy rosnące w naturalnych warunkach to duże, długowieczne drzewa dorastające zależnie od gatunku do różnych wysokości (do 15-30 m, 50-60 m, a nawet do ok. 100 m, stając się jednymi z najwyższych drzew świata!). W uprawie doniczkowej rzadko jednak osiągają wysokość przekraczającą 1,5 m i mają pokrój krzewiasty.
Rośliny te mogą tworzyć smukłe lub potężne pnie. Posiadają kolce (szczególnie częste u odmian uprawianych w domach). Liście na młodych pędach wyrastają naprzeciwlegle, są siedzące oraz mają zaokrąglony lub zupełnie okrągły kształt. Liście wytwarzane na starszych gałęzach są natomiast wydłużone, lancetowate i krótkoogonkowe. Wszystkie są skórzaste i posiadają w swoich tkankach charakterystycznie pachnące olejki eteryczne.
Eukaliptusy rozwijają piękne, pierzaste, barwne kwiaty, a ich owocem jest zdrewniała torebka, jednak bardzo rzadko zakwitają w warunkach domowych.
Wymaganie i uprawa eukaliptusa
W okresie wegetacyjnym eukaliptusy oczekują bardzo jasnego stanowiska, pokojowej temperatury (ok. 22-24°C) i przepuszczalnego, stale lekko wilgotnego podłoża (uniwersalna ziemia do kwiatów doniczkowych). Rośliny lubią być wynoszone latem na balkon lub taras.
Eukaliptusy są z reguły umiarkowanie mrozoodporne co oznacza, że są w stanie przetrwać kilkustopniowe mrozy.
W celach uprawowych rozmnaża się je przez sadzonki pędowe.
Pielęgnacja eukaliptusa
Eukaliptusy należy umiarkowanie podlewać i nawozić środkami dla roślin ozdobnych z liści raz na 2-4 tygodnie w okresie wzrostu (ok marca do sierpnia).
Wiosną rośliny można przyciąć, korygując ich pokrój. Dobrze jest uszczykiwać młode wierzchołki, by pobudzić rośliny do wytwarzania młodych pędów.
Eukaliptusy powinny zimować w widnym, chłodnym pomieszczeniu (ok. 10-12 °C). Należy wtedy ograniczyć ich podlewanie do minimum i całkowicie zaprzestać nawożenia.
Zastosowanie eukaliptusa
Eukaliptus najczęściej uprawiany w naszych domach, to piękna roślina pokojowa lub tarasowa, a gałązkami eukaliptusa często wykańcza się dekoracje florystyczne oraz wzbogaca bukiety. Przyjęło się, że pasuje do stylu nowoczesnego ale idealnie wkomponowuje się w pomieszczenia przywodzące na myśl ciepłe kraje znad Morza Śródziemnomorskiego i nie tylko. Doskonale sprawdza się ustawiany jako soliter w większym pokoju dziennym, holu lub na tarasie.
Z liści rośliny pozyskuje się olejek eteryczny wykorzystywany w wielu działach przemysłu (np. preparaty lecznicze). Warto też wiedzieć, że drewno eukaliptusowe to materiał szeroko wykorzystywany w przemyśle meblarskim i budowlanym.
Wybrane gatunki eukaliptusa
- Eukaliptus Gunna (Eucalyptus gunnii) | Jest często spotykany pod nazwami eukaliptus niebieski, eukaliptus górski lub eukaliptus kłujący. To drzewo osiągające do ok. 20-30 m wys., o rozłożystej koronie i zielonych, długich, lancetowatych liściach. Formy młodociane, które osiągają do 1-2 m wys., tworzą zielone, okrągłe, bezogonkowe, matowe, pokryte niebieskim kutnerem liście, osadzone na pędzie naprzeciwlegle. To popularne rośliny doniczkowe.
- Eukaliptus tęczowy (E. deglupta) | Ciekawy gatunek drzewa o wielobarwnym pniu lecz w uprawie doniczkowej nie osiąga zwykle rozmiarów pozwalających na uzyskanie przez niego pnia na tyle dużego, by zdobił swoimi barwami.
- Eukaliptus gałkowy, właściwy (E. globulus) | To drzewo o dużym znaczeniu użytkowym (liście mają właściwości lecznicze) i raczej nie uprawiane w donicach.
- Eukaliptus śnieżny (E. pauciflora) | Wjątkowe drzewo o białej korze i czerwonych pędach.
Ciekawostki o eukaliptusie
Liście drzew eukaliptusowych rosnących w Australii, stanowią podstawowe źródło pokarmu dla koali.
Gdzie kupić eukaliptusa?
Eukaliptusa w doniczce łatwo kupić w centrach ogrodniczych, sklepach z roślinami domowymi, a czasem też w supermarketach z działami roślinnymi. Rośliny te znajdziemy w różnych rozmiarach – od młodszych i mniejszych, po wysokie, ponad 1-dno metrowe okazy. Ze sklepów internetowych, w których możemy kupić eukaliptusy można wymienić:
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Floradania.dk, pieonane/Pixabay, Flower Council Holland, Susan Wilkinson/Unsplash